ماه / Moon
![](https://espash.ir/wp-content/uploads/2020/12/636264721274829609s-750x430.jpg)
سینماگران از همان ابتدا نشان دادند مثل هر آدم دیگری عاشق ماجرا و معماهای فضایی هستند و برایشان وسوسهانگیز است که بدانند خارج از این کره کوچک چه شکلی است. تا همین 60 سال پیش هنوز کسی فضا نرفته بود اما سینما چند سال پس از رسمی شدن حضورش که میشود توسط نابغه فرانسوی ژرژ ملیهس برای اولین بار فضاپیمایی را در چشم کره ماه فرو کرد و حیرت تماشاگران آن دوران را برانگیخت.
در تمام این سالها فیلمهای زیادی با موضوع فضا ساخته شده که موضوعات آن همیشه یا در فضا میگذشته یا در مورد انسان و موجود فضایی بوده یا در زمین و فرار از دست قدرتهای فضایی. سینما در تمام سالهای عمرش با فضا ارتباط خوبی داشته است. کمتر کارگردانی را میتوانید پیدا کنید که دوست نداشته باشد یک فیلم فضایی درست و حسابی در کارنامهاش داشته باشد و جالب است دو نمونه از نوابغ تاریخ سینما با موضوع فضا فیلمهایی ساختهاند که سختمیتوانید مخاطبی را پیدا کنید كه از دیدن آنها لذت نبرد: «2001: یک ادیسه فضایی» به کارگردانی استنلی کوبریک و مجموعه «جنگ ستارگان» اثر جورج لوکاس.
قبل از انقلاب کامپیوتری که با آغاز قرن بیست و یکم اوج گرفت، ساختن فیلمهای فضایی سرمایه نسبتا زیادی طلب میکرد. البته اگر قرار بود داستان فیلمها در فضا بگذرد یا روایتی فضاگونه داشته باشد اما امروزه پیشرفت تکنیکهای کامپیوتری به اندازهای بالا رفته که نه تنها تولید فیلم را به مراتب ارزانتر کرده بلکه کارگردانها میتوانند کارهایی انجام دهند که شاید تا سه دهه پیش تنها میشد آنها را تخیل کنند. هماکنون اوضاع این طوری است که هر سال باید منتظر یک فیلم جذاب فضایی از کارگردانهای جوان خوشذوق یا کارگردان قدیمی کاربلد باشیم. امسال و سال آینده هم وضعیت به همین منوال است. از یک طرف فروش «یک نفر سرکش: داستانی از جنگهای ستارهای» قسمت جدیدی از جنگ ستارگان که به عنوان فیلمی فرعی اکران شده همه را غافلگیرکرده و از طرف دیگر فیلم «ورود/Arrival» با نظرات مثبتی رو به رو شده و در فهرستهای معتبر منتخب سال قرار دارد. سال آینده هم چندین فیلم فضایی جدید اکران میشود و در چند سال گذشته هم چند فیلم فضایی جوایز فراوان و معتبری گرفتهاند. پس همانطور که گفتیم بازار فیلمهای فضایی فعلا داغ است. هر چند در بین این همه فیلم علمی-تخیلی و فضایی با تکنیک و تر و تمیز که با ابرقهرمانهای عجیب و غریب و انسانهای عادی، حسابی گیشه را – به قول معروف- میترکانند، تعداد آنهایی که داستان هیجانانگیز و پر و پیمانی داشته باشند، خیلی نیست.
ماه / Moon
فیلم «ماه» به خلوت آدمی رفته که ماموریت سه سال تنهایی ماندن در کره ماه را پذیرفته است. مرد از شدت تنهایی زیادی که در این مدت گرفتارش بوده آرام آرام دچار جنون عجیبی شده و این وسط تنها کسی که برای مبارزه در مقابل خود میبیند کامپیوتر یا مغز مرکزی ایستگاهی است که در آن زندگی میکند؛ یک چالش ویرانگر که میتواند همه هستی مرد را به چالش بکشد.
سام راک ول در نقش سم بل به خوبی عجز و ناتوانی مردی را به تصویر میکشد که هر روز میتواند زمین را ببیند و دلش برای یک زندگی بیخطرتر و اطرافیانش تنگ شود، اما هیچ کاری از دستش برنیاید. کره «ماه» در این فیلم به نوعی نشاندهنده سلولی انفرادی برای سم است، با این تفاوت که او نمیتواند به کندن زمین و سر درآوردن از جایی که رها باشد فکر کند. او در فضایی به سر میبرد که بدون یک لباس مخصوص نمیتواند بیرون ایستگاهی که ساخته قدم بگذارد. این اسارت قدرتمند کم کم احوال سم را به هم میریزد. گرتی(با صدای کوین اسپیسی) مغز متفکر ایستگاه هم که رحم و مروت سرش نمیشود مدام در حال آزار روحی روانی سم است تا او به مرز فروپاشی روحی برسد. فیلم تصویر هولناکی از روزمرگی و تنهایی انسانی را در عمیقترین شکل ممکن به تصویر میکشد و این اصلیترین دلیل موفقیت «ماه» است. سکانسهایی که در آنها سم در خلوت خود فیلمهایی از زن و بچهاش را میبیند، شاید درگیر کنندهترین سکانسهای فیلم باشد. فیلمبرداری بیرونی اثر هم در ترکیب شدن با تکنیکهای کامپیوتری، تصویر جذابی از زاویه نگاه یک نفر روی ماه به مخاطب میدهد. اولین فیلم دانکن جونز در مقام کارگردانی که سال 2009 ساخته شده حسابی نام او را بر سر زبانها انداخت و جوایز متعددی هم برای آن به دست آورد.