رابرت گدارد؛ پدر پرتابگرهای فضایی جهان
سیروس برزو: رابرت گدارد در ۵ اکتبر ۱۸۸۲ در شهر ورکستر از ایالت ماساچوست به دنیا آمد. در دوران نوجوانی با آثار علمی تخیلی ژولورن و هربرت جرج ولز آشنا و علاقهمند شد. این علاقه او را بهطرف فناوری کشاند. در ۱۹۰۸ از انستیتوی پلی تکنیک زادگاهش مدرک مهندسی گرفت و در سال ۱۹۱۱ موفق به کسب مدرک دکترای فیزیک از دانشگاه کلارک شد. در دوران تحصیل در دانشگاه کلارک او کار نظری بر روی دستگاههای موشکی را آغاز کرد و براثر همین تحقیقات بود که در مورد سامانههای موشک مایع سوز به نتیجه رسید.
وی دستبهکار عملی زد و موشکهایی را ساخت و پرتاب کرد که البته هیچکدام از ۱۵۰ متر بالاتر نرفتند. انجام تحقیقات درزمینهٔ موشکی تنها بر علم و دانش نیاز نداشت، سرمایه نیز برای چنین پژوهشهایی لازم بود. انجمن سمیتسونین با پرداخت ۵ هزار دلار، رابرت گدارد را در ادامه کار عملیاش یاری داد. نیروهای مسلح آمریکا نیز به تحقیقات گدارد علاقهمند شدند و او توانست به آنها نشان دهد که موشک چگونه میتواند محمولهای را از یک نقطهبهنقطه دیگر حمل کند.
در سال ۱۹۱۹ گدارد مقالهاش با عنوان «روشی برای رسیدن به ارتفاعات بالا» را به چاپ رساند. در این مقاله اشارهشده بود که با استفاده از موشک امکان سفر به فضا وجود دارد. بین سالهای ۱۹۲۰ تا ۱۹۲۳، گدارد در بخش ادوات نیروی دریایی به آزمایشی موشکهای جامد سوز دیگری پرداخت و گامهای بلندتری در توسعه تواناییهای موشکی برداشت. در این دوران او همچنان فعالیت برای تحقق بخشیدن به ساخت موشکهای مایع سوز را ادامه میداد.
در ۱۹۲۳ وی بار دیگر به زادگاهش بازگشت و این بار با کوله باری از تجربیات موفق و ناموفق به ادامه کار پرداخت. در این دوران، او غیر از مایع سوز کردن موشک به راههای هدایت آن نیز فکر میکرد. و آزمایشهایی را نیز صورت داد.
در سال ۱۹۲۴ گدارد موفق به ساخت یک پمپ و دهانه سوخت آزمایشی برای موشک شد که البته توانایی پرتاب موشک را نداشت اما گام مهمی درراه طولانی سفر به فضا محسوب میشد. در ۶ دسامبر ۱۹۲۵ او توانست با موفقیت موتوری را در آزمایشگاه دانشگاه کلارک آزمایش کند که با اکسیژن مایع کار میکرد. موتور موشک ۲۴ ثانیه فعال بود و موشک آن ۱۲ ثانیه حرکت کرد. پس از چند کار آزمایشگاهی دیگر، گدارد تصمیم گرفت موشک اختراعی خود را در فضای باز و بهصورت عملی بیازماید. برای این کار وسایل و تجهیزات لازم به مزرعهای در آوبورن، شهر کوچکی در ایالت ماساچوست حمل شد. کار برای ساخت و پرتاب موشک از ۸ مارس آغاز گردید، روز ۱۶ مارس ۱۹۲۶ را میتوان نقطه عطفی در تاریخ کیهاننوردی دانست زیرا نخستین موشک مایع سوز جهان عملاً به پرواز درآمد. این موشک که امروز شاید اسباببازی کودکانهای به نظر رسد، دروازههای فضا را بر روی انسان باز کرد. گرچه تنها دو و نیم ثانیه حرکت داشت و توانست مسافتی در حدود ۶۰۰ متر را بپیماید.
گدارد اینک مطمئن از نتایج تحقیقات نظری خود، تصمیم به ساخت موشکهایی با ابعاد بزرگتر گرفت. آزمایشهای اولیه موفقیتآمیز نبود اما گدارد دلسرد نشد و با صبر و حوصله بسیار به بررسی دلایل شکست پرداخت. در این زمان چارلز لیندبرگ به یاری گدارد آمد. لیندبرگ که با عبور از روی اقیانوس اطلس و انجام پرواز یکسره از آمریکا به اروپا شهرت و محبوبیت زیادی یافته بود به کار گدارد علاقهمند شد و در محافل مختلف توصیه میکرد به گدارد درراه پیشبرد تحقیقاتش کمک کنند. بنا به توصیه او، «بنیاد دانیل گوگنهایم» مبلغ ۵۰ هزار دلار به گدارد اهدا کرد. گدارد توانست با جلب کمکها برای آزمایش موشکهای خود مزرعه عظیمی را به پایگاه پرتابهای موشکیاش تبدیل کند و تجهیزات لازم را در آنجا گردآورد.
آزمایشها یکی پس از دیگری انجام میشد و مسیر پیشرفت هرروز نمایانتر بود. ۱۳ اکتبر او توانست موشکی را به ارتفاع بیش از نیم کیلومتری برساند. این موشک حدود ۵.۲ متر طول و ۳۰ سانتیمتر قطر داشت. اینک ارتش آمریکا بهخوبی دریافته بود که آنچه گدارد انجام میدهد نهفقط برای رؤیاپردازیهای او در سفر به فضا، بلکه برای صحنه نبرد نیز میتواند مفید واقع شود به همین دلیل کلیه هزینههای آزمایشهای موشکی وی را بر عهده میگیرد و بهاینترتیب رابرت گدارد میتواند با اتکا به بودجهای مطمئن گامیهای بزرگتری را بردارد. رابرت گدارد در ۱۰ اوت ۱۹۴۵ در بالتیمور فوت کرد و نتوانست شاهد به ثمر رسیدن نتایج زحماتش باشد.