چگونه بیگ بنگ میتواند از هیچ بهوجود آمده باشد؟
طبق فرضیهای متداول جهان از بیگ بنگ (انفجار بزرگ) آغاز شده است. ازآنجاییکه برای وجود چیزی نیاز به ماده است، این پرسش مطرح میشود که مواد ایجادکننده بیگ بنگ از کجا آمدهاند و چه اتفاقی باعث شکلگیری آنها شده است. یکی از پاسخها شاید توصیفهای احتمالی در فیزیک ازجمله چندجهانی (Multiverse) شامل تعدادی نامتناهی از جهانهای موازی باشد که مدام متولد میشوند.
در همین رابطه بخوانید: آغاز همه چیز + فیلم
راجر پنروز (Roger Penrose)، فیزیکدان بریتانیایی برنده جایزه نوبل سال ۲۰۲۰، نظریهای را براساس ارتباط ریاضی بین وضعیت کوچک، متراکم و داغ جهان در زمان بیگ بنگ و وضعیت انبساطیافته، خالی و سرد جهان در آینده دور ارائه کرد. براساس نظریه او دو وضعیت ریاضی وقتی به آخرین کرانهای خود میرسند یکسان میشوند. یعنی غیاب کامل ماده باید بهگونهای باشد که درنهایت منجربه ظهور مواد جهان کنونی شود.
براساس نظریه پنروز با نام «کیهانشناسی چرخهای همدیس» (Conformal Cyclic Cosmology)، بیگ بنگ تقریبا از هیچ بهوجود آمده است. این هیچ حاصل خلا مواد در جهانی است که توسط سیاهچالهها مصرف شدهاند و سپس خود سیاهچالهها هم در خلا تبخیر و ناپدید شدند. درنتیجه، کل جهان از چیزی بهوجود آمده است که تقریبا به هیچ نزدیک است! اما هیچ هم یک چیز یا همان جهان فیزیکی است؛ هرچند این جهان فیزیکی خالی باشد.
اگر دیدگاه پنروز با پیشرفتهای آینده کیهانشناسی اثبات شود باز هم ممکن است پاسخی به این پرسش عمیقتر فلسفی نداشته باشیم که چرا همیشه باید چیزی بهجای هیچ وجود داشته باشد. این یکی از بزرگترین پرسشهای فراطبیعی (Metaphysics) است.
سه گزینه گسترده برای پرسش عمیق چگونگی آغاز چرخهها یا دورها وجود دارد. همچنین ممکن است اصلا هیچ توضیح فیزیکی در کار نباشد یا چرخههای تکرارشونده و بیپایانی وجود داشته باشند که هرکدام جهانی با وضعیت کوانتومی اولیه هستند و براساس ویژگیهای جهان قبلی توصیف میشوند. شاید هم تنها یک چرخه یا جهانی واحد و تکرارشونده وجود داشته باشد.
نکته کلیدی دیدگاه پنروز، وجود چرخههای جدید بیپایان است؛ اما روشی طبیعی برای تبدیل کیهانشناسی چرخهای همدیس از چندچرخه به فرمی تک چرخهای وجود دارد. در این صورت واقعیت فیزیکی شامل چرخهای واحد حول بیگ بنگ تا وضعیتی بینهایت خالی در آیندهای دور است و سپس مجددا حول بیگ بنگ شکل گرفته و همان جهان را مجددا تکرار میکند.
این احتمال دوم منطبق با تفسیر دیگری از مکانیک کوانتوم بهنام تفسیر جهانهای متعدد است. براساس تفسیر جهانهای متعدد، هربار که به اندازهگیری سامانهای که در حالت برهمنهی قرار دارد، میپردازیم، این اندازهگیری وضعیتی تصادفی را انتخاب نمیکند، بلکه نتیجه اندازهگیری صرفا یک احتمال است؛ احتمالی که در جهان خود ما توسعه مییابد. طبق این نظریه ممکن است بیگ بنگ بازتولید تنها یک چندجهانی کوانتومی باشد و خود، شامل بینهایت جهان متعدد است که همزمان با یکدیگر رخ میدهند. بهاینصورت احتمال هرچیزی وجود دارد و این احتمال مجددا رخ میدهد.