هیجانانگیزترین ماموریتهای فضایی سال ۲۰۲۴
سال ۲۰۲۳ با ماموریت ناسا که نمونهای از یک سیارک را به زمین آورد و همچنین ماموریت هند که با موفقیت بر قطب جنوب ماه فرود آمد، سال مهمی برای ماموریتهای فضایی بود. سال ۲۰۲۴ نیز سال هیجانانگیز دیگری برای اکتشاف فضایی خواهد بود که برخی از آنها را در ادامه بررسی میکنیم.
۱. ماموریت اروپا کلیپر: جستجوی حیات فرازمینی در قمر یخی مشتری
ناسا به منظور کاوش اروپا (Europa)، یکی از بزرگترین قمرهای مشتری، ماموریت اروپا کلیپر (Europa Clipper) را به فضا پرتاب خواهد کرد. اروپا کمی کوچکتر از قمر زمین بوده و سطح آن از یخ تشکیل شده است. این قمر احتمالا در زیر پوسته یخی خود دارای یک اقیانوس آب شور است که دانشمندان انتظار دارند دو برابر مجموع تمام اقیانوسهای کره زمین آب داشته باشد.
دانشمندان با استفاده از ماموریت اروپا کلیپر میخواهند بررسی کنند که آیا اقیانوس این قمر میتواند زیستگاه مناسبی برای حیات فرازمینی باشد یا خیر. اروپا کلیپر بدین منظور به مطالعه پوسته یخی ماه، زمینشناسی سطح و اقیانوس زیرسطحی آن میپردازد. این ماموریت همچنین به دنبال آبفشانهای فعالی خواهد بود که از اروپا به بیرون پرتاب میشوند.
پنجره پرتاب در ۱۰اکتبر باز میشود و ۲۱ روز طول میکشد. این فضاپیما با حامل فضایی فالکون هوی (Falcon Heavy) شرکت اسپیسایکس پرتاب خواهد شد و در سال ۲۰۳۰ به سامانه مشتری خواهد رسید. پنجره پرتاب به دورهای گفته میشود که ماموریت میتواند پرتاب شود و به مسیر برنامهریزیشده خود برسد.
ناسا امکانی را فراهم کرده است تا بتوانید نام خود را به قمر اروپا بفرستید. نام افراد همراه با یک شعر روی یک ریزتراشه قرار خواهد گرفت تا از طریق ماموریت به این قمر یخی مشتری سفر کند. برای ثبت نام کلیک کنید.
۲. کاوشگر وایپر ناسا در جستجوی آب در ماه
کاوشگر وایپر (VIPER سرواژه Volatiles Investigating Polar Exploration Rover)، روباتی به اندازه یک چرخ دستی گلف است که ناسا از آن برای کاوش در قطب جنوبی ماه در نوامبر۲۰۲۴ استفاده خواهد کرد.
ماهنورد وایپر ناسا مجهز به هوش مصنوعی بوده و فناوری مورد استفاده در آن، پیچیدگیها و عدم قطعیتهای یک ماموریت را در یک محیط چالشبرانگیز، هدایت میکند. این ماموریت رباتیک برای جستجوی مواد فرار مانند آب و دیاکسید کربن طراحی شده است که به راحتی در دمای ماه تبخیر میشوند. این مواد میتوانند منابعی را برای اکتشافات آینده انسان در ماه فراهم کنند. ماموریت ربات وایپر ۱۰۰ روز به طول میانجامد.
۳. لونار تریلبلیزر و پرایم-۱: ماموریتهای کوچک و کمهزینه سیارهای
ناسا اخیرا در کلاسی از ماموریتهای کوچک و کمهزینه سیارهای به نام سیمپلکس (SIMPLEx سرواژه Small, Innovative Missions for Planetary Exploration) سرمایهگذاری کرده است که در حقیقت بار ثانویه در پرتابهای دیگر تلقی میشوند.
یکی از نمونههای این ماموریتها لونار تریلبلیزر (Lunar Trailblazer) است که مانند وایپر به دنبال آب در ماه خواهد بود. وایپر روی سطح ماه فرود خواهد آمد و یک منطقه خاص در نزدیکی قطب جنوب را مطالعه میکند، اما لونار تریلبلیزر در مدار ماه دمای سطح را اندازهگیری نموده و مکان مولکولهای آب را در سراسر قمر ترسیم میکند.
لونار تریلبلیزر تا اوایل سال ۲۰۲۴ آماده میشود، اما با این حال چون یک محموله ثانویه است، زمان پرتاب آن به محموله اولیه بستگی دارد.
ماموریت پرایم-۱ (PRIME-1) نیز که برای پرتاب اواسط سال ۲۰۲۴ برنامهریزیشده است، همراه لونار تریلبلیزر است. پرایم-۱ با حفاری در ماه، نوع متهای که وایپر از آن استفاده خواهد کرد را آزمایش خواهد کرد.
۴. ماموریت MMX ژاپن: کاوش قمرهای مریخ
ماموریت رباتیک MMX (سرواژه Martian Moon eXploration) آژانس اکتشافات هوافضای ژاپن (JAXA) برای پرتاب در سپتامبر۲۰۲۴ برنامهریزی شده است. هدف اصلی این ماموریت تعیین منشا قمرهای مریخ، فوبوس (Phobos) و دیموس (Deimos) است. دانشمندان مطمئن نیستند که آیا فوبوس و دیموس سیارکهای سابقی هستند که به دام گرانش مریخ افتادهاند یا از بقایای زبالههای فضایی طبیعی که قبلا در مدار مریخ وجود داشته تشکیل شدهاند.
این فضاپیما سه سال را در اطراف مریخ خواهد گذراند و ضمن فرود روی سطح فوبوس، نمونهای را قبل از بازگشت به زمین جمعآوری میکند.
۵. ماموریت اروپایی هرا
هرا (Hera) ماموریت آژانس فضایی اروپا (ESA) برای بازگشت به سامانه سیارکی دیدیموس-دیمورفوس (Didymos-Dimorphos) است که ماموریت دارت (DART) ناسا در سال ۲۰۲۲ از آن بازدید کرد. دارت با یکی از آنها برخورد کرد تا روش دفاع سیارهای «برخورد جنبشی» را آزمایش کند. طی این روش، چیزی به یک جسم کوبیده میشود تا مسیر آن را تغییر دهد. اگر بشر یک شی بالقوه خطرناک را در مسیر برخورد با زمین پیدا کند و نیاز به تغییر جهت آن داشته باشد، این روش میتواند مفید واقع شود.
هرا در اکتبر۲۰۲۴ پرتاب خواهد شد و در اواخر سال ۲۰۲۶ به مقصد میرسد تا ویژگی های فیزیکی سیارکهای مذکور را مطالعه کند.
هرا دو ماهواره مکعبی کوچک به سیارک میفرستد که توانایی پرواز در نزدیکی سطح آن را دارند و روی سطح دیدیموس خواهند نشست. این دو ماهواره که به اندازه یک کیف دستی هستند، مثل پهپادهایی عمل خواهند کرد که دادههای مهمی از محل برخورد را دریافت مینمایند. دانشمندان در ادامه به کمک این دادهها میتوانند جرم دیدیمون را بررسی کرده و ساختار آن را به دست بیاورند.
احتمال برخورد سیارک مذکور به کره زمین کمی دور از انتظار است، اما هولگر سیرکس (Holger Sierks)، محقق موسسه ماکس پلانک (Max Planck Institute) آلمان، در این رابطه میگوید: «ما به دقت حدود ۲ هزار شی نزدیک به زمین را بررسی میکنیم تا به سرنوشت دایناسورها دچار نشویم!»