از آنجا که ماه نزدیک‌ترین جرم آسمانی به زمین است، گاهی این تصور پیش می‌آید که آیا احتمال دارد روزی این قمر با زمین برخورد کند؟ اینکه در اثر برخورد ماه با زمین چه اتفاقاتی رخ خواهد داد و آیا جامعه بشریت از این ضربه جان سالم به در خواهد برد؟ در ادامه محتمل‌ترین سناریو‌های علمی در این مورد را بررسی خواهیم کرد. اگر علاقمندید بدانید قمر چیست کلیک کنید.
در پاسخ به سوالات مذکور باید گفت که اول از همه، ماه نمی‌تواند مسیر مداری خود را بدون یک رویداد فاجعه‌آمیز تغییر دهد، اما در عوض ممکن است مسیر مداری خود را به طور کامل نابود کند. این اتفاق تقریبا غیرممکن است و تنها با برخورد مستقیم یک سیارک یا جسم کیهانی دیگر با جرم مشابه ماه صورت می‌گیرد، اما اگر یک جرم بزرگ در زمان و مکان مناسب نزدیک به ماه قرار بگیرد، می‌تواند با حرکات لرزه‌ای مسیر مداری ماه را تغییر داده و آن را به سمت زمین هدایت کند.
این اتفاق کاملا بعید به نظر می‌رسد و حتی اگر چنین رویدادی رخ دهد، سال‌ها طول خواهد کشید که ماه به نصف فاصله کنونی خود از زمین برسد. حال اگر تصور کنیم ماه از مدار خود خارج شده و به حد روش (Roche limit) برسد، در اثر نیروی جزر و مد ناشی از جاذبه سیاره زمین، ماه متلاشی و نابود می‌شود. حد روش مسافتی است که در آن یک جرم آسمانی به دلیل جاذبه خود هنگام نزدیک شدن به جسمی دیگر انسجام خود را حفظ می‌کند.
قطعه‌های ایجادشده ناشی از نابودی ماه حلقه‌هایی مانند حلقه‌های اطراف سیاره زحل را در دور سیاره ما تشکیل خواهند داد؛ با این تفاوت که این قطعه‌ها پس از گذشت مدتی کوتاه بر روی کره زمین سقوط می‌کنند و ممکن است تهدیدی بزرگ برای حیات بشر و سایر موجودات زنده ایجاد کنند.
ماه و حرکات جزر و مدی
ماه تاثیر به‌سزایی بر روی سیاره ما دارد؛ از نظر علم نجوم و اخترفیزیک، مسئولیت اصلی ماه ایجاد و حفظ حرکت جزر و مدی در سراسر زمین است. گرانش یا جاذبه ماه باعث به وجود آمدن جزر و مد آب‌های کره زمین می‌شود و همچنین با ثبات ماندن محور گردش زمین به دور خود را حفظ می‌کند.
در همین رابطه بخوانید: زمین از روی ماه چگونه دیده می‌شود؟+فیلم
در صورت عدم وجود ماه، انحراف محوری زمین به‌طور دائم تغییر می‌کرد و این امر باعث آشفته شدن آب و هوا و فصل‌ها در زمین می‌شد. ماه هر سال حدود ۴ سانتی‌متر از زمین دور می‌شود. بنابراین می‌توان گفت ماه در خطر سقوط ناگهانی از فضا نیست و یک تعادل پایدار بین زمین و ماه وجود دارد.
الگوی مارپیچی پیوسته‌ای که ماه با آن سبب با ثبات ماندن محور گردش زمین به دور خود می‌شود، آب‌های اقیانوس‌ها را نیز در یک موج ثابت قرار می‌دهد. این موج ثابت می‌تواند از یک تغییر کوچک بین جزر و مد تا محدوده قابل توجهی متغیر باشد.
بر اساس داده‌های دانشگاه لیورپول (University of Liverpool) انگلستان، در حالی که گرانش زمین ماه را در مداری ثابت قرار می‌دهد، کشش گرانشی رقابتی ماه نیز آب‌های اقیانوس و دریا را به سمت خود می‌کشاند و در یک چرخه کلی حدود ۱۲/۵ ساعت بین جزر و مد نوسان می‌کند.
اگر ماه در حال سقوط به سمت زمین باشد، اولین تغییری که بلافاصله قابل مشاهده خواهد بود، تغییر شدید در برنامه جزر و مد است.
طبق گزارش‌های موجود، ماه اگر روزی بخواهد بر روی زمین سقوط کند، به چرخش خود در مدار ادامه داده و مدارهای کوچک‌تری را تشکیل می‌دهد تا زمانی که به سیاره زمین برسد. این امر منجر به حرکت جزر و مدی عظیمی می‌شود که ماه طی آن همچنان به نزدیک‌تر شدن ادامه می‌دهد.
در نهایت، آب‌های جزر و مدی به شکل سونامی به ارتفاع صدها فوت به خشکی سرازیر می‌شوند. همه این اتفاقات می‌توانند زمین را کاملا نابود کنند؛ برخی از جزایر زمین بیشتر طول روز را در زیر آب خواهند بود؛ مناطق ساحلی پر جمعیت غیرقابل سکونت خواهند شد و نمک محصولات، خاک و سفره‌های زیرزمینی حتی در دوره‌های عقب نشینی جزر و مدی نیز توسط آب از بین خواهند رفت.
انقراض با برخورد ماه
چه ماه بتواند به طور فیزیکی با زمین برخورد کند، چه به اجزای کوچک‌تر تقسیم شود و در نهایت به صورت حلقه‌های زحل دور زمین را فرا بگیرد، سیاره زمین در نهایت شرایطی مشابه زمانی را تجربه خواهد کرد که دانشمندان آن را به یکی از مهم‌ترین رویدادهای انقراض دسته جمعی در تاریخ سیاره ما نسبت می‌دهند.
در همین رابطه بخوانید: اگر زمین دو یا چند ماه داشته باشد چه می‌شود؟
تاکنون تعداد بسیاری از انقراض‌های دسته جمعی به ثبت رسیده‌اند که بقایای این وقایع به‌صورت فسیل جانداران در موزه‌ها قرار گرفته است. در میان تمامی این وقایع انقراض دسته جمعی، انقراض کرتاسه-سوم تا حد زیادی مورد بحث قرار گرفته و برای محققان جالب است.
۶۵ میلیون سال پیش، یک رویداد تاثیرگذار باعث شد که آب و هوای زمین به طور چشمگیری تغییر کرده و شرایط را برای زندگی گیاهی و جانوری موجود در این سیاره غیرقابل پذیرش کند.
محققان چندین سناریو را بررسی کرده‌اند، اما یکی از این سناریوها که احتمالا نزدیک‌ترین آن‌ها به واقعیت است، از برخورد یک سیارک عظیم خبر می‌دهد که طی آن مقادیر غیرقابل محاسبه‌ای از قطعات ایجادشده به جو و مدار پایین زمین پرتاب شدند.
این رویداد سبب شد ابری از گرد و غبار و قطعات خردشده از سیارک، جو زمین را پر کرده و توانایی اکوسیستم موجود برای حمایت از حیات را به طور قابل توجهی تغییر دهد. علاوه بر این، به نظر می‌رسد که فعالیت‌های آتشفشانی کوه‌ها پس از برخورد سیارک به زمین مجددا شروع شده و حیات را حتی بیشتر از قبل مورد تهدید قرار داد.
برخورد ماه نیز قطعا بازگشتی به زمین آتشفشانی قدیم ایجاد خواهد کرد و ابر غباری ناشی از آن، نور خورشید را برای سال‌ها یا حتی دهه‌های پایان‌ناپذیر محو می‌کند. همانطور که مشخص است، چنین برخوردی به حیات بر روی زمین پایان می‌دهد و زمین را به حالت اولیه باز می‌گرداند.
خوشبختانه، ماه هر سال حدود ۴ سانتی‌متر از زمین دورتر می‌شود و بعید است که حوادثی مانند آتشفشان و جو انقراض میلیون‌ها سال پیش را در زمین شاهد باشیم. این یعنی زمین هیچوقت شاهد کسوف دائمی نخواهد بود و حلقه‌هایی مشابه حلقه‌های زحل هرگز در اطراف سیاره ما ظاهر نمی‌شوند. ماه نیز تا ابد در شب‌های سیاره زمین باقی خواهد ماند.