اداره کل سنجش از دور سازمان فضایی ایران با تاکید بر اینکه بحران‌های امنیت غذایی ناشی از مشکلات دسترسی به غذا در دنیا در حال گسترش بوده، نقش فناوری سنجش از دور را در کمک به حل بحران تامین غذا در جهان مورد بررسی قرار داده است. طبق گزارش سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد موسوم به فائو (FAO) برای تامین غذای جمعیت ۹ میلیارد نفری جهان در سال ۲۰۵۰ باید تولیدات کشاورزی به دو برابر میزان موجود افزایش یابد.
بنابراین برای رسیدن به این هدف باید موانعی مانند محدودیت زمین‌های کشاورزی، کمبود آب، قیمت بالای انرژی، افت سرمایه‌گذاری در زمینه تحقیقات کشاورزی و افزایش ضایعات غذایی را در نظر داشت و برای برطرف کردن این موانع چاره اندیشی کرد. ازاین‌رو استفاده از فناوری‌های نوین و پربازده می‌تواند کمک مهمی در مسئله امنیت غذایی به بشر ارائه دهد و یکی از پرکاربردترین فناوری‌ها در زمینه کشاورزی فناوری فضایی و سنجش از دور است.
اطلاعات ارزشمندی که برای تخمین سطح زیرکشت محصولات کشاورزی، پایش سلامت و پیش‌بینی تولید در سطوح مختلف جهانی، ملی و ناحیه‌ای به‌دست آمده است، می‌تواند آینده امنیت غذایی هر کشوری را تضمین کند. همچنین داده‌های ماهواره‌ای ویژگی‌های بسیار مثبتی در زمینه پایش محصولات کشاورزی داشته که از امکان نظارت‌بر تولید محصولات کشاورزی در سطوح مختلف محلی، ملی و جهانی با دقتی قابل قبول برخوردارند.
ویژگی‌های ممتاز داده‌های ماهواره‌ای همچون دریافت داده‌های به هنگام، انواع داده‌های متنوع با توان تفکیک مکانی و زمانی مختلف، داده‌های با توان تفکیک طیفی بالا (ابرطیفی)، داده‌ها با تواتر زمانی بالا، تولید داده‌های راداری و لیدار (Lidar) و سایر مزیت‌های داده‌های ماهواره‌ای، در زمینه کاربردهای کشاورزی و در نتیجه تولید مواد غذایی بسیار کارآمد است. روش لیدار راهی برای اندازه‌گیری فاصله میان دو نقطه است. سامانه لیدار، نور لیزر را بر روی منطقه مورد نظر می‌تاباند و با استفاده از حسگرهای خود می‌تواند فاصله میان نقاط را از طریق بازتابش نور لیزر اندازه‌گیری کند.
از مزیت‌های بسیار مهم فناوری سنجش از دور در زمینه پایش محصولات کشاورزی، ظرفیت آن در پایش مناطق دور دست است. بسیاری از مناطق در جهان وجود دارند که بسته به مسائل مختلفی دسترسی به داده‌های آن‌ها با استفاده از روش‌های معمول و به‌خصوص از طریق داده‌برداری زمینی وجود ندارد. دراین‌راستا فناوری سنجش از دور به‌راحتی می‌تواند چنین مناطقی را پایش کند و نتایج آن‌ها را در اختیار تحلیلگران قرار دهد.
کاربرد فناوری سنجش از دور در کشاورزی
امروزه با استفاده از فناوری سنجش از دور می‌توان با فراهم کردن برخی مقادیر مهم در حوزه کشاورزی، موضوع اقتصاد و صنعت کشاورزی را دقیق‌تر مدیریت و کنترل کرد. از جمله این موارد می‌توان به پایش مقادیر محیطی و موثر در رشد گیاهان، پایش سطوح زیرکشت، شناسایی انواع محصولات کشاورزی، پایش سلامت گیاهان کشاورزی، رصد کشت محصولات ممنوعه در مناطق با محدودیت‌های آبی و پایش الگوی کشت گیاهان کشاورزی اشاره نمود. نقشه‌های زیر نمونه‌هایی از کاربردهای این فناوری را نشان می‌دهد.
نقشه زیر پایش سطح زیرکشت ذرت و پراکندگی این محصول در استان البرز بوده و مساحت سطح زیرکشت محصول ذرت در این استان حدود ۷۸۰۰ هکتار برآورد شده است.
در نقشه زیر محدوده‌های محصول ذرت کشت‌شده در بخش‌هایی از شهرستان نظرآباد در تصاویر گوگل ارث نمایش داده شده است.
نقشه زیر نیز مربوط به پراکندگی برداشت محصول گندم و جو شهرستان آبیک در سال زراعی ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۰ است.
در همین رابطه بخوانید:
نقش اقتصادی سنجش از دور در اکتشافات معدنی
نقش فناوری سنجش از دور در مطالعات لایه ازن
استفاده از فناوری سنجش از دور ماهواره‌ای در مکان‌یابی نیروگاه‌های خورشیدی