دانشمندان ماده تاریک را شبیهسازی کردند

دانشمندان موفق شدند اولین بخش از شبیهسازی رایانهای جهان ماده تاریک را کامل کنند. این پروژه که شبیهسازی ورای جهان محلی (Simulations Beyond the Local Universe به اختصار SIBELIUS) نامیده میشود، توسط کارلوس فرنک (Carlos Frenk) و همکارانش در دانشگاههای دورهام (Durham University) بریتانیا و هلسینکی (Helsinki University) فنلاند انجام شده است.
فرنک در دهههای ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ روی مجموعهای از اولین نظریههای ماده تاریک سرد (Cold dark matter) کار میکرد و تصورش این بود که نظریه وی چندان دوام نمیآورد. در عوض، نظریه ماده تاریک سرد به مدت دو دهه به مدل استاندارد اخترفیزیکدانها تبدیل شد. اکنون فرنک تلاش میکند خطاهای موجود در نظریه ماده تاریک سرد را مجددا شناسایی کند.
پژوهش آنان شامل شبیهسازی ماده تاریک، مدلسازی کهکشانها و ایجاد تصویری سهبعدی و دقیق از کهکشان راه شیری است. دانشمندان با اشاره به تودههای عظیم کهکشانی میگویند: «این اولین تلاش برای شبیهسازی راه شیری در جهان محسوب میشود و با ساختارهایی که میشناسیم همراه است؛ از جمله خوشههای کهکشانی کما (Coma Cluster) و سنبله (Virgo Cluster).»
مجموعه SIBELIUS چیست؟
SIBELIUS مجموعهای پیچیده است؛ زیرا براساس مشاهدههای موثر مجاورت کیهانی ساخته شده و هدف از آن بازسازی جغرافیای محلی کهکشان راه شیری است. این مجموعه، جامع بوده و میتواند فضای سهبعدی را شبیهسازی کند که یک سمت آن به ۳/۳ میلیارد سال نوری میرسد. در این کیهان مجازی، راه شیری در مرکز جهان و کهکشان آندرومدا (Andromeda) در مجاورت آن قرار دارد. آندورمدا در اصل نزدیکترین کهکشان بزرگ به راه شیری محسوب میشود.
SIBELIUS از نوع «پیادهسازی محدود» است؛ یعنی شبیهسازیهای این مجموعه و دیگر کهکشانهای محلی باید منطبق با دانستههایمان در جهان واقعی باشند. پژوهشگران میخواهند با نقشهبرداری از این دادهها، در زمینهای وسیعتر ببینند که سایر نقاط جهان نیز مانند این منطقهاند یا قاعده مشخصی برای این منظور ندارد. در جهان بیقاعده، ممکن است تعداد بیشتر یا کمتر از میانگین مورد انتظار، کهکشان در محیط اطراف وجود داشته باشند.
با وجود تمام فرضیهها، شبیهسازی SIBELIUS هنوز جای پیشرفت بیشتری دارد. فرنک و تیمش میخواهند در مدل شکلگیری کهکشان از متغیرهای سیال برای دنبال کردن ابرهای گازی تشکیلدهنده ستارهها و کهکشانها استفاده کنند تا شبیهسازی آنها بهبود یابد.