خطر ابتلای کاشفان مریخ به لوسمی
محققان ناسا با بررسی تشعشعات مریخ دریافتند این تشعشعات با اثرگذاری بر سلامت و عملکرد سلولهای بنیادی فضانوردان میتواند منجر به بروز بیماری لوسمی در کاشفان سیاره سرخ شود.موضوع تاثیر تشعشعات بر بدن فضانوردان از زوایای مختلفی در دست بررسی است و ناسا مطالعات مختلفی را درباره تاثیر این تشعشعات بر بدن فضانوردانی که در فضا راه میروند، عملکردهای شناختی و رفتاری آنها و همچنین عملکرد و فعالیت ژنها در بدن در دست انجام دارد.یکی از منابع اصلی تشعشعات در فضا، پرتوهای کیهانی هستند که از خارج منظومه شمسی میآیند. یکی دیگر از منابع اصلی این تشعشعات، خورشید است که انرژی و شعلهها را به صورت امواج الکترومغناطیسی و ذرات به فضا پرتاب میکند.میدان مغناطیسی زمین در برابر این تشعشعات از ما محافظت میکند؛ اما در فضا و در سطح مریخ که میدان مغناطیسی آن میلیاردها سالها قبل از بین رفته است، چنین محافظی وجود ندارد. به همین علت یکی از طرحهای پیشنهادی ناسا، ایجاد یک میدان مغناطیسی مصنوعی روی مریخ است.
نتایج این تحقیقات، زمینهساز اتخاذ تدابیر حفاظتی برای فضانوردان و کاشفان مریخ است. برای مثال گروهی از محققان در مرکز پزشکی Wake Forest Baptist مطالعاتی را برای ارزیابی آثار تشعشعات بر سلولهای بنیادی خونساز انجام دادند. این مطالعات که با بررسی سلولهای خونی داوطلبان سالم بین 30 تا 50 ساله انجام گرفت نشان میدهد که تمام انواع سلول های بنیادی به شدت تحت تاثیر انرژی این تشعشعات قرار گرفته و دچار جهشهای ژنتیکی ناخواستهای می شوند که قابلیت تبدیل شدن آن ها را به سلولهای خونی بالغ بین 60 تا 80 درصد کاهش میدهد. بدین ترتیب سیستم ایمنی بدن فضانوردان در طول ماموریت به شدت تضعیف خواهد شد.محققان برای بررسی اثر این تشعشعات در بدن موجودات زنده موشها را در برابر این تشعشعات قرار دادند و دریافتند موشها در اثر تخریب ساختار ژنتیکی سلولهای بنیادی دچار نوعی لوسمی میشوند.
گزارش کامل این تحقیقات در نشریه Leukemia منتشر شده است.لوسمی گروهی از انواع سرطان است که معمولاً از مغز استخوان شروع و باعث شکلگیری تعداد زیادی گلبول سفید غیرطبیعی میگردد. این گلبولهای سفید خونی به صورت کامل تشکیل نشدهاند و به آنها بلاست یا سلولهای لوکمی یا سرطان خون گفته میشود. نشانههای این بیماری شامل مشکلات خونریزی و کبودشدگی، احساس خستگی شدید، تب و خطر افزایش عفونت میشود.