کشف صفحهای از غبار و گاز در اطراف یک سیاره فراخورشیدی

گروهی از پژوهشگران با استفاده از دادههای آرایه میلیمتری بزرگ آتاکاما (Atacama Large Millimeter Array) در شیلی صفحهای از غبار و گاز را در اطراف یک سیاره فراخورشیدی جوان شناسایی کردند که ممکن است قمر یا قمرهایی را در بر داشته باشد. میریام بنیستی (Myriam Benisty)، پژوهشگر دانشگاه گرونوبل (University of Grenoble) فرانسه، دراینباره میگوید: «این سامانه ستارهای جوان موسوم به PDS-70 فقط ۱۰ میلیون سال داشته و دو سیاره را شامل میشود که هنوز در حال شکلگیری هستند.»
گروه بنیستی در سال ۲۰۱۸، از تلسکوپ ویالتی (VLT) واقع در صحرای آتاکامای شیلی استفاده کردند تا نخستین سیاره بهنام PDS-70b را کشف کنند که در شکاف موجود در صفحه غبار و گاز اطراف ستاره میچرخید. چنین شکافهایی شواهد غیرمستقیمی را در مورد سیارههایی فراهم میکند که تصور میشود هنگام چرخش، به جمعآوری مواد میپردازند و مسیر را پاکسازی میکنند. این گروه پژوهشی همچنین یک سال بعد دومین سیاره موسوم به PDS-70c را کشف کردند که کمی دورتر از نخستین سیاره قرار داشت.
پژوهشگران در سال ۲۰۲۰ نیز با استفاده از آرایه میلیمتری بزرگ آتاکاما، نشانهای از غبار در اطراف PDS-70c یافتند، اما تفکیک غبار سیاره از صفحه درخشان در حال چرخش به دور ستاره، دشوار بود. در نهایت آرایه میلیمتری بزرگ آتاکاما، بهترین وضوح را فراهم کرد و دانشمندان توانستند دوباره PDS-70 را مشاهده کنند و نتایج این پژوهش، تصویر واضحی را از صفحه غبار اطراف PDS-70c فراهم کرد.
بهنظر میرسد این میزان غبار در اطراف PDS-70b انباشته نشده است. بنیستی ادامه داد: «ممکن است مواد از صفحه بزرگ اطراف ستاره دور شوند و به داخل آن بروند که دراینصورت احتمالا PDS-70c جلوی گردوغبار را میگیرد و PDS-70b را از سهم خود محروم میکند.» این سامانه ستارهای، حقایقی را در مورد شکلگیری سیاره برای نظریهپردازانی فراهم میکند که تاکنون با کمبود داده روبهرو بودهاند. همچنین خصوصیات این سامانه با نظریهها سازگار است، اما هنوز شواهد قطعی در مورد وچود قمرها وجود ندارد.