جیمز وب اولین سیاره فراخورشیدی خود را کشف کرد

پژوهشگران وجود یک سیاره فراخورشیدی را برای اولین بار با استفاده از تلسکوپ فضایی جیمز وب تایید کردند. اغلب سیاره‌های فراخورشیدی کشف‌شده غول‌های گازی بزرگ شبیه به مشتری هستند، اما این سیاره هم‌اندازه زمین است. همچنین از آنجا که سیاره‌های زمین‌مانند اندازه‌ای بسیار کوچک‌تر دارند، تشخیص آن‌ها برای اکثر تلسکوپ‌ها سخت‌تر است.

در میان تلسکوپ‌هایی که امروزه در حال کار هستند، فقط جیمز وب دارای قابلیت‌های تفکیک برای توصیف دقیق جو سیاره‌های فراخورشیدی هم‌اندازه زمین است. سیاره مذکور که حدود ۴۱ سال نوری با ما فاصله دارد، رسما به عنوان LHS 475 b نامیده شده است و ۹۹ درصد قطر سیاره زمین را تشکیل می‌دهد. LHS 475 b چند صد درجه از زمین گرم‌تر است و فقط در دو روز می‌تواند یک مدار را کامل کند.

ابتدا تیمی از اخترشناسان دانشگاه جان هاپکینز آمریکا (Johns Hopkins University) برای اولین بار شواهدی از یک سیاره فراخورشیدی را در حین بررسی داده‌های تولید شده از ماهواره نقشه‌بردار فراخورشیدی گذران (TESS) ناسا مشاهده کرده بودند. اکنون طیف‌نگار فروسرخ نزدیک (NIRSpec) جیمز وب وجود سیاره را با مشاهده دو انتقال از مقابل ستاره مادرش تایید کرده است.

جو سیاره فراخورشیدی

تیم تحقیقاتی هنوز در حال کار است تا با تجزیه‌وتحلیل طیف انتقال آن، مشخص کند که آیا جوی برای این توده سنگی وجود دارد یا خیر. اخترشناسان برای فهمیدن بهتر اینکه آیا برخی از این سیاره‌ها سکونت‌پذیر هستند یا خیر، باید جو آن‌ها را مطالعه کنند. زیرا جو و ترکیبات آن می‌تواند تاثیر عمیقی بر برخی معیارها مانند دمای سطحی داشته باشد.

هرچند جیمز وب باید بتواند جو سیاره‌های فراخورشیدی را تشخیص دهد، این کار همچنان چالش‌برانگیز است. سیاره‌های فراخورشیدی بسیار کوچک‌تر از ستاره‌ها هستند و نور بسیار کمتری از خود ساطع می‌کنند. در نتیجه به‌ ندرت مستقیما شناسایی می‌شوند. در عوض، اخترشناسان ستارگان میزبان را مطالعه می‌کنند و به‌ دنبال افت نورهای جزئی در روشنایی یا تغییرات در حرکت آن‌ها می‌چرخند تا از این طریق به وجود سیاره در اطرافشان پی ببرند.

هرچند LHS 475 b از هر سیاره دیگری در منظومه شمسی به ستاره خود نزدیک‌تر بوده، اما ستاره کوتوله قرمز آن کمتر از نصف دمای خورشید است. بنابراین محققان پیش‌بینی می‌کنند که هنوز می‌تواند از یک جو پشتیبانی کند. آن‌ها نتوانستند ترکیبات جو را به‌ طور دقیق تایید نمایند، اما موفق به رد گزینه‌های مختلف شدند.

یافته‌ها نشان می‌دهد که سیاره، جو تحت سلطه‌ هیدروژن مانند مشتری یا متان خالص ندارد و در عوض احتمال دارد جوی غلیظ از دی‌اکسیدکربن مثل زهره داشته باشد یا اصلا ستاره، جو آن را به‌ کلی از بین برده باشد. تیم پژوهشی قصد دارد به‌ منظور شناخت بیشتر سیاره، تابستان آینده بار دیگر با استفاده از جیمز وب آن را رصد کند.