تلاش پاکستان برای توسعه ماهواره های داخلی و رشد صنایع وابسته
پاکستان برنامه ماهوارهای بلندپروازانهای را آغاز کرده است. این برنامه، بخشی از تلاشهای همیشگی این کشور با هدف قطع وابستگیاش به خارج برای برنامههای نظامی و غیرنظامی در این زمینه است.
سازمان فضایی پاکستان (کمیسیون تحقیقات فضایی و ورای اتمسفر -SUPARCO )، در سال مالی ۲۰۱۸-۲۰۱۹ بیش از ۴۰ میلیون دلار بودجه دریافت میکند.
عثمان انصاری از پایگاه خبری دفنس نیوز (defensenews) میگوید از این مبلغ، حدود ۲۲ میلیون دلار به ماهوارههای چندکاره مراکز فضایی پاکستان در اسلام آباد، کراچی و لاهور و همچنین تاسیس یک مرکز تحقیقاتی در کراچی اختصاص داده شده است.
با این حال، هزینه نهایی همه بخش های این پروژه طبق گزارش رسانههای محلی حدود ۴۷۰ میلیون دلار برآورد شده است.
زمانی که «دفنس نیوز» با «سوپارکو» تماس گرفت تا از جزئیات مربوط به همکاریهای خارجی در مورد این برنامه بپرسد، آنها خبر تازهای ارائه نکردند اما از اطلاعات موجود در مورد فهرست برنامههای ماهوارههای سنجش از دور میتوان دریافت یک ماهواره مجهز به سنسور الکترواپتیک و یک ماهواره سنجشی مجهز به رادار روزنه مصنوعی (SAR)، از جمله این ابزارها است.
شرکت صنایع گریت وال (Great Wall) چین یک ماهواره ارتباطاتی را که بخشی از کار ساخت آن در پاکستان انجام شده است و پاکست-۱آر (PAKSAT-1R) نام دارد، در سال ۲۰۱۱ به فضا ارسال کرد. این ماهواره ۵۲۰۰ کیلوگرمی دارای ۳۰ ترانسپاندر شامل ۱۸ ترانسپاند باند KU و ۱۲ ترانسپاندر باند C میباشد و تا سال ۲۰۲۶ قابل استفاده برای این کشور خواهد بود.
برایان کلافلی (Brian Cloughley) نویسنده، تحلیلگر و وابسته نظامی سابق استرالیا در پاکستان میگوید: «برای همه کشورها ضروری است که خود را از وابستگی به برنامههای ماهوارهای آمریکا رها کنند.»
دفنس نیوز پیش از این گزارش داده بود که ارتش پاکستان به سامانه ناوبری ماهوارهای چین به نام بایدو (BeiDou) با کاربردهای نظامی، دسترسی دارد. دسترسی به این سامانهها، پیامدهای خاصی برای اثربخشی بازدارندگی دریایی این کشور دارد.
علاوه بر این، پاکستان از مدتها پیش در زمینه توسعه ماهوارهها با ترکیه همکاری میکند که برنامه رصدی آن نیز به تازگی منتشر شده است.
با این حال، هم اکنون مشخص نیست از این برنامهها نتیجهای حاصل شده است یا برای دستیابی به نتیجه هنوز هم باید منتظر ماند. کلافلی بر این باور است که برای دستیابی به ثمره این تلاشها، هنوز هم باید منتظر ماند و احتمال ادامه همکاری با چین بیشتر است. کلافلی بر این باور است که به دلیل هزینههای زیاد این برنامهها، احتمالا وابستگی به چین باز هم بیشتر خواهد شد.
وی میگوید: «پرسش مهم درباره این توسعه آن است که بودجه این برنامهها از کجا تامین خواهد شد. پاکستان هم اکنون در وضعیت اقتصادی بسیار دشواری بسر میبرد و در نتیجه پیگیری چنین برنامهای مورد تایید صندوق بین المللی پول نیست. به همین دلیل ارتباط با چین احتمالا در آینده، از این هم بیشتر خواهد شد.»
البته اینکه فناوری ماهوارهای چین، چقدر بتواند نیازهای پاکستان را برآورده سازد، پرسشی است که هنوز پاسخ آن مشخص نیست.
برایان ویدن (Brian Weeden)، مدیر طراحی برنامه بنیاد جهانی امنیت (program planning at Secure World Foundation) و متخصص فناوری فضایی و ماهوارهها، میگوید از جزئیات ماهوارههایی که چین میتواند برای پاکستان بسازد، اطلاعی ندارد اما سطح فناوری چین را در این حوزه، خوب ارزیابی میکند.
وی میگوید: «سطح فناوریهای ماهوارهای چین، به سطح فناوریهای پیشرفته ماهوارههای تجاری آمریکا یا اروپا نمیرسد (فناوری ماهوارههای نظامی آمریکا و اروپابه کنار)، اما باید دانست فناوری در چین به سرعت در حال پیشرفت است.»