مراکز آموزش علوم و فناوری فضایی وابسته به سازمان ملل متحد
پایگاه سازمان ملل متحد برای ارائه اطلاعات فضایی بهمنظور مدیریت بلایا و واکنشهای اضطراری(UN-SPIDER):
این پایگاه در سال ۲۰۰۶ تحت نظر دفتر امور فضای ماورای جو سازمان ملل
متحد آغاز به کار کر ده و مسئولیت ارائه راهکارهای لازم برای رفع محدودیت
کشورهای در حال توسعه در دستیابی به فناوریهای ویژه لازم در مدیریت بلایا
و کاهش خطرات ناشی از آنها را بر عهده دارد.
استفاده از سنجش از دور، مخابرات ماهوارهای و سامانههای ماهوارهای
ناوبری در مدیریت خطرات ناشی از بلایا و واکنشهای اضطراری نقش بسزایی
دارند. از این رو، UN-SPIDER وظیفه دارد به کشورهای در حال توسعه در
استفاده از انواع اطلاعات فضاپایه در مراحل مختلف چرخه مدیریت بلایا از
جمله پیشگیری، آمادگی، هشدار اولیه، واکنش و بازسازی کمک نماید.
یکی از اهداف این پایگاه، بهبود فعالیتهای لازم برای کاهش خطرات و
پشتیبانی از عملیات واکنش اضطراری از طریق تبادل دانش و تقویت سازمانها در
استفاده از فناوریهای فضایی است. این پایگاه همچنین وظیفه تسهیل
همکاریهای بین تأمینکنندگان دادهها و اطلاعات ماهوارهای با گروههای
مختلف کاربران این دادهها را بر عهده دارد. در این راستا، حمایت کشورهای
عضو و شرکت آنها در برنامه کاربردهای فضایی در پیشبرد اهداف این برنامه
اهمیت زیادی دارد.
کمیته بینالمللی سامانههای ماهوارهای ناوبری جهانی (ICG): این
کمیته که در سال ۲۰۰۵ بنیان نهاده شد، ترویج همکاریهای داوطلبانه در
زمینه خدمات غیرنظامی ماهوارهای مربوط به موقعیتیابی، ناوبری و زمانبندی
را بر عهده دارد. هدف این سازمان ایجاد توسعه پایدار در سطح جهانی است. از
جمله مأموریتهای اصلی این کمیته، تقویت همکاری در میان تأمینکنندگان
سامانههای ماهوارهای ناوبری جهانی (GNSS) است. این کمیته پایگاه تبادل
اطلاعات بین کاربران سامانههای ماهوارهای ناوبری جهانی است و به آنها در
پیشبرد برنامههای توسعهای در این زمینه کمک میکند.
UN-SPACE:
سازمان ملل متحد از نخستین روزهای آغاز اکتشافات فضایی بر اهمیت نقش
فناوریهای فضایی در بهبود شرایط زندگی بشر در سطح جهانی تأکید داشته است.
در این راستا، برنامههای مشترکی برای استفاده از این فناوریها
راهاندازی شد. UN-SPACE رابط بین سازمانی اجرای این برنامه است که با
برگزاری جلسات سالانه برای سازمانهای فعال دراین حوزه امکان بررسی
فعالیتهای جاری و آتی مربوط و همچنین فناوریهای نوین مورد علاقه
سازمانها را مهیا میکند. همچنین جلسات غیر رسمی رایزنی را برای متقاضیان
کشورهای عضو، بخش خصوصی، مؤسسات غیردولتی و دانشگاهی برگزار مینماید.
حقوق فضا:
حقوق فضا، شاخهای از حقوق است که بر فعالیتهای فضایی نظارت میکند. حقوق
فضا، همچون حقوق بینالمللی عمومی، شامل توافقنامهها، معاهدات و
کنوانسیونهای بینالمللی، مصوبات مجمع عمومی سازمان ملل متحد و همچنین
قوانین و مقررات سازمانهای بینالمللی است.
حقوق فضا عبارت است
از قوانین، اصول و استانداردهای حقوق بینالمللی که با نظارت سازمان ملل
متحد در پنج معاهده بینالمللی و پنج اصل حاکم بر فضای ماورای جو مشخص شده
است. افزون بر این، بسیاری از کشورها مقررات فضایی حاکم بر فعالیتهای
فضایی خود را وضع نمودهاند.
حقوق فضا دامنه وسیعی از موضوعات را
شامل میشود که از آن جمله میتوان به موارد زیر اشاره نمود: حفاظت از
محیط زیست در فضا و زمین، مسئولیت خسارات ناشی از اجرام فضایی، حل
اختلافات، نجات فضانوردان، تبادل اطلاعات در زمینه خطرات احتمالی در فضای
ماورای جو، استفاده از فناوریهای فضایی و همکاریهای بینالمللی.
برخی از اصول یاد شده بر نحوه اجرای فعالیتهای فضایی نظارت دارند. از
جمله حق استفاده از فضا برای تمامی بشر، آزادی اکتشاف و استفاده از فضای
ماورای جو برای تمامی کشو رها و همچنین اصل عدم تملک فضای ماورای جو.
دفتر امور فضای ماورای جو سازمان ملل متحد ، اطلاعات و راهنماییهای لازم
در زمینه حقوق فضا را بنا بر درخواست کشورها، سازمانهای غیر دولتی و عموم
مردم در اختیار آنها قرار میدهد تا بدینوسیله آشنایی، پذیرش و اجرای
توافقنامههای حقوق بینالمللی فضا را که تحت نظارت سازمان ملل متحد منعقد
شدهاند، محقق سازد.