شکار حیرت‌انگیز دو سیاه چاله در حال ادغام توسط جیمز وب
اخترشناسان با کمک تلسکوپ فضایی جیمز وب، توانستند دو سیاه چاله فوق‌العاده دور را در حال ادغام مشاهده کنند. جرم هرکدام از این غول‌های کیهانی حدود ۵۰ میلیون برابر خورشید است و در فاصله ۱۳ میلیارد سال نوری از زمین قرار دارند. به‌بیانی دیگر آن‌ها حدود ۷۴۰ میلیون سال پس از رخداد بیگ‌بنگ با همدیگر ادغام شده‌اند. این کشف جدید که باعث حیرت دانشمندان شده حالا یک سوال بسیار مهم را برای اخترشناسان مطرح کرده است. آیا این دو سیاه چاله چگونه توانسته‌اند در سال‌های آغازین جهان به چنین جرم بالایی برسند؟
دانشمندان تاکنون نظریه‌های گوناگونی برای نحوه شکل‌گیری و تکامل جهان هستی ارائه داده‌اند؛ اما هیچکدام از آن‌ها نمی‌تواند رشد سریع سیاه چاله را در روزهای آغازین کیهان توضیح دهد.
دو سیاه چاله در حال ادغام توسط تلسکوپ جیمز وب شکار شدند
سیاه چالهها همیشه سبب شگفتی و حیرت بشر شده‌اند. یک ستاره بر اثر انفجار ابرنواختر به پایان عمر خود می‌رسد که می‌تواند سیاه چاله‌‌ای نسبتا کوچک را شکل دهد. قدرت گرانشی فوق‌العاده بالای سیاه چاله تمامی گاز، غبار و ستاره‌های اطراف خود را می‌بلعد که همین نیز سبب افزایش تدریجی جرم سیاه چاله می‌شود.
گاهی اوقات نیز دو سیاه چاله به همدیگر نزدیک و در گرانش یکدیگر اسیر می‌شوند و فرآیند ادغام رخ می‌دهد و سیاه چاله‌های متوسط، متولد و پا به هستی می‌گذارند. اگر یک سیاه چاله فوق‌العاده فعال باشد، می‌تواند با چندین سیاه چاله متوسط ترکیب شده و به سیاه چاله‌‌ای کلان‌جرم تبدیل شود. جرم این دسته از سیاه چالهها گاهی ممکن است به چند میلیارد برابر خورشید برسد.
چنین پدیده‌ای بارها در زمان‌ها و مکان‌های مختلف مشاهده شده است، اما توجه داشته باشید که این فرآیند در لحظه رخ نمی‌دهد و روندی تکاملی و تدریجی دارد. پس چطور جیمز وب توانسته است دو سیاه چاله فوق‌العاده دور را مشاهده کند؟
این دستاورد به لطف دوربین فروسرخ جیمز وب ممکن شده است که می‌تواند نور متعلق به اجرام باستانی را در فواصل بسیار دور و حتی در پس ابرهای غبار تشخیص دهد. بررسی تصاویر دوربین‌های فروسرخ تلسکوپ جیمز وب از یک سیاه چاله به‌نام ZS7 نشان داده بود که این سیاه چاله از دوران اولیه شکل‌گیری جهان وجود داشته است.
همچنین مشاهدات تلسکوپ جیمز وب از حرکت ابر متراکمی از غبار در اطراف این سیاه چاله خبر داد که نشان می‌دهد این سیاه چاله در حال رشد است. در همین هنگام موقعیت تقریبی یک سیاه چاله دیگر در فاصله‌ای بسیار نزدیک نیز آشکار شد که احتمالا به‌زودی با سیاه چاله اول ادغام خواهد شد.
نقش تلسکوپ جیمز وب در درک نحوه شکل‌گیری سیاه چالهها
وضوح بی‌سابقه تلسکوپ فضایی جیمز وب سبب شد دانشمندان امکان تفکیک دو سیاه چاله را از همدیگر داشته باشند. اخترشناسان همچنین متوجه شدند که سیاه چاله اول جرمی معادل ۵۰ میلیون خورشید را دارد، اما سیاه چاله دوم در ابری متراکم از گاز پوشیده شده بود. در نتیجه امکان محاسبه جرم دقیق آن را وجود نداشت، گرچه دانشمندان تخمین می‌زنند که آن نیز جرمی مشابه سیاه چاله اول داشته باشد.
این کشف عجیب نشان‌دهنده نقش بسیار مهم سیاه چالهها در روزهای آغازین جهان و تکامل آن است. تاثیر این ادغام‌های عظیم را امروزه نیز می‌توان به‌صورت امواج گرانشی مشاهده کرد. امواجی در بافت فضا-زمان که پیشتر توسط آلبرت اینشتین پیش‌بینی شده بود. جالب است بدانید دانشمندان اخیرا توانسته‌اند اثبات کنند که پس از برخورد دو جرم غول‌پیکر هم‌چون سیاه چاله یا ستاره نوترونی با هم، چنین تغییری در بافت فضا-زمان ایجاد می‌شود.
متاسفانه محدودیت تجهیزات کنونی ما در ثبت امواج گرانشی سبب شده که امواج مربوط به چنین برخورد مهمی هرگز در زمین ثبت نشود. هرچند آژانس فضایی اروپا (ESA) قصد دارد نسل جدید دستگاه‌های ثبت امواج را در سال ۲۰۳۵ به فضا بفرستند که می‌تواند تغییر مهمی در درک ما از جهان اطراف به‌وجود آید.