محمد امین آهنگری: هفته جهانی فضا با شعار «فضا جهان را متحد می‌کند» در ایران نیز همگام با سایر کشورهای جهان برگزار شد. طی این رویداد بین‌المللی که همه ساله در مهر ماه شور و هیجان خاصی را میان علاقمندان فضا برپا می‌کند؛ همیشه تاکید بر فعالیت گروههای مردم نهاد بوده است چرا که این روز متعلق به مردم است. در سال‌های گذشته، معمولا سازمان فضایی و سایر نهادهای دولتی تلاش می‌کردند تا برای مردم برنامه‌های ترویجی را تدارک دیده و در صورت امکان از گروههای مردم نهاد نیز تا حدودی حمایت به عمل آورند. هر چند امسال به موضوع حمایت از این گروه‌ها و اجرای برنامه توسط مردم توجه بیشتری شد و حتی با برگزاری مراسمی در نیاسر کاشان که وزیر ارتباطات و مقامات بلندپایه در آن حضور داشتند، تلاش شد تا تمرکز برنامه‌ها از شهر تهران برداشته شود اما همچنان فقدان یک برنامه منسجم و راهبردی برای جلب مشارکت گروههای مردم نهاد و بخش خصوصی و تقویت آن‌ها به چشم می‌خورد.
سازمان فضایی به عنوان نهاد اصلی متولی توسعه فضایی، بدون شک وظیفه سیاستگذاری حوزه ترویج را نیز همانند سایر حوزه‌های مرتبط با توسعه فضایی، بر عهده دارد. اما به نظر می‌رسد هیچگاه این موضوع در این سازمان آنچنان که می‌باید جدی گرفته نشده است و حتی برخی انجام چنین فعالیت‌هایی را توسط سازمان فضایی نقد می‌کنند و آن را امری پیش پا افتاده می‌دانند.
این در حالی است که حوزه ترویج یکی از ستون‌های توسعه فضایی محسوب می‌گردد که اتفاقا به حوزه حاکمیتی نزدیکتر می‌باشد و دقیقا مانند توسعه فناوری و اقتصادی، نیاز به سیاستگذاری هوشمندانه، برنامه منسجم و بودجه مشخص دارد. به ویژه آنکه هم‌اکنون ظرفیت بالقوه‌ای در گروههای مردم نهاد و بخش خصوصی کشور در این زمینه وجود دارد که می‌تواند در اندک زمانی با هدایت صحیح به بلوغ برسد. البته باید در نظر داشت این حوزه نیز مانند سایر حوزه‌ها در صورت ورود ناصحیح دولت و تصدی گری وی قطعا به سرنوشت سایر حوزه‌ها دچار خواهد شد.
سازمان فضایی ایران برنامه‌های امسال خود را توسط بخشی تحت عنوان «دبیرخانه دائمی هفته جهانی فضا» اجرا کرد. چنین ایده‌ای می‌تواند آغازی باشد برای شکل گرفتن یک دیدگاه جدید به حوزه ترویج. اما همانطور که از نام دبیرخانه پیداست هدف اصلی آن بسیار محدود بوده و نگاهی راهبردی بر آن حاکم نیست کما اینکه تشکیل آن و ادامه کار آن در اندک زمانی، بدون برخورداری از پشتوانه فکری قدرتمند و بیشتر با نگاهی اجرایی صورت پذیرفت. در صورتیکه می‌توان با تشکیل «دبیرخانه دائمی ترویج فضا» و تدوین سیاست‌های عمل‌گرا، برنامه‌ها، روال‌ها و فرآیندهای مناسب، این دبیرخانه را به یک نهاد موثر در راستای جلب مشارکت و تقویت گروههای مردم نهاد تبدیل کرد که نهایتا به آزادسازی ظرفیت بالقوه موجود در این حوزه می‌انجامد و حتی ظرفیت‌های جدیدی را به وجود خواهد آورد.