سیاره عطارد با لایهای از الماس
دانشمندان اخیرا متوجه شدهاند که سیاره عطارد دارای لایه بسیار ضخیمی از الماس است. ۱ تا ۴ درصد از وزن این سیاره را کربن تشکیل داده که مقدار کربن آن نسبت به کره زمین چند صد برابر بیشتر است؛ هر چند فقط وجود کربن برای شکلگیری الماس در سیاره عطارد کافی نیست و نیاز به فشار شدیدی دارد؛ پس چطور الماس شکل گرفته است؟
این روزها تمرکز دانشمندان علوم سیارهای بیشتر روی ماه، مریخ و سیارههای فراخورشیدی قرار دارد؛ آنها در تلاش هستند مشکلات سفر به سیارههای دیگر را برطرف کرده و سیاره دیگری را برای حیات انسان پیدا کنند؛ همین سبب کمتوجهی به سیاره مردهای همچون عطارد یا مرکوری (Mercury) با لایهای از الماس به ضخامت چند کیلومتر شده است.
گنج بزرگی از الماس در سیاره عطارد
طبق محاسبات اخترشناسان، عطارد آن طور که باید در آسمان نمیدرخشد و تنها ۹ درصد از نور دریافتی را منعکس میکند؛ برای حل این معما یک فضاپیمای رباتیک مسنجر (MESSENGER) از این سیاره بازدید کرد و در نهایت مشخص شد که در سطح این سیاره حجم زیادی گرافیت وجود دارد.
پراکندگی گرافیت در سطح عطارد نشاندهنده وجود کربن در ابتدای شکلگیری این سیاره است؛ به بیانی دیگر کربن نتیجه برخورد سیارکها با عطارد نیست؛ در نتیجه دانشمندان نسبت به وجود الماس در سیاره عطارد مشکوک شدند.
به باور دانشمندان میزان کربن اولیه عطارد میتوانسته بسیار بیشتر از مقدار کنونی باشد؛ هر چند که وقتی سطح این سیاره با اقیانوسهای مواد مذاب پوشیده شده بود، گازهایی همچون کربن دیاکسید و متان از چنگ گرانش ضعیف آن فرار کردند؛ با همه اینها حجم بالایی از کربن در مراحل مختلف شگلگیری سیاره حضور داشت.
علت شکلگیری الماس در عطارد
عطارد یک سیاره کوچک با گرانش ضعیف محسوب میشود که حتی در دوران اقیانوس ماگما نیز فشار کافی برای ساخت الماس نداشت؛ به همین خاطر در آن زمان کربن به شکل گرافیت در سطح سیاره روان بود. پس چطور لایه ضخیمی از الماس در سیاره عطارد شکل گرفته است؟
دانشمندان دو سناریو را برای این مسئله محتمل میدانند؛ براساس سناریو اول اقیانوس ماگما عطارد دارای حجم زیادی از گوگرد است که باعث میشود شرایط تغییر کند و الماس شکل بگیرد.
در سناریو دوم شکلگیری هسته داخلی سیاره باعث شده که کربن با فشار زیاد خارج شود؛ همین اتفاق نیز سبب شده لایهای به ضخامت چند کیلومتر از الماس در دل عطارد شکل گیرد و دمای بالا نیز باعث شده که لایههای بیرونی الماس سوخته و دوباره به گرافیت تبدیل شوند.
دانشمندان بر این باور هستند که این لایه بین هسته عطارد و گوشته سیلیکاتی آن قرار دارد و روی میدان مغناطیسی سیاره تاثیر میگذارد، اما سوال مهم اینجاست که آیا ممکن است انسان روزی برای حفاری این لایه عظیم از الماس به عطارد برود؟ پاسخ به این سوال احتمالا خیر است.
عطارد نزدیکترین سیاره به خورشید محسوب میشود؛ به همین خاطر دمای سیاره در روز به ۴۳۰ درجه سلسیوس رسیده و در شب تا منفی ۱۸۰ درجه سلسیوس کاهش مییابد؛ همچنین سیاره در معرض تشعشعات بسیار خطرناک قرار دارد. به طور خلاصه شرایط عطارد چندان برای حضور انسان مناسب نیست و از طرفی هزینههای اینکار منطقی نخواهند بود.
ناسا برای ارسال یک کاوشگر ساده به مریخ ۲.۵ میلیارد دلار هزینه کرد و تنها کار این کاوشگر این بود که روی سطح سیاره حرکت کرده و وضعیت را ارزیابی کند. طبیعتا با دانش فعلی بشر هزینه حفاری در سیاره عطارد و رسیدن به لایه الماس بسیار بیشتر از ارزش آن خواهد شد.