ثبت تصاویری از قمرهای سیب زمینی شکل مریخ توسط مدارگرد ادیسه
۱۵ سال پس از پرتاب مدارگرد ادیسه مریخ به فضا، این دستگاه ۱۹ تصویر را از دو قمر سیبزمینی شکل مریخ به زمین ارسال کرده است.
ناسا با استفاده از این تصاویر انیمیشنی را طراحی کرده که در آن قمرهای مذکور در حال گردش به دور مریخ دیده میشوند اما این حرکت ناشی از توالی چرخش دوربین طی مدت ۱۷ثانیه در هفته گذشته است و به حرکت قمرهای فوبوس و دیموس ارتباطی ندارد.
این تصاویر با استفاده از سیستم تصویربرداری انتشار حرارتی و در طولموج مرئی نور ثبتشدهاند، به همین خاطر با چشم غیرمسلح نیز قابلرؤیت هستند. هنگام ثبت این تصاویر مدارگرد ادیسه از فوبوس و دیموس به ترتیب ۵۶۱۵ و ۱۹۶۹۹ کیلومتر فاصله داشته است.
قمرهای مریخ در برابر ماه ما چندان زیبا به نظر نمیرسند. عریضترین بخش فوبوس ۲۷کیلومتر است و در سطح آن شیارهای زیادی به چشم میخورد. دیموس نیز سطحی ناهموار و آکنده از گودالهای کمعمق دارد که طول آن در عریضترین بخش به ۱۵کیلومتر میرسد.
مدلسازیهای کامپیوتری ثابت کردهاند که دلیل وجود گودالهای متعدد روی این قمرها کشش سطحی مرگبار مریخ است. فوبوس که بیشتر از دیگر قمرها به سیاره خود نزدیک است و هر صد سال نیز حدود دو متر به آن نزدیکتر میشود، بیشتر از بقیه در معرض خطر نابودی قرار دارد.
اخترشناسان عقیده دارند که با توجه به این کشش، قمر فوبوس در آینده نزدیک به صخرههای فضایی برخورد کرده و از بین خواهد رفت. اما بهجای ناپدید شدن در فضا، مواد حاصل از انفجار آن همانند یک حلقه دور سیاره سرخ را خواهند گرفت و منظرهای شبیه زحل تشکیل خواهند داد.
مدارگرد ادیسه مریخ که در زمان ریاست دکتر فیروز نادری در برنامه اکتشاف مریخ به فضا پرتاب شد، وظیفه بررسی جغرافیای سیاره سرخ و پیدا کردن نشانههایی از آب و یخ بر روی سطح آن را بر عهده دارد.