دانشمندان نزدیک‌ترین سیاهچاله به زمین را که تاکنون رصد شده است، شناسایی کردند؛ این سیاهچاله در فاصله ۱۶۰۰ سال نوری از زمین در صورت فلکی مارافسای (Ophiuchus) قرار دارد. سیاهچاله مذکور موسوم به گایا بی‌اچ۱ (Gaia BH1) به اندازه‌ای نزدیک بوده که مرکز نجوم بنیاد ملی علوم (NSF) آمریکا محدوده آن را در «حیاط خلوت کیهانی ما» عنوان کرده است.
Gaia BH1 با داشتن جرمی ۱۰ برابر خورشید جرم یک سیاهچاله خفته محسوب می‌شود و بر اساس رفتار ستاره‌ای که به دور آن می‌چرخد، کشف شده است. به گفته پژوهشگران این سیاهچاله سه برابر از نزدیک‌ترین سیاهچاله کشف‌شده قبلی که در صورت فلکی تک‌شاخ (Monoceros) قرار دارد، به زمین نزدیک‌تر است. اگر کنجکاوید بدانید سیاهچاله چگونه تشکیل می‌شود کلیک کنید.
کریم البدری (Kareem El-Badry)، اخترفیزیکدان بنیاد ملی علوم، می‌گوید: «این نخستین آشکارسازی بدون ابهام از ستاره‌ای شبیه به خورشید در مداری وسیع به دور سیاهچاله‌ای با جرم ستاره‌ای در کهکشان ماست.» در مقایسه با سیاهچاله‌های کلان‌جرم مرکز کهکشان‌ها، سیاهچاله‌های جرم ستاره‌ای تنها پنج تا ۱۰۰ برابر جرم خورشید هستند.
کشف نزدیک‌ترین سیاهچاله به زمین
پژوهشگران در داده‌های رصدخانه فضایی گایا (Gaia) آژانس فضایی اروپا (ESA) ستاره‌ای بسیار شبیه به خورشید را مشاهده کردند و با بررسی تکان‌های گرانشی آن متوجه وجود سیاهچاله شدند.
در همین رابطه بخوانید: صدای سیاهچاله‌ها برای اولین بار منتشر شد+ویدئو
سیاهچاله‌های خفته فقط در حال خنک شدن هستند و تغییرات شدیدی در محیط اطراف خود ایجاد نمی‌کنند؛ بنابراین به سختی می‌توان آن‌ها را تشخیص داد. تینکه روگیرز (Tineke Roegiers)، عضو تیم گایا، می‌گوید: «تنها دلیلی که باعث کشف این سیاهچاله شد، دقت و توانایی گایا برای دیدن موقعیت ستاره‌ای بود که به دور سیاهچاله در حال چرخش است. با حرکت دور سیاهچاله، ستاره دچار لرزش در مدار خود می‌شود.»
تیم پژوهشی در ادامه از تلسکوپ جمنای (Gemini Telescope) شمالی در هاوایی هم کمک گرفت و مدار ستاره را به دقت اندازه‌گیری کردند. البدری درباره تشخیص سیاهچاله می‌گوید: «هیچ سناریوی اخترفیزیکی قابل قبولی پیدا نکردیم که بتواند مدار مشاهده‌شده را بدون در نظر گرفتن حداقل یک سیاهچاله توضیح دهد.»
از آنجا که سیاهچاله‌هایی مانند این از فروپاشی ستارگان پرجرم تشکیل می‌شوند، بنابراین Gaia BH1 و ستاره همراهش یک سامانه دوتایی را تشکیل می‌دهند. به گفته روگیرز این سیاهچاله با همه سیاهچاله‌های شناخته‌شده متفاوت بوده و توضیح وجود آن با مدل‌های استاندارد تکامل ستاره‌های دوتایی دشوار است.
پژوهشگران تخمین می‌زنند که حدود ۱۰۰ میلیون سیاهچاله با جرم ستاره‌ای در کهکشان راه شیری وجود داشته باشد، اما تنها تعداد کمی از آن‌ها تایید شده‌اند. حالا کشف Gaia BH1 گام مهمی در جهت یافتن تعداد بیشتر و درک سیاهچاله‌های خفته محسوب می‌شود و همچنین می‌تواند درک تازه‌ای از روند تکامل سامانه‌های ستاره‌ای دوتایی ارائه دهد.