دانشمندان در جست‌وجوی سیاره نهم منظومه شمسی
مطالعه تازه‌ای که توسط دکتر مایک براون (Mike Brown)، استاد اخترشناسی موسسه فناوری کالیفرنیا (CalTech) رهبری شده، به جست‌وجوی یک سیاره گمشده در منظومه شمسی پرداخته است. گمان می‌رود این سیاره فرضی که سیاره نهم یا ایکس نامیده می‌شود، جایی دورتر از مدار پلوتو در حال چرخش به‌دور خورشید باشد.
هدف از این مطالعه، محدود کردن مکانهای احتمالی اختفای این سیاره و هموارسازی مسیر کشف آن است؛ چیزی که می‌تواند ما را در درک بهتر نحوه شکل‌گیری و تکامل منظومه شمسی یاری کند.
دکتر براون دراین‌باره میگوید: «ما همه قسمت‌های آسمان را برای یافتن احتمالی سیاره ایکس جست‌وجو می‌کنیم. استفاده از داده‌های تلسکوپ Pan-STARRS (مستقر در هاوایی)، ما را تا حد زیادی به تحقق این هدف نزدیک کرده است.»
در این مطالعه، محققان بخشی از داده‌های قبلی این تلسکوپ، موسوم به DR2 را مورد بررسی قرار دادند تا دایره جست‌وجوی سیاره نهم کوچک‌تر از قبل شود. در نهایت، آن‌ها توانستند ۷۸ درصد از مناطق تحت بررسی را حذف کنند.
محققان همچنین محاسبات تازه‌ای برای تخمین نیم‌قطر بزرگ که بر مبنای واحد نجومی یا AU سنجیده می‌شود و بزرگی سیاره نهم در قیاس با زمین انجام دادند که به‌ترتیب به اعداد ۵۰۰ و۶.۶ رسیدند.
یک قدم نزدیک‌تر به کشف سیاره گمشده منظومه شمسی
براون در پاسخ به این پرسش که دستیابی به این نتایج چه معنایی دارد میگوید: «اگر امیدوار به کشف سیاره ایکس بودید، نه ما هنوز آن را کشف نکرده‌ایم؛ ولی مکانهای قابل جست‌وجو برای آن را کوچک‌تر از قبل کردیم».
او ابراز امیدواری کرده که با آغاز پروژه LSST و تمرکز بر قسمت‌های کمتر بررسی‌شده فضا سرانجام سیاره نهم منظومه شمسی کشف خواهد شد. LSST یک برنامه مطالعاتی ده ساله در رصدخانه ورا روبین (Vera Rubin) شیلی است که هم‌اکنون در دست آماده‌سازی قرار دارد.
رئوس اهداف پروژه LSST شامل شناسایی سیارک‌های نزدیک به زمین و سایر اجرام کوچک منظومه شمسی، مطالعه روی ماده تاریک و انرژی تاریک و البته چگونگی تکامل کهکشان راه شیری می‌شود.
اما کشف سیاره نهم چه اهمیتی دارد؟ بنابر توضیحات براون این، پنجمین سیاره بزرگ منظومه شمسی است و تنها سیاره‌ای که جرمی بین زمین و اورانوس دارد. چنین سیاراتی اطراف ستاره‌های دیگر زیاد پیدا می‌شوند؛ ولی اگر یکی از آن‌ها را ناگهان در منظومه شمسی بیابیم، فرصت مطالعاتی بی‌نظیری به‌وجود می‌آید.
دانشمندان از زمان کشف سیاره نپتون در سال ۱۸۴۶، فرضیاتی درباره وجود سیاره ایکس ارائه دادند و تحقیقات جدیدتر در دهه اخیر نیز بر صحت این موضوع تاکید داشتند.
دکتر براون هم با اشاره به نشانه‌های زیادی که بر وجود این سیاره دلالت دارند، میگوید: «سازوکار جاری منظومه شمسی در غیاب سیاره نهم قابل توضیح نیست؛ به‌طور خاص، بی‌نظمی‌هایی که در ناحیه بیرونی این سامانه و مسیر حرکت اجرام آن وجود دارد باید متاثر از سیاره ایکس باشد.»
پس سوال میلیون دلاری این است: چند سال یا چند دهه دیگر با کشف این سیاره مرموز فاصله داریم؟
