بیبرنامگی ترکیه در ایجاد دسترسی مستقل به فضا
در حالی که ترکیه به نظر میرسد سرانجام موفق شده پیشرفتهایی در احداث سازمان فضایی خود حاصل کند و برنامههای فضایی این کشور در حال شکلگیریست، توجهها به انگیزهٔ ترکیه از دستیابی به توانایی پرتابهای فضایی جلب شده است.
دولت ترکیه مصمم است که ظرفیت پرتابهای فضایی را در این کشور به وجود بیاورد که تا جای ممکن دسترسی متقل به فضا را برای خود ایجاد کند.
یکی از مقامات مسئول این کشور دراینباره میگوید “در حال حاضر 12 کشور وجود دارند که توانایی پرتاب ماهواره به فضا را دارند و هدف ما این است که ترکیه را به این جمع وارد کنیم. با ساخت ماهوارههای Turksat 5A و 5B قادر خواهیم بود فنّاوریهای داخلی را تقویت کنیم و درنتیجه قطعات ماهواره را بهصورت بومی تولید کنیم. این مسیر به نقطهای ختم خواهد شد که ترکیه بتواند ماهوارهٔ مخابراتی Turksat 6A را بهصورت کاملاً بومی تولید کند. اما تنها دستیابی به توانایی تولید ماهواره کافی نیست؛ وجود ظرفیت پرتاب ماهوارهها نیز به همین اندازه مهم است و باعث ایجاد خودکفایی میشود.
شرکت ترکیهای راکتسان (Rocketsan) برنامهٔ پرتابهای فضایی این کشور را رهبری میکند و گفته میشود که در حال طراحی ماهوارهبری است که از موتورهای سوخت مایع استفاده میکند. این شرکت همچنین در حال طراحی تمامی زیرساختهای مربوطه ازجمله سکوی پرتاب، تجهیزات محدودهٔ پرتاب و دستگاههای تلهمتری ماهوارهبر است.
اما راکتسان در حالی این فعالیتها را انجام میدهد که دولت ترکیه هنوز تصمیمی برای محل احداث پایگاه پرتاب نگرفته است. دو منطقهٔ مناسب برای این منظور وجود دارد که یکی از آنها ساحل جنوبی مدیترانهای ترکیه و دیگری در بخشی از شمال قبرس، متعلق به ترکیه است. هردوی این مکانها برای پرتاب به مدار استوایی کاملاً مناسب هستند اما احتمالاً به دلیل مسائل محیطی و امنیتی پرتاب فضایی بر فراز دریای مدیترانه باعث مداخلهٔ کشورهای اطراف آن نیز میشوند. انتخاب شمال قبرس بهعنوان محل پرتاب باعث خشم قبرس و یونان میشود ضمن اینکه توسعهٔ ماهوارهبر ترکیهای ممکن است این نگرانی را به وجود بیاورد که این کشور در حال ساخت موشکهای بالستیک برد بلند است.
بههرحال این غیرمعقول است که شما بدون انتخاب محل احداث پایگاه پرتاب یا اطمینان از آمادگی ماهوارههای موردنظر برای پرتاب به دنبال توسعهٔ ماهوارهبر و زیرساختهای مربوط به آن باشید.
باوجود چالشها و محدودیتهای آشکار جغرافیایی که در مسیر پرتابهای فضایی ترکیه وجود دارد، آنکارا به دنبال ایجاد خودکفایی در ظرفیت پرتاب فضایی است. سؤالی که ایجاد میشود این است که آیا این هدف ارزش هزینههای اقتصادی و دیپلماتیک پیش رو را دارد یا بهتر است ترکیه این هزینه را صرف برنامهٔ دیگری بکند؟