سالروز پرتاب ایستگاه فضایی سالیوت
دو ایستگاه فضایی سالیوت۱ و سالیوت۷، در ۱۹ آوریل سالهای ۱۹۷۱و ۱۹۸۲به فضا پرتاب شدند.
پروژه سالیوت (Salyut)، نخستین پروژه ایستگاه فضایی بود که توسط اتحاد جماهیر شوروی اجرا شد. برنامه سالیوت، شامل شش ایستگاه تحقیقاتی علمی و سه ایستگاه نظامی جاسوسی بود که در بازه زمانی ۱۱سالهای، از سالهای ۱۹۷۱ تا ۱۹۸۲ در مدار زمین قرار گرفتند.
هدف از راهاندازی برنامه سالیوت، جمعآوری اطلاعات علمی، جاسوسی، نجومی، زیستی، تحقیق درباره اثرات زندگی در فضا بر روی انسان و انجام آزمایشهایی در مدار زمین بود. تجربههای به دست آمده از این ایستگاهها، راه را برای ساخت و برقراری ایستگاههای فضایی بزرگتر و پیچیدهتری مانند ایستگاه فضایی بینالمللی (ISS) و ایستگاه فضایی میر (Mir) هموار کرد و هسته هر یک از این ایستگاهها از سالیوت گرفته شد.
سالیوت ۱
در ۱۹ آوریل سال ۱۹۷۱، اتحاد جماهیر شوروی، نخستین ایستگاه فضایی دنیا را ، با نام سالیوت۱، با ماهوارهبر پروتون (PROTON) به فضا پرتاب کرد.
هدف از پرتاب سالیوت۱، آزمایش عناصر سیستمهای ایستگاه فضایی و انجام پژوهشها و آزمایشهای خاص، ذکر شده بود. طول سالیوت۱، ۲۰مترطول داشت و قطر آن حداکثر چهار متر و فضای داخلی آن، ۹۹ متر مکعب بود.
پس از پرتاب، خدمه ایستگاه با استفاده از فضاپیمای سایوز ۱۰ (Soyuz 10)، به آن فرستاده شدند. اولین خدمهای که راهی این ایستگاه شدند به دلیل نقص در مکانیزم اتصال با ایستگاه نتوانستند داخل آن شوند. گروه دوم خدمه، با سایوز۱۱، به این ایستگاه پرتاب شدند و ۲۳ روز در آن به سر بردند، اما متأسفانه هنگام بازگشت، دریچه تطابق فشار کپسول بازگشتی، باز شد و به دلیل از بین رفتن فشار داخل کپسول، خدمه از بین رفتند. این حادثه یکی از دلخراشترین سوانح فضایی به حساب میآید. با این حال، پس از تراژدی سالیوت 1، این برنامه متوقف نشد.
سالیوت ۷
سالیوت ۷، آخرین ایستگاه برنامه سالیوت، در ۱۹ آوریل سال ۱۹۸۲ به فضا پرتاب شد. سالیوت۷ که از سال ۱۹۸۲ تا ۱۹۹۱ فعالیت داشت، در مجموع، ۹ مأموریت را میزبانی کرد که دو مأموریت آن، بینالمللی بود.
در طول ۹ سال عمر مداری این ایستگاه، ۱۰ خدمه در آن به سر بردند، در مجموع ۸۰۰ روز در این ایستگاه اقامت داشتند و به مطالعه و تحقیق پرداختند. لازم به ذکر است که در اولین مأموریت به ایستگاه فضایی میر، مجموعهای از تجهیزات سالیوت ۷ به میر انتقال داده شد. در حقیقت، ایستگاه فضایی سالیوت۷، تجربه لازم را برای برقراری ایستگاه فضایی بزرگ و پیچیدهای مانند میر فراهم آورده بود.
سفر با سالیوت۷، خاطره “شگفتآور و غیرمنتظرهای” از خود به جای گذاشت. در ۱۲ جولای سال ۱۹۸۴، فضانوردان سالیوت۷؛ اولگ آتکوف (Oleg Atkov)، لئونید کیزیم (Leonid Kizim) و ولادیمیر سولوویوف (Vladimir Solovyov)، در این ایستگاه فضایی، شاهد یک رویداد فوقالعاده بودند. آنها یک درخشش نارنجیرنگ عجیب را در اطراف فضاپیما مشاهده کردند. به گفته این فضانوردان، آنها در ابتدا گمان کردند این درخشش در اثر نشت گاز است اما به نظر میرسید که کل ایستگاه توسط این ابرهای نارنجی احاطه شده است و ناگهان همهی آنها، در اثر این نور، دید خود را از دست دادند. هنگامی که دوباره دید خود را به دست آوردند، به محل ورود سفینه نگاه کردند و با پدیده شگفتآوری روبهرو شدند. آنها مدعی شدند که هفت موجود فرشته مانند دیدند که از کنار فضاپیمایشان میگذشتند و این پدیده به مدت ۱۰ دقیقه به طول انجامید. قد این موجودات بالدار بزرگ، حدود ۲۴ متر بود و به نظر میرسید دارای هالهای درخشان هستند.
مقامات، این حادثه را یک توهم گروهی ناشی از کمبود اکسیژن و نوسانات فشار دانستند. پس از آن، سه فضانورد دیگر به خدمه سالیوت۷ اضافه شدند. همهی آن شش نفر، یک بار دیگر، این موجودات بالدار را دیدند اما این حادثه در جامعه و دولت آن زمان، مخفی نگه داشته شد. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، اسناد فراوانی بر ملا شد و حتی گفتگویی با این فضانوردان انجام گرفت. آنها ضمن تایید ماجرا، اظهار داشتند که در آن زمان از آنها تعهد گرفته شده بود که نباید حتی با اعضای خانواده شان، در این مورد، صحبتی داشته باشند.
سالیوت۷، در فوریه ۱۹۹۱، به کار خود پایان داد.