آژانس فضایی آمریکا، ناسا (NASA)، اخیرا پنجاهمین سالگرد نخستین سفر انسان به ماه را جشن گرفت. آنچه می‌خوانید ۵۰ نکته درباره سفر انسان به ماه، چه قبل، چه همزمان و چه بعد از این سفر است:
۱- تنها ۱۲ انسان به سطح ماه گام گذاشتند.
۲- در مجموع ۲۴ فضانورد در مدار ماه قرار گرفتند.
۳- آمریکا تنها کشوری است که فضانوردانش را در ماه فرود آورد، اما روسیه، ژاپن، چین و هند، با موفقیت کاوشگرهایی بدون سرنشین به آنجا فرستادند.
۴- در سال ۱۹۵۹، لونا ۲ (Luna 2) شوروی اولین ساخته دست بشر بود که به ماه رسید. این وسیله با سرعت حدود ۳.۳ کیلومتر در ثانیه بر سطح ماه سقوط کرد.
۵- رنجر ۴ (Ranger 4) نخستین کاوشگر آمریکایی بود که در سال ۱۹۶۲ به سطح ماه رسید اما تجهیزات رادیویی آن از کار افتاد و نتوانست خدماتی ارائه کند.
۶- کاوشگر آمریکایی رنجر ۷ (Ranger 7) توانست قبل از برخورد با سطح ماه و در مدت زمان ۱۷ دقیقه قبل از سقوط بیش از ۴ هزار تصویر را به زمین ارسال نماید.
۷- در سال ۱۹۶۱، جان اف کندی (John F. Kennedy)، رئیس جمهور آمریکا، فرود آمدن انسان در ماه را تا پایان دهه ۱۹۶۰، یک وظیفه ملی اعلام کرد.
۸- در دهه ۱۹۵۰، آمریکا به دلیل احتمال انفجار بمب اتمی در ماه برنامه‌ای را در نظر گرفت.
۹- در سال ۱۹۶۷، آمریکا و شوروی معاهده ممنوعیت آزمایش های سلاح هسته‌ای در ماه را امضا کردند.
۱۰- آماده‌سازی اولین ماموریت تحت برنامه آپولو (Apollo) با فاجعه پایان یافت. فضانوردان ویرجیل گریسام (Virgil Grissom)، ادوارد وایت (Edward White) و راجر چافی (Roger B. Chaffee) ضمن یک تمرین در سفینه آپولو بر اثر آتش‌سوزی جان خود را از دست دادند.
۱۱- ماه تنها جسم سماوی بشمار می‌رود که انسان بر آن فرود آمده است.
۱۲- اولین سفینه فضایی سرنشین‌دار که در ماه فرود آمد آپولو ۱۱ و در ژوئیه سال ۱۹۶۹ بود.
۱۳- سرنشینان آپولو ۱۱، فضانوردان نیل آرمسترانگ (Neil Armstrong)، باز آلدرین (Buzz Aldrin) و مایکل کالینز (Michael Collins) بودند اما تنها آرمسترانگ و آلدرین به ماه قدم گذاشتند و کالینز در مدار ماه، در سفینه اصلی منتظر آنان بود.
۱۴- این سفینه ۳۰ بار در مدار ماه برای مطالعه مکان فرود پیشنهادی در قسمت جنوب غربی دریای آرامش چرخید.
۱۵- فرود اول انسان بر ماه را بیش از ۶۰۰ میلیون نفر مشاهده کردند.
۱۶- آپولو ۱۱ طی ۱۰۲ ساعت و ۴۵ دقیقه مسافت بین زمین تا سطح ماه را پیمود.
۱۷- نیل آرمسترانگ مجبور شد به طور دستی سفینه ماه‌نشین را فرود آورد زیرا محل پیشنهادی بسیار ناصاف بود.
۱۸- نخست آرمسترانگ اولین قدم را بر روی سطح ماه گذاشت و آلدرین بعد از ۲۰ دقیقه به او پیوست.
۱۹- فضانوردان حدود ۲۳ کیلوگرم نمونه‌های خاک و سنگ ماه را جمع آوری کرده و عکس‌های زیادی گرفتند.
۲۰- آلدرین و آرمسترانگ ۲۱ ساعت و ۳۸ دقیقه در ماه بسر بردند.
۲۱- کل ماموریت آپولو ۱۱ از زمان شروع تا فرود، ۱۹۵ ساعت، ۱۸ دقیقه و ۳۵ ثانیه طول کشید.
۲۲- پس از جداشدن ماه‌نشین و سفینه اصلی در مدار، در تماس‌ها از کدهای «کلمبیا» برای سفینه اصلی و «ایگل» (عقاب) برای سفینه ماه‌نشین استفاده می‌شد.
۲۳- زمانی که ماه‌نشین در سطح ماه فرود آمد، تنها کمتر از یک دقیقه سوخت برایش باقی مانده بود.
۲۴- ریچارد نیکسون (Richard Nixon)، رئیس جمهور وقت آمریکا، مدت کوتاهی پس از اینکه فضانوردان پرچم آمریکا را در سطح ماه قرار دادند، تلفنی با آرمسترانگ و آلدرین صحبت کرد.
۲۵- برای نیکسون دو متن آماده کرده بودند یکی همان که خبر موفقیت فضانوردان را در آن زمان اعلام کرد و دیگری که یادآور شکست ماموریت و کشته شدن فضانوردان ماموریت‌های قبلی بود.
۲۶- بر خلاف شایعات، ناسا ضبط اولیه فرود در ماه را از دست نداده و تمام فیلم‌ها به دقت ذخیره شده‌اند و هر کسی بخواهد می‌تواند به آن دسترسی داشته باشد.
۲۷- در عین حال، فیلم‌های گرفته شده توسط دوربین ماه‌نشین تنها به شکل ضبط شده در مرکز هدایت ماموریت نگهداری می‌شود.
۲۸- پرچم آمریکا تنها چیزی نیست که توسط فضانوردان آپولو ۱۱ در ماه به جا مانده، بیش از ۱۰۰ شی مختلف دیگر نیز از یادمان‌های این سفر است که در سطح آن قرار دارد.
۲۹- تقریبا تمام عکس‌ها در سطح ماه، تصاویر باز آلدرین است که توسط دوربین نصب شده بر روی لباس فضایی آرمسترانگ توسط او گرفته شده‌اند.
۳۰- هیچ شرکت بیمه‌ای حاضر نشد با آرمسترانگ در مورد بیمه عمر قرارداد ببندد. از آنجا که او می‌خواست اگر برنگشت خانواده‌اش پول تضمین شده‌ای داشته باشند، صدها عکس را امضا کرد تا در صورت کشته شدن، خانواده‌اش برای تامین نیازهایشان بتوانند آن‌ها را در حراج بفروشند.
۳۱- امکان ملاقات و تقدیر از قهرمانان فضانورد بلافاصله پس از فرود وجود نداشت چون نیل آرمسترانگ، باز آلدرین و مایکل کالینز باید برای جلوگیری از خطر حمل میکروب‌های ناشناخته، به مدت سه هفته در قرنطینه نگهداری می‌شدند.
۳۲- در ماموریت های آپولو ۱۵، ۱۶ و ۱۷ به سطح ماه، فضانوردان با خود یک خودرو ماه‌پیما بردند تا بتوانند مسافت‌های دورتری را برای مطالعه و نمونه‌برداری بپیمایند.
۳۳- توانایی و عملکرد رایانه‌های آپولو کمتر از تلفن‌های همراه امروزی بود.
۳۴- فضاپیمای غول پیکر ساترن ۵ (Saturn V) با وزن ۲۹۶۵ تن همچنان به عنوان بزرگ‌ترین فضاپیمای موفق جهان جایگاه خود را حفظ کرده است.
۳۵- آخرین فضانوردانی که بر روی ماه قدم گذاردند یوجین سرنان (Gene Cernan) و هریسون اشمیت (Harrison Schmitt) خدمه آپولو ۱۷ بودند. آن‌ها ماه را در ۱۴ دسامبر ۱۹۷۲ ترک کردند.
۳۶- طی ماموریت آپولو ۱۷، مدت اقامت فضانوردان در سطح ماه و در مدار ماه و همچنین کل مدت اقامت آن‌ها در خارج از سفینه یک رکورد بشمار می‌رفت.
۳۷- حدود چهارصد هزار مهندس، تکنسین و دانشمند در برنامه آپولو شرکت کردند. این برنامه هزینه‌ای ۲۴ میلیارد دلاری برای آمریکا در برداشت.
۳۸- دقیق‌ترین نقشه ماه براساس عکس‌های کاوشگر مدارگرد شناسایی ماه (Lunar Reconnaissance Orbiter) تهیه شده است که بیش از ۱۰ سال به درستی در مدار ماه کار کرد.
۳۹- کاوشگر کلمنتین (Clementine)، تصاویری از تمام سطح ماه را در طیف‌های مختلف از جمله اشعه ماوراء بنفش تا مادون قرمز دربرداشت.
۴۰- کاوشگر چینی چانگه ۴ (Chang’e 4) برای اولین بار در ۳ ژانویه سال ۲۰۱۹ در سمت به اصطلاح تاریک ماه (قسمتی که از زمین هیچ گاه قابل رویت نیست) فرود آمد.
۴۱- سفر به ماه الهام بخش چند نسل از دانشمندان و مهندسان بوده است؛ این سفر همچنین در محصولات فرهنگی زیادی از جمله موسیقی‌ها، فیلم‌های سینمایی و سریال‌های تلویزیونی منعکس شده است.
۴۲- طبق توافقنامه مربوط به فعالیت دولت‌ها در ماه و دیگر پدیده‌های سماوی در سال ۱۹۷۹ که توسط سازمان ملل متحد تصویب و توسط کشورهای شرکت کننده امضا شده است، ماه و منابع طبیعی آن میراث مشترک بشر بشمار می‌رود و تنها می‌تواند تحت کنترل سازمان ملل متحد مورد استفاده قرار گیرد.
۴۳- سازمان تحقیقات فضایی هند (ISRO) در ۱۴ نوامبر سال ۲۰۰۸، نخستین کاوشگر خود را به ماه فرستاد.
۴۴- چین، هند و ژاپن در حال حاضر پروژه‌هایی برای مطالعه ماه در برنامه خود دارند.
۴۵- کیسه‌ای که نیل آرمسترانگ طی ماموریت آپولو ۱۱ خاک ماه را با آن به زمین آورد، به طور اتفاقی در یک حراجی در تگزاس در سال ۲۰۱۵ به فروش رسید.
۴۶- از ۲۷۰ سنگ‌‌ریزه ماه که در طول سال‌ها به افراد یا موسسات مختلف اهدا شد، بیش از ۱۸۰ مورد ناپدید شده‌اند. آن‌ها اغلب یا سرقت شده‌اند و یا مورد سوء استفاده قرار گرفته‌اند.
۴۷. نخستین کاوشگر بخش خصوصی برای رسیدن به سطح ماه، برشیت (Beresheet) بود که به دلیل نقص فنی نتوانست به طور نرم فرود آید و سقوط کرد.
۴۸- سال‌هاست در مورد جمله‌ای که آرمسترانگ در زمان گام نهادن بر ماه به زبان آورد صحبت می‌شود؛ آن جمله این بود: «این گام کوچکی است برای یک انسان و قدم بزرگی است برای بشریت!» بحث بر سر این مسئله است که منظور او فرد بوده یا جزئی از جامعه بشری! در تفسیر این جمله به رغم اینکه خود او و ناسا اصرار دارند که معنای نامحدود داشته، نه یک فرد خاص اما هنوز عده‌ای به ناسا و آرمسترانگ خرده می‌گیرند و آن‌ها را سرزنش می‌کنند که به نظر می‌آید هدف فرد خاصی بوده و نه انسان به عنوان جزئی از جامعه بشری.
۴۹- در ماه، یک مجسمه واقعی وجود دارد؛ «فضانورد بر زمین افتاده». خدمه آپولو ۱۵ یک مجسمه آلومینیومی را روی سطح به جا گذاشتند که نمادی از فضانوردانی است که به اکتشافات فضایی کمک کرده‌اند و زندگی خود را در این راه از دست داده‌اند و همچنین یک لوح یادبود با نام ۱۴ فضانوردی که تا آن زمان کشته شده بودند. در میان آن‌ها می‌توان به خدمه آپولو ۱ که در زمان تمرین آتش گرفتند و سوختند، فضانوردان روس سفینه سایوز ۱۱ که در زمان بازگشت به زمین کشته شدند٬ یوری گاگارین (Yuri Gagarin) و ولادیمیر کاماروف (Vladimir Komarov)، فضانورد سایوز ۱ که چتر نجات سفینه‌اش کار نکرد و بر اثر برخورد به زمین فوت شد، اشاره نمود.
۵۰- با پایان پذیرفتن برنامه آپولو، دیگر انسانی به ماه سفر نکرد. احتمال دارد بعدا از نیمه دوم سال ۲۰۲۰ بار دیگر انسان به ماه سفر کند.