کشف نشانههایی از وجود بخار آب در قمر مشتری توسط هابل

ستارهشناسان برای اولین بار با استفاده از دادههای دو دهه گذشته تلسکوپ فضایی هابل در جو گانمید (Ganymede) یکی از قمرهای سیاره مشتری بخار آب کشف کردند. تحقیقات قبلی حاکی از آن بود که گانمید بزرگترین قمر منظومه شمسی بیش از همه اقیانوسهای زمین دارای آب است؛ اما دما در این قمر بهحدی پایین بوده که آب در سطح یخزده و اقیانوسها ۱۶۰ کیلومتر زیر پوسته قرار دارد. اکنون نشانههایی مبنیبر وجود آب تصعیدشده در جو این قمر یخی یافت شده است.
دمای سطح گانیمد در طول روز بهشدت تغییر میکند و حدود ظهر، نزدیک به خط استوا ممکن است بهاندازهای گرم شود که سطح یخی مقادیر کمی مولکول آب آزاد کند. لورنز راث (Lorenz Roth)، محقق موسسه سلطنتی فناوری کیتیاچ (KTH Royal Institute of Technology) سوئد، دراینباره توضیح میدهد: «تاکنون فقط اکسیژن مولکولی مشاهده شده بود که ذرات باردار سطح یخ را فرسایش میدهند، ولی بخار آبی که ما اندازهگیری کردیم، از تصعید یخ ناشی از فرار حرارتی آن از مناطق یخی گرم است.»
این اکتشاف جدید انتظارات را از ماموریت آینده آژانس فضایی اروپا (ESA)، یعنی ماموریت کاوشگر فضایی جویس (Juice) بالا میبرد؛ ماموریتی که برای پرتاب در سال ۲۰۲۲ و رسیدن به مشتری در سال ۲۰۲۹ برنامهریزی شده و قرار است حداقل بهمدت ۳ سال مشاهدات دقیقی روی این سیاره و ۳ قمر از بزرگترین قمرهای آن انجام دهد. تاکید ویژه این ماموریت بر گانیمد بهعنوان یک جرم سیارهای و یک جهان قابل سکونت خواهد بود.