عظیم‌ترین تلسکوپ زیر آبی جهان و بزرگ‌ترین آشکارساز نوترینو تا سال ۲۰۳۰ تکمیل می‌شود. تلسکوپ تریدنت که در عمق ۳۵۰۰ متری زیر سطح اقیانوس آرام غربی قرار خواهد گرفت، منشا پرتوهای کیهانی را در بارقه‌های لحظه‌ای نور زیر سطح اقیانوس جستجو خواهد کرد.
در همین رابطه بخوانید: احتمال برقراری ارتباط توسط موجودات فرازمینی با اشعه‌های نوترینو
در هر ثانیه حدود صد میلیارد نوترینو از هر سانتی متر مربع بدن انسان عبور می‌کند. با این حال، از آنجا که نوترینو بار الکتریکی ندارد و جرم آن تقریبا صفر است، به سختی با انواع ماده تعامل دارند، اما با کاهش سرعت نوترینوها، فیزیکدانان می‌توانند منشا برخی از ذره‌ها را در فاصله میلیاردها سال نوری تا انفجارهای ستاره‌ای باستانی و فاجعه‌بار و برخوردهای کهکشانی ردیابی کنند. اینجاست که تلسکوپ تریدنت (TRIDENT) وارد می‌شود!
نوترینوها، ذره‌های روح!
زو دونگلیان (Xu Donglian)، دانشمند ارشد این پروژه، می‌گوید: «تریدنت با استفاده از زمین به عنوان سپر، نوترینوهایی را که از طرف مقابل سیاره نفوذ می‌کنند، تشخیص می‌دهد.» نوترینوها که معروف به «ذره‌های روح» هستند، پس از فوتون‌ها فراوان‌ترین ذره‌های زیر اتمی در جهان به شمار می‌آیند. این ذره‌ها در ستاره‌ها، انفجارهای عظیم ابرنواخترها، پرتوهای کیهانی، واپاشی رادیواکتیو، شتاب‌دهنده‌های ذره‌ها و راکتورهای هسته‌ای روی زمین تولید می‌شوند.
نوترینوها علی‌رغم فراگیر بودن، حداقل برهم‌کنش را با مواد دیگر دارند که همین موضوع تشخیص آن‌ها را بسیار دشوار می‌کند، اما گاهی با مولکول‌های آب برهم‌کنش دارند. وقتی نوترینوها از میان آب یا یخ عبور می‌کنند، گاهی ذره‌های فرعی به نام میون (Muon) می‌سازند که بارقه‌های نوری را منتشر می‌کنند. با مطالعه الگوهایی که این بارقه‌ها ایجاد می‌کنند، دانشمندان می‌توانند انرژی و حتی منابع نوترینوها را بازنگری کنند. برای افزایش احتمال فعل و انفعالات نوترینوها، آشکارسازها باید زیر مقدار زیادی آب یا یخ باشند.
آشکارساز غول‌پیکر جدید چین متشکل از بیش از ۲۴ هزار حسگر نوری است و در الگوی کاشی‌کاری پنروز (Penrose) چیده می‌شود. قطر آن ۴ کیلومتر است و هنگامی که عملیاتی شود، نوترینوها را در طول ۷.۵ کیلومتر مکعب اسکن می‌کند.
بزرگ‌ترین آشکارساز نوترینو در حال حاضر جهان به نام آیس‌کیوب (IceCube) در قطب جنوب قرار دارد و تنها دارای یک منطقه نظارتی به اندازه ۱ کیلومتر مکعب است. در نتیجه تردینت به طور قابل توجهی حساس‌تر خواهد بود و احتمال بیشتری برای یافتن نوترینوها خواهد داشت.
پروژه آزمایش تریدنت در سال ۲۰۲۶ آغاز خواهد شد و آشکارساز کامل در سال ۲۰۳۰ راه‌اندازی خواهد شد.