هوش مصنوعی اولین تصویر بشر از سیاهچاله را بهبود بخشید+عکس
تصویر ابرسیاهچاله واقع در قلب کهکشان مسیه-۸۷ (Messier-87) به وسیله هوش مصنوعی ارتقا یافت. برای این کار دانشمندان بیش از ۳۰ هزار تصویر شبیهسازیشده از سیاهچالههای فعال را در اختیار هوش مصنوعی قرار دادند تا به نحوه عملکرد آنها پی ببرد و الگوهای جدید را شناسایی کند.
این تصویر جدید حداکثر وضوح ممکن در شرایط فعلی را ارائه میدهد و ساختارهایی را آشکار میکند که در تصویر اولیه دیده نمیشدند. در سال ۱۳۹۸ تلسکوپ افق رویداد (EHT) توانسته بود با همکاری چند تلسکوپ دیگر اولین تصویر بشر از سیاه چاله را ثبت کند. اگرچه تصویر ثبتشده اطلاعات زیادی را به دانشمندان ارائه میداد، اما مشکلاتی هم داشت که دانشمندان به فکر بهبود آن افتادند.
در همین رابطه بخوانید: بزرگترین افسانه در مورد سیاهچاله که مردم آن را باور کردهاند!
تصویر هوش مصنوعی از سیاهچاله
سیاهچالهها فاصله نسبتا زیادی با ما دارند و به همین خاطر نمیتوان به آنها نزدیک شد. همچنین امکان مشاهده همه آنها وجود ندارد و صرفا میتوان سیاهچالههای فعال را بررسی کرد. این اجرام به دلیل جاذبه قدرتمند خود هر مادهای را که در اطراف وجود دارد به درون خود میکشند. برخی از مواد نیز در نزدیکی افق رویداد به صورت دیسکی داغ و درخشان به حرکت در میآیند.
اولین تصویر بشر از سیاهچاله نیز دیسکی نارنجی رنگ را به صورت تار دور مرکزی تاریک نشان میداد. این سیاهچاله با نام M87 در کهکشان مسیه-۸۷ قرار گرفته است و فاصله آن از زمین به ۵۵ میلیون سال نوری میرسد. جرم سیاهچاله کلان جرم M87 حدود ۶/۵ میلیارد برابر خورشید است و فعالیت نسبتا زیادی دارد که باعث میشود با فناوریهای فعلی قابل مشاهده باشد.
هفت تلسکوپ رادیویی زمین قدرت همدیگر را ترکیب کردند تا بتوانند یک تلسکوپ مجازی در ابعاد زمین را شکل دهند. آنها همچنین به ۴ روز مشاهده و جمعآوری داده پرداختند. پس از آن نوبت به یکی از مراحل سخت کار یعنی پردازش دادهها رسید. اگرچه عملکرد دانشمندان در ترکیب دادههای ۷ تلسکوپ مختلف یک دستاورد بزرگ علمی محسوب میشود، اما بینقص نیست.
سیاهچاله کهکشان مسیه-۸۷
این تلسکوپها از نظر فیزیکی با هم فاصله دارند و همین نیز باعث میشود در دادههای آنها نقاط تاریکی وجود داشته باشند. این مورد از آنجا اهمیت دارد که ابعاد سیاهچاله در تصویر بسیار برای اخترشناسان مهم است و کوچکترین جزئیات میتواند اطلاعات ارزشمندی در رابطه با نحوه رفتار آنها ارائه دهد.
همین نیز باعث شد که دانشمندان بهسراغ یک الگوریتم هوش مصنوعی خاص به نام پریمو (PRIMO) بروند تا شکافهای اطلاعاتی برطرف شوند.
پریمو رویکرد جدیدی است که میتواند خروجی بهدستآمده از تلسکوپ افق رویداد را بهبود ببخشد. به بیانی دیگر هوش مصنوعی تصویری را از سیاهچاله ثبت کرده است که گویا بشر یک رصدخانه بزرگ در ابعاد کره زمین در اختیار دارد. پریمو از یک روش یادگیری خاص به نام دیکشنری (Dictionary) استفاده میکند که در آن الگوریتم با هزاران نمونه از قانون مد نظر آموزش میبیند.
همچنین این تصویر با دادههای سنگین جمعآوریشده (حدود ۵ پتابایت) همخوانی دارد. با توجه به موفقیت هوش مصنوعی در بازسازی اولین تصویر بشر از سیاهچاله، دانشمندان امیدوار هستند که این روش در تصاویر مهم دیگر همچون سیاهچاله کلانجرم قلب کهکشان راه شیری نیز جواب دهد.