گاز متان در گذشته سبب حفظ آب در مریخ شده است
محققان در تحقیقات خود به این نتیجه رسیدهاند که درگذشته، چشمههای متان در مریخ سبب شدهاند که آب بهصورت مایع در این سیاره وجود داشته باشد. مریخ درگذشته بسیار دور یک کره پوشیده از یخ بوده است که باگذشت زمان چشمههایی از متان در این سیاره به وجود میآیند که سبب میشوند دمای آن بالا رفته و آب بهصورت مایع در آن پدیدار شود. در حال حاضر مریخ سرد و خشک است اما نتایج تحقیقات حاکی از آن است که در چند میلیارد سال اول شکلگیری این سیاره، سطح آن پوشیده از چشمهها، برکهها، رودخانهها و حتی دریا و اقیانوس بوده است.
بررسیهای پیشین بر روی سنگهای مریخ نشان میدهد که آبوهوای این سیاره زمانی بهاندازهای گرم بوده است که دریاچهها در سطح مریخ امکان پدیدار شدن داشته باشند.محققان دانشگاه شیکاگوی آمریکا به بررسی این پدیده و عوامل ایجادکننده آن پرداختهاند. یکی از عوامل موردنظر آنها فعالیتهای آتشفشانی در مریخ بوده است که سبب انتشار گازهای گلخانهای و گرم شدن مریخ جوان شدهاند اما ازآنجاکه اثرات این فعالیتها بسیار ناپایدارتر از آن است که یخهای سطحی مریخ را در آن شرایط ذوب کرده باشند این عامل شانس چندانی ندارد.
مهمترین عاملی که محققان معتقدند درگذشته سبب ایجاد منابع آب مایع در سطح مریخ شده است، انفجارهای گاز متان بوده است که از گازهای گلخانهای محسوب میشود و این انفجارها سبب تغییر اقلیم مریخ و تأثیرات بلندمدت در آن شده است. برخلاف سیاره ما، مریخ یک ماه بزرگ ندارد که بتواند آن را از تکان خوردن نگه دارد، بنابراین محور چرخش آن به طرز متفاوتی و غیرقابلپیشبینی میتواند منجر به تغییرات دمای منظم شود.
“ادوین کایت”(Edwin Kite) محقق ارشد این تحقیق به همراه اعضای گروه خود به این نتیجه رسیدهاند که در پی آب شدن یخهای مریخ به خاطر انفجارهای متانی، حجم زیادی از هیدراتهای متانی، حجم گاز زیادی را وارد جو مریخ کردهاند. میزان گاز آزادشده در پی هر یک از این انفجارها حدود 200 تریلیون تن بوده است که دمای مریخ را بین 9 تا 18 درجه سانتیگراد افزایش داده است.
در گزارش مربوط به این تحقیق محققان اعلام کردهاند که متان در صورتی میتواند سبب ایجاد گرمای مناسب برای شکلگیری آب مایع شود که چهار درصد حجم کل اتمسفر را کلاترات متان یا ساختار شبکهای مولکولهای متان تشکیل دهد. این درصد برای ایجاد یک وضعیت ترمودینامیکی باثبات ضروری است. کلاترات یا ترکیب قفسی، یک ترکیب شیمیایی است که شامل شبکهای باشد که مولکولهایی را در برگرفته یا به دام انداخته باشد.
کلاترات شدن یک مولکول بهاندازه آن مولکول بستگی دارد. فرایند تشکیل کلاترات را میتوان ناشی از برهمکنش بین مولکولهای میزبان و میهمان در نظر گرفت. محققان معتقدند گاز متان موجود در اتمسفر مریخ پس از مدتی به فضا فرار کرده است اما این روند تا حدود یکمیلیون سال ادامه داشته است.