تلاش بخش خصوصی کشور برای کمک به مدیریت شهری از طریق تصاویر ماهوارهای
امیرحسین مجیدیان: مدیریت شهری در ایران به ویژه نظارت بر رعایت مجوز تراکم از سوی سازندگان امری پرچالش است که روشهای سنتی در حل آن، مشکلات فراوانی دارند. اما امروزه به لطف فناوریهای فضایی، این کار دربسیاری کشورها پاسخی درخور یافته است. در کشور ما نیز به تازگی بخش خصوصی تلاش خود را برای دستیافتن به توانمندیهای مورد نیاز در این عرصه آغاز کرده که امید میرود با تداوم این مسیر و حمایت از آن به سر انجام برسد.
در سالهای اخیر با توجه به روند بیسابقه و روبه رشد جمعیت و گسترش شهری، با افزایش نگرانکننده ساختوسازها در محدوده شهری مواجه بودهایم. متأسفانه برخی از سازندگان بهخصوص در کلانشهرها، مرتکب برخی از تخلفات ساختمانی میشوند که ممکن است پیامدهای جبرانناپذیری برای ساختار شهری به همراه داشته باشد.
بازدید میدانی، بهعنوان روش کنونی کنترل ساختوسازها در ایران، علاوه بر صرف هزینههای گزاف مالی و نیروی انسانی، بسیار زمانبر بوده و ممکن است به تبانی بین سازندگان و بازرسین شهرداری در راستای عدم گزارش تخلف منجر گردد. در این رابطه محمدرضا اسماعیلی، معاون فنی موسسه سنجشازدور بصیر به خبرنگار اسپاش گفت:« بهطور مثال شهرداری به مجتمعی اجازهٔ ساخت هشت طبقه را داده است ولی مالک ساختمان بیش از مجوز اقدام به ساخت طبقات کرده است. آیا این کارشناس شهرداری باید این موارد را نقطهای و یکبهیک بررسی کند؟ مطمئناً پاسخ منفی است» وی ادامه داد:«حال اگر سازندهٔ ساختمان بیشتر از مجوز، تعداد طبقات را کارکرده باشد، ممکن است با دادن رشوه به کارشناس شهرداری، سعی در دور زدن مجوز کند و با این وضع طبقات غیرمجاز ساخته میشود.»
اسماعیلی با تاکید بر راهگشا بودن فناوریهای فضایی در این خصوص اظهار کرد:« این امکان وجود دارد که با تحلیل تصاویر سنجشی شهری، نقشهٔ سهبعدی شهر مشخص شود و با توجه به اینکه ارتفاع هر طبقهٔ شهری بین حدودی مشخص است، تعیین شود که کدامیک از ساختمانها و بناها احتمالاً دارای طبقهٔ غیرمجاز هستند. پسازاین بررسی و معلوم شدن موارد ساختمانی خاص، کارشناس به این نقاط فرستاده شود تا تخلف احتمالی بررسی شود.»
همچنین از آنجا که تعریف طرحهای توسعه شهری با توجه به قالب کلی که برای روند رشد شهر در نظر گرفته میشود، صورت میپذیرد به برخی از ابزارهای مهم و اساسی در این فرایند نیاز دارد. ازجمله نقشه منطقهبندی و استفاده از فضاها برای تعیین قطعات اراضی در نواحی شهرکهای ساختهشده و نقشه ساختار جادهها بهمنظور راهنمایی در مورد زیرسازی جادههای شهرکها است.
با توجه به پتانسیل بالای تصاویر ماهوارهای، این دادهها میتواند در قالب یک سیستم اطلاعات جغرافیایی نقش مهم و تأثیرگذاری در توسعه شهری داشته باشد.
معاون فنی موسسه سنجش از دور بصیر با توجه به اهمیت و فواید فناوریهای نوین فضایی در مدیریت شهری دارد به تلاشهای انجام شده اشاره و اعلام کرد که این موسسه در حال مطالعه برای کسب فناوری لازم در حوزه کاربرد تصاویر ماهوارهای در مدیریت شهری است که تا کنون منجر به کسب دانش مناسبی شده است.