کشف یک باکتری جهش یافته و خطرناک در فضا

ناسا از کشف ۱۳ سویه از یک باکتری جهش یافته با نام «انتروباکتر بوگاندنسیس» در ایستگاه فضایی بینالمللی خبر داد که عامل عفونت خونی هستند و میتوانند سلامتی فضانوردان را به خطر بیندازند.
محیط ناملایم ایستگاه فضایی بینالمللی مانند سطوح بالای دیاکسید کربن، سبب جهش باکتریها میشود که وقتی در معرض ریزگرانش (نیروی گرانشی ضعیف) قرار میگیرند، میتوانند در برابر آنتیبیوتیکها مقاومت کنند؛ این باکتریها توسط فضانوردان به آزمایشگاه مداری منتقل شدند که پس از بررسی، پژوهشگران هشدار دادهاند که ریزگرانش میتواند بر سلامتی فضانوردان تاثیر بگذارد و آنها را مستعد ابتلا به عفونت ناشی از این باکتریها کند.
این جهش، باکتریها را در گروه پاتوژنها (Pathogen) موجوداتی که بدن را مملو از میکروب و بیماری میکند، قرار داد؛ این گروه عامل اصلی عفونت هستند که در برابر مراقبتهای پزشکی مقاومت میکنند.
تاثیر باکتریهای انتروباکتر بوگاندنسیس بر سلامتی

عفونتهای ناشی از انتروباکتر بوگاندنسیس (Enterobacter Bugandensis) میتوانند به بروز عفونتهای شدید مانند عفونت خونی نوزادان موسوم به سپسیس نوزادی (Neonatal Sepsis)، عفونتهای دستگاه ادراری، عفونتهای پوست و بافتهای نرم و همچنین اندوکاردیت (Endocarditis) منجر شوند که یک التهاب تهدید کننده زندگی در درون قلب و عامل تکثیر عفونت در سطح داخلی قلب و دریچهها است.
پژوهشگران برای اولین بار در سال ۲۰۱۹ هنگام بررسی قارچها و باکتریهای ساکن در ایستگاه فضایی بینالمللی، ریزارگانیسمها را در بدن فضانوردان کشف کردند، اما اخیرا توانستند باکتریهای انتروباکتر پیشرو را شناسایی کنند. ۱۳ سویه از این باکتریها را در ۳ قسمت از ایستگاه فضایی بینالمللی شناسایی شد؛ ۴ سویه در سامانه گردش هوا، یک سویه در دستگاه ورزشی و ۸ سویه در حمام.
پژوهشگران در طول تحقیقات خود، به جای مقایسه کردن باکتریهای یافت شده در ایستگاه فضایی بینالمللی با تغییرات روی زمین، سه گام را برای شناسایی جهش باکتری برداشتند.
آنها ابتدا بررسی کردند که چگونه ژنوم (دیانای) باکتری و عملکرد آن در طول انطباق با محیط ناملایم فضا تغییر کرده است؛ در مرحله دوم، فراوانی جمعیت انتروباکتر بوگاندنسیس را در ایستگاه فضایی بینالمللی شناسایی کردند و در نهایت، پژوهشگران به بررسی تعاملات متابولیکی میان باکتریها که به زنده ماندن و رشد کردن ریزارگانیسمها کمک میکند، پرداختند.
ناسا گزارش میدهد: «یافتهها نشان میدهند که در شرایط ناملایم، سویههای جدا شده از ایستگاه فضایی بینالمللی جهش مییابند و از نظر ژنتیکی و عملکردی در مقایسه با همتایان زمینی خود متمایز میشوند. این سویهها به مرور زمان تکثیر میشوند که تعداد ژنومهای موجود در ایستگاه ۴۵۶۸ ژن بود و به طور قابل توجهی بیشتر از میانگین ۴۴۱۶ ژن موجود در روی زمین است.»
پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که سویههای جهش یافته، ژنهای کاملا متفاوتی دارند که ممکن است به ایجاد توانایی مقاومت در برابر چند دارو منجر شده باشد؛ اگرچه یک گونه از انتروباکتر بوگاندنسیس روی زمین وجود دارد، اما شرایط ناملایم محیط ایستگاه فضایی بینالمللی مانند ریزگرانش، تابش خورشیدی و افزایش سطح دیاکسید کربن باعث میشوند که باکتریها برای زنده ماندن جهش یابند.
این پژوهش نشان میدهد که عوامل دیگری مانند تهویه، رطوبت و فشار هوا ممکن است به رشد باکتریهای انتروباکتر بوگاندنسیس کمک کرده باشند؛ همچنین، سویه باکتریایی میتواند با سایر ریزارگانیسمهای موجود در ایستگاه فضایی بینالمللی همزیستی داشته باشد و به بقای آنها کمک کند؛ پژوهشگران میگویند: «این پژوهش، روزنههایی را به روی اقدامات پیشگیرانه موثر برای حفظ سلامتی فضانوردان باز میکند.»
شاید یک روز بیماری مهلکی رو از فضا به زمین بیاورند