رقابت فضایی جدید ابرقدرتها برای گرفتن نقاط لاگرانژی
نقاط لاگرانژی میتوانند میدان نبرد مسابقه فضایی جدید بین ایالات متحده و چین باشند. رقابت اقتصادی و فناوری ایالات متحده آمریکا و چین موضوع گزارش اخیر کمیته مورد حمایت دو حزب مجلس نمایندگان ایالات متحده بود. در این گزارش آمده است کنگره باید برنامههای ناسا و وزارت دفاع را که برای مقابله با جاهطلبیهای بدخواهانه حزب کمونیست چین در فضا حیاتی هستند، تامین مالی نموده و اطمینان حاصل کند ایالات متحده اولین کشوری است که به طور روز افزون داراییها را در تمام نقاط لاگرانژی مستقر میکند.
نقاط لاگرانژی مکانهایی در فضای بین سیارهای هستند که کشش گرانشی دو جرم آسمانی (مانند سیاره زمین و خورشید) نیروی مرکزگرای مورد نیاز برای یک جسم کوچکتر را خنثی میکند. فضاپیماها میتوانند بدون اینکه برای تنظیم موقعیت خود به سوخت زیادی نیاز داشته باشند برای مدت طولانی در این نقاط بمانند و به کاوش فضا و اجرام بپردازند.
علاوه بر رقابت بین ایالات متحده و چین در اکتشاف فضا، سایر جوامع بینالمللی مانند آژانس فضایی اروپا (ESA) نیز به نقاط لاگرانژی علاقه دارند و ماموریتهای خود را در این مکانهای راهبردی توسعه میدهند.
چرا نقاط لاگرانژی مهم هستند؟
این نقاط در واقع به نام جوزف-لوئیس لاگرانژ (Joseph-Louis Lagrange)، ستارهشناس ایتالیایی-فرانسوی نامگذاری شدهاند. پنج نقطه لاگرانژی مختلف در منظومه خورشید-زمین-ماه (از L1 تا L5) وجود دارد.
L4 و L5 در موقعیت های ثابت ۶۰ درجه جلوتر و پشت زمین (و ماه) در مسیر مداری سیاره به دور خورشید قرار دارند و مکانهایی ایدهآل برای پارکینگ ماهوارهها و تلسکوپها هستند. عدم وجود تداخل جوی و نزدیکی L1 و L2 به ماه، آنها را نیز به پارکینگهای فضایی محبوب برای تحقیقات فضایی، ارتباطات و نظارت تبدیل کرده است. تداخل جوی نویز ایجادشده توسط اغتشاشات الکتریکی طبیعی نظیر رعد و برق است که به صورت صداهای مزاحم مانند سوت در رادیوها شنیده میشود.
L2 نیز منظرهای بدون مانع از اعماق فضا ارائه میدهد و مکانی ایدهآل برای تلسکوپهای حساس مانند جیمز وب به شمار میرود. این نقطه در فاصله حدودا ۱.۵ میلیون کیلومتری زمین واقع شده است.
لورا دافی (Laura Duffy)، مهندس سامانههای فضایی، میگوید: «L2 بهخاطر دید آن در سمت دور ماه بسیار مهم است. ما نمیتوانیم آن را از روی زمین ببینیم و چین به سمت آن میرود.» چین قبلا ماهواره رله کیوکیائو (Queqiao) را برای ارتباط با کاوشگر قمری چانگای ۴ (Chang’e 4) به L2 فرستاده است. چانگای ۴ اولین کاوشگر قمری به شمار میرود که در سمت دور ماه فرود آمده است. ایالات متحده نیز با ماموریتهایی مانند گیتوی (Gateway) که برای اواخر دهه ۲۰۲۰ برنامهریزی شده، L2 را هدف گرفته است.