ساعت 9:07 بامداد اول سپتامبر 2016 راکت فضایی SpaceX حاوی 284 هزار لیتر اکسیژن مایع به همراه مقدار زیادی نفت سفید آماده ارسال به مدار زمین بود که ناگهان در اطراف سکوی پرتاب «کیپ کاناورال» دود و خاکستر در هوا بلند شد و طولی نکشید که یک انفجار بزرگ در این منطقه صورت گرفت. این راکت فضایی در اصل با سرمایه‌گذاری فیس‌بوک آماده شده بود و شرکت SpaceX تحت مدیریت «ایلان ماسک» با سکوی پرتاب خود به آنها کمک می‌کرد تا طرح فضایی بخوبی انجام شود. ولی «مارک زاکربرگ» مدیرعامل فیس‌بوک که در این زمینه سرمایه‌گذاری‌های فراوان کرده بود، با این اتفاق پشیمان نشد و چند روز قبل اعلام کرد که باز هم به فعالیت‌های خود در این عرصه ادامه می‌دهد تا بجز زمین، در آسمان‌ها هم بتواند بزرگترین شبکه خدمات ارتباطی را ارائه دهد.
فناوران فضانورد
راکت فضایی که حدود دو ماه قبل در سکوی پرتاب «کیپ کاناورال» منفجر شد با
سرمایه‌گذاری 200 میلیون یورویی شرکت فیس‌بوک ساخته شده بود تا به‌عنوان
ماهواره ارتباطی به مدار زمین برود. این اقدام بخشی از طرح جامع
Internet.org زاکربرگ بود تا بر اساس آن بتواند به مناطق جنوبی آفریقا
اینترنت پرسرعت برساند. زاکربرگ پس از این اتفاق با ناراحتی فراوان روی صفحه خود در شبکه اجتماعی
فیس‌بوک نوشت: «از اینکه شنیدم شرکت SpaceX راکت فضایی ما را تخریب کرد و
نتوانست آن را بدرستی پرتاب کند بسیار ناامید شدم». همان روز «ایلان ماسک»
مدیرعامل شرکت SpaceX که از بزرگان عرصه فناوری محسوب می‌شود و بزرگترین
کارخانه تولیدکننده خودروهای برقی در جهان را اداره می‌کند در مصاحبه با
خبرگزاری سی‌ان‌ان گفت: «این یکی از سخت‌ترین و پیچیده‌ترین شکست‌های ما
بود. ما در 14 سال فعالیت خود تجربیات فراوانی در این زمینه کسب کردیم». این دومین انفجار بزرگ شرکت SpaceX در 9 ماه گذشته بود و پیش از اتفاق
مذکور، یک راکت دیگر که با موفقیت به ایستگاه بین‌المللی فضایی رفته بود و
مأموریت خود را به پایان رسانده بود، هنگام فرود آمدن روی زمین منفجر شد. روزی که راکت فضایی فیس‌بوک منفجر شد، مدیر سازمان ناسا روی صفحه اختصاصی
خود در شبکه اجتماعی توئیتر نوشت: «امروز یک سانحه بزرگ از سوی شرکت SpaceX
صورت گرفته است که ناسا در آن دخل و تصرفی نداشته است. توجه داشته باشید
که پرتاب فضایی یک کار دشوار و بسیار پیچیده محسوب می‌شود».
به هر حال با وجود آنکه شکست‌های مذکور تجربه شده است، طی چند سال گذشته
بسیاری از مدیران میلیاردر در عرصه فناوری سرمایه‌گذاری‌های فراوان در عرصه
فضایی انجام دادند و موفقیت آتی خود را منوط به موفقیت در فناوری‌های
فضایی دانستند. نگاه اجمالی به چند سال اخیر نشان می‌دهد که بجز زاکربرگ
جوان، دیگر مدیران بزرگ عرصه فناوری جهانی هم میلیون‌ها دلار در حوزه خدمات
فضایی سرمایه‌گذاری کرده‌اند که البته بسیاری از آنها تاکنون ناموفق بوده
است.
تصاحب فضا
ماسک شرکت SpaceX را سال 2002 تأسیس کرد و از این طریق توانست خود را به
بزرگترین میلیاردر عرصه فناوری برای سرمایه‌گذاری در زمینه خدمات فضایی
تبدیل کند. این مدیر جوان فعالیت خود را با تأسیس شرکت خدمات الکترونیک
PayPal آغاز کرد و سپس کارخانه بزرگ خودروهای برقی و هوشمند Tesla را
راه‌اندازی کرد. او در گام بعدی طرح «شهر خورشیدی» را پیش برد و این روزها
که به صورت ویژه در زمینه خدمات فضایی فعالیت می‌کند، به این نتیجه رسیده
است که در آینده نزدیک رویای انسان برای زندگی روی مریخ را برآورده خواهد
کرد. شرکت SpaceX از سال 2006 تاکنون 32 پرتاب و فرود موفق راکت‌های فضایی را
تجربه کرده است و این روزها سفینه‌های باربری برای حمل اسباب و وسایل مورد
نیاز را به ایستگاه بین‌المللی فضایی می‌فرستد و در این زمینه یک قرارداد
10 میلیارد دلاری با ناسا منعقد کرده است تا بتواند خدمات مورد نیاز آنها
را ارائه دهد، البته رؤیاهای ماسک فراتر از این اتفاقات است و او در یکی از
مصاحبه‌های خود گفت دوست دارد روی کره مریخ به عمر خود پایان دهد.
زندگی چندسیاره‌ای
این روزها مدیران شرکت‌های فناوری عناوین نخست فهرست ثروتمندترین افراد
جهان را به خود اختصاص داده اند و به همین خاطر، این گروه افراد به اندازه
کافی پول دارند تا در طرح‌های فضایی سرمایه‌گذاری کنند. یکی دیگر از مردان
عرصه فناوری که در این زمینه تصمیم جدی گرفته «جِف بیزاس» بنیانگذار و
مدیرعامل شرکت آمازون است که پیش‌بینی می‌کند در زمینه توسعه فناوری‌های
فضایی سرمایه‌گذاری بالغ بر 67 میلیارد دلار را انجام دهد. او سال 2000
میلادی شرکت Blue Origin را تأسیس کرد که البته این شرکت تا سال 2006 به
صورت مخفیانه فعالیت می‌کند و سرانجام نخستین راکت آنها با قابلیت حمل
انسان به سیاره مریخ رونمایی شد. این شرکت تاکنون ده‌ها آزمایش موفق فضایی
انجام داده است و اکتبر امسال نیز آخرین آزمایش آنها صورت گرفت. شرکت Blue Origin نیز ژوئن 2015 یک قرارداد کوچک را با ناسا به امضا رساند
تا در برخی تحقیقات فضایی به آنها کمک کند. البته هدف این شرکت انجام
پروازهای تجاری و گسترده به فضا است و برنامه‌ریزی‌های لازم در آن انجام
شده است تا سال آینده نخستین آزمایش عملی برای اعزام انسان به فضا را
انجام دهد. ماسک، بیزاس، زاکربرگ و حتی مدیران عامل دو شرکت گوگل و مایکروسافت آینده
را فراتر از ارائه خدمات اینترنتی به ساکنان زمین می‌دانند و بر این باورند
زندگی چندسیاره‌ای اتفاقی است که انسان بزودی آن را تجربه می‌کند. نکته
قابل ملاحظه این است که بسیاری از صنایع دیگر از جمله خودروسازی، مواد
غذایی، هواپیماسازی و… مدیران میلیاردری را در خود جا داده‌اند که هر
کدام از آنها می‌توانند سرمایه‌گذاری در حوزه فضا را یکی از اهداف بعدی خود
بدانند ولی این طور که به نظر می‌رسد، این بخش برای هیچ یک از صنایع دیگر
به اندازه حوزه فناوری اطلاعات جذابیت ندارد. «پائول آلن» از بنیانگذاران شرکت مایکروسافت به همراه «ریچارد برانسون»
ثروتمندترین مرد انگلستان در این زمینه طرحی را مطرح کرده‌اند که از جانب
مردم بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در ژوئن 2015 این دو فرد بزرگترین
هواپیمای جهان با قابلیت سفر به خارج از مدار زمین را با نام Vulcan معرفی
کردند. هنوز رقم دقیق پرواز با این هواپیما مشخص نشده است ولی قرار است که
از این وسیله نقلیه برای مسافرت‌های توریستی به فضا استفاده شود. طول بال‌های این هواپیما 107 متر است و طراحی آن به گونه‌ای است که
می‌تواند ماهواره فضایی با وزن 454 کیلوگرم را با خود حمل کند و آن را به
مدار زمین ببرد. به هر حال، هم‌اکنون بیش از 700 نفر برای سفر توریستی با
این هواپیمای فضایی ثبت‌نام کرده‌اند و هر کدام از آنها برای خرید بلیت
Vulcan حدود 250 هزار دلار پرداخته‌اند. از مسافران این سفینه فضایی
می‌توان به افراد مشهوری چون «تام هنکس»، «آشتون کوچر» و «لئوناردو
دی‌کاپریو» اشاره کرد.