آیا زمین منظومه شمسی را ترک می‌کند؟
آیا زمین می‌تواند منظومه شمسی را ترک کند؟ دانشمندان به این سوال چه پاسخی می‌دهند؟ ماتئو سریوتی (Matteo Ceriotti)، از دانشگاه گلاسکو (University of Glasgow) انگلستان، می‌گوید: «این اتفاقی بسیار بعید است.» اگرچه، همان‌طور که سریوتی توضیح می‌دهد، بعید به معنای غیرممکن نیست و خارج شدن زمین از منظومه شمسی از نظر تئوری امکان‌پذیر است.
او می‌گوید: «زمین می‌تواند از طریق کنش یک جرم بین‌ستاره‌ای عظیم که از مدار خود دور می‌شودبه نزدیکی سیاره ما می‌رسد، از مدار خود بیرون رانده شود. در این رویارویی نزدیک، زمین و جرم مذکور انرژی و تکانه تبادل می‌کنند و زمین از مدار خود خارج خواهد شد. اگر آن جرم بزرگ، پرسرعت و به اندازه کافی نزدیک باشد، می‌تواند زمین را به خارج از منظومه شمسی بفرستد.»
خروج زمین از منظومه شمسی
تیموتی دیویس (Timothy Davis)، از دانشگاه کاردیف (Cardiff University) انگلستان، با این موضوع موافق است که از نظر تئوری زمین می‌تواند از منظومه شمسی بیرون رانده شود و فرضیه‌ای را در مورد چگونگی وقوع این اتفاق پیشنهاد می‌کند.
او می‌گوید: «سیاره‌ها درحال‌حاضر در مدارهای پایداری در اطراف خورشید قرار دارند. البته اگر خورشید با ستاره دیگری برخورد نزدیک داشته باشد، برهم‌کنش‌های گرانشی این اجرام می‌تواند این مدارها را بر هم بزند و به طور بالقوه موجب خروج سیاره زمین از منظومه خورشیدی شود.»
در همین رابطه بخوانید: اگر زمین دو یا چند ماه داشته باشد چه می‌شود؟
با این حال به گفته دیویس اگرچه این سناریو امکان‌پذیر بوده، رخداد آن حداقل در آینده‌ای نزدیک بسیار بعید است. دیویس می‌گوید: «چنین برخوردهای ستاره‌ای خیلی نادر هستند. برای مثال طبق پیش‌بینی‌ها، ستاره گلیز ۷۱۰ (Gliese 710) در حدود یک میلیون سال آینده به خورشید نزدیک می‌شود، اما بعید است که این مجاورت سیاره‌ها را از مدارشان خارج کند.»
در حالی که بعید به نظر می‌رسد نیروهای خارجی موجب شوند زمین به این زودی‌ها از منظومه شمسی خارج شود، آیا بشریت می‌تواند ماشین‌آلاتی را بسازد که با استفاده از آن‌ها بتواند سیاره را به حدی جا‌به‌جا کند تا در نهایت از منظومه شمسی خارج شود؟ دیویس خاطرنشان می‌کند: «انرژی مورد نیاز برای خارج کردن زمین از مدارش و بیرون راندن آن از منظومه شمسی آن‌قدر عظیم است (معادل ۱۰ به توان ۲۱) که این موضوع نیز دور از ذهن به‌نظر می‌رسد.»
اگر زمین از منظومه شمسی خارج شود، چه اتفاقی می‌افتد؟
سریوتی می‌گوید: «زمین وارد فضای بین‌ستاره‌ای می‌شود تا اینکه در نهایت توسط ستاره دیگری به دام می‌افتد یا به وسیله یک سیاهچاله بلعیده شود. اگر زمین منظومه شمسی را ترک کند، احتمالا منجر به نابودی بخش زیاد و شاید کل حیات آن خواهد شد و بعید است که اتمسفر زمین باقی بماند. اقلیم جهانی به دلیل تعادل ظریف تابش‌هایی که از خورشید می‌آید و انرژی پراکنده‌شده به اعماق فضا، بسیار حساس است. اگر این وضعیت تغییر کند، دما بلافاصله و به شدت تغییر خواهد کرد.»
دیویس با این موضوع موافق است که بیشتر حیات روی زمین از این دور شدن فاجعه‌بار از منظومه شمسی جان سالم به در نخواهد برد. او اظهار دارد: «اگر زمین منظومه شمسی را ترک کند، به احتمال بسیار زیاد بیشتر حیاتی که ما می‌شناسیم، ناپدید می‌شود. تقریبا تمام انرژی مورد استفاده موجودات زمین به طور مستقیم (مثلا گیاهانی که فتوسنتز می‌کنند) یا به طور غیرمستقیم (مثلا گیاه‌خوارانی که گیاهان را می‌خورند و گوشت‌خوارانی که گیاه‌خواران را می‌خورند) از خورشید منشا می‌گیرد.»
در همین رابطه بخوانید: پیش‌بینی زمان نابودی زمین توسط خورشید
به گفته او در این سناریو، هرچه زمین از خورشید فاصله بگیرد، دمای آن کمتر و در نهایت منجمد خواهد شد. تنها منبع طبیعی گرمای باقی مانده، فروپاشی عناصر رادیواکتیو در پوسته زمین است که از شکل‌گیری منظومه شمسی برجای مانده است.
نابودی حیات زمین
به عقیده دیویس برخی از اشکال حیات ممکن است تا مدتی باقی بمانند، اما در نهایت نابود خواهند شد. او می‌گوید: «برخی از جانداران شدیددوست (گیاهان و جانورانی که می‌توانند در محیط‌های خشن زندگی کنند) ممکن است به کمک این انرژی به حیات خود ادامه دهند، اما حیات پیچیده احتمالا به کلی ناپدید خواهد شد.»
وی ادامه می‌دهد: «این گرمای رادیواکتیو به زمین اجازه خواهد داد تا دمایی در حدود منفی ۲۳۰ درجه سانتیگراد داشته باشد. در این دما، بیشتر جو نیز منجمد می‌شود و زمین را به جهانی مرده و منجمد تبدیل خواهد کرد که بین ستاره‌ها با سرعت بالایی حرکت می‌کند.»
سریوتی معتقد است منظومه شمسی در نهایت آنچنان دچار اختلال خواهد شد که زمین یا از آن خارج یا به کلی نابود می‌شود. او می‌گوید: «پیش‌بینی می‌کنیم که کهکشان ما در مسیر برخورد با کهکشان آندرومدا (Andromeda) در حدود ۴٫۵ میلیارد سال آینده قرار دارد. چنین برخورد عظیمی که متشکل از میلیون‌ها ستاره است، احتمالا موجب اختلال عمده‌ای در منظومه شمسی خواهد شد. همچنین پیش‌بینی می‌شود که خورشید در حدود ۵ میلیارد سال آینده بزرگ شود و زمین را ببلعد.»
خدا کریمه شاید چهار میلیارد سال دیگه زنده نباشیم استفاده درست کنید از زمین تا اون موقع پس