پژوهشگران از عروسک باربی برای آزمایش روش‌های حذف غبار ماه از لباس‌های فضایی استفاده کرده‌اند. دانشمندان در ابتدا لباسی فضایی با پوشش خاکستر آتشفشانی را به باربی پوشاندند و سپس نیتروژن مایع روی آن پاشیدند. آن‌ها دریافتند که این روش بسیار کارآمدتر از روش‌های پاکسازی گذشته است.
غبار قمری، فراگیر، ساینده و دارای بار الکتریکی و در نتیجه مشکل‌ساز است. این ذره‌های میکروسکوپی آزاردهنده به صورت ساکن به لباس فضانوردان می‌چسبند و پاکسازی آن‌ها دشوار است. چگونه فضانورد شویم؟
فضانوردان در طول ماموریت‌های آپولو (Apollo) ناسا نمی‌توانستند با استفاده از برس‌های استاندارد، غبار را حذف کنند؛ به همین دلیل آسیب زیادی به مهر و موم لباس‌های فضایی وارد شد. اگر غبار روی مهر و موم لباس قرار بگیرد یا سایشی رخ دهد، این مهر و موم‌ها به درستی کار نمی‌کنند و باعث ایجاد نشتی می‌شوند.
علاوه بر آسیب به لباس فضانوردی، گرد‌وغبار ماه در صورت استنشاق می‌تواند آسیب جدی به ریه‌ها وارد کند؛ به طوری که می‌توان آن را با تنفس الیاف شیشه روی زمین مقایسه کرد. با توجه به آن که سفر به ماه دوباره در حال برنامه‌ریزی است، محققان به روشی جدید برای پاکسازی خاک ماه و جلوگیری از وارد آمدن آسیب به فضانوردان و لباس‌هایشان نیاز دارند.
آن‌ها با الهام از «اثر لایدن‌فروست» (Leidenfrost effect) به دنبال یافتن راهکار رفتند. لایدن‌فروست، پدیده‌ای فیزیکی مانند ریختن آب درون ماهیتابه‌ای داغ است که باعث می‌شود قطره‌های آب در اطراف سطح بالا و پایین بپرند و با بخار خود احاطه شوند.
دانشمندان با ریختن مقداری نیتروژن مایع پسماند روی کف زمین، متوجه شدند که کل گردوخاک در حال جمع شدن است و به سمت پائین‌ترین نقطه سطح حرکت می‌کند. آن‌ها با پاشیدن نیتروژن مایع روی لباس‌های فضایی می‌توان به اثر مشابهی رسیدند. محققان این فرآیند را به نوعی کارواش برودتی تشبیه می‌کنند که با ورود فضانوردها از سطح ماه به سکونتگاه قمری می‌توان نیتروژن مایع را روی آن‌ها پاشید.
پژوهشگران پاشیدن نیتروژن مایع روی پارچه را در شرایط محیطی و در محیط‌های خلا مشابه ماه بررسی کردند. چون در اختیار داشتن گردوخاک قمری واقعی غیرقانونی است، پژوهشگران برای شبیه‌سازی آن از خاکستر حاصل از فوران کوه سنت هلن (St. Helens) آمریکا که به غبار قمری شباهت دارد، استفاده کردند.
پس از موفقیت اولیه آزمایش‌ها، حالا زمان آن بود که باربی دوباره لباس فضایی بپوشد. پژوهشگران لباس فضایی به تن باربی کردند و آن را با غبار پوشاندند و سپس مایع را روی لباس آن پاشیدند. نتیجه این آزمایش حداکثر حذف غبار و حداقل آسیب به لباس فضایی بود.
باربی در فضا
دانشمندان با الهام از رزی پرچ‌کن (Rosie the Riveter)، شخصیت آمریکایی معروف که نماد زنان شاغل در کارخانه‌ها در طول جنگ جهانی دوم است، نام رزی را برای باربی خود انتخاب کردند.
یان ولز (Ian Wells)، از دانشگاه ایالتی واشنگتن (WSU)، می‌گوید: «شخصا دوست داشتم نام بارب (Barb) را برای عروسک انتخاب کنم که برگفته از باربی و همچنین باربارا مورگان (Barbara Morgan)، فضانورد ایالت زادگاهم، آیداهو آمریکا است. دو نمونه از جدیدترین باربی‌های اکتشاف فضایی حتی در سال ۲۰۲۲ به ایستگاه فضایی بین‌المللی اعزام شدند.»
مراحل بعدی پژوهش می‌تواند شبیه‌سازی بهتر محیط ماه به ویژه شبیه‌سازی بار ساکن غبار قمری باشد. ولز امیدوار است این روش سرانجام روی ماه انجام و به جای مدل باربی از فضانوردهای انسانی استفاده شود.
جالب است بدانید در دهه ۱۹۶۰، حتی پیش از آن که فضانوردان ناسا قدم بر ماه بگذارند و ۱۳ سال قبل از آن که ناسا شروع به پذیرش فضانوردهای زن کند، باربی فضانورد، کودکان را به ماجراجویی‌های فضایی دعوت می‌کرد.