هزینه بازنگری ماهواره مصباح چقدر است؟

امیرحسین مجیدیان: با وجود آنکه برخی کارشناسان مطرح میکنند که هزینههای بازنگری یک ماهواره پس از چندین سال روی زمین ماندن ممکن است حتی تا نصف هزینه خود ماهواره باشد، طبق اظهارنظر برخی دیگر از کارشناسان داخلی و آشنا به ماهواره مصباح، در صورت آنکه موشک حامل اولیهٔ این ماهواره تغییر نکند، این پروژه متحمل هزینهای سنگین برای اجرای دوبارهٔ تستهای پرتابی نمیشود و تنها هزینهای معمولی برای بررسی زیرسیستمهای این ماهواره باید پرداخته شود. البته با وجود پیگیریهای انجام شده توسط پایگاه خبری فضایی ایران، اسپاش هیچگونه مطالعه علمی که منافع و هزینههای پرتاب مصباح را بررسی کرده باشد در هیچیک از نهادهای مرتبط با بخش فضایی پیدا نشد و صحبتهای انجام شده تنها نظرات شخصی کارشناسان محسوب میشود.
چندی پیش محسن بهرامی در اشاره به آخرین وضعیت ماهواره «مصباح»، تأکید کرد: «علیرغم اینکه ماهواره مصباح ازلحاظ فنی و ساخت زیرسیستمها در وضعیت خوبی قرار داشت، ولی به دلیل مشکلاتی که در حوزه بینالمللی برای این ماهواره ایجاد شد، بازنگری آن هزینهبر است.» این جملهٔ رئیس سازمان فضایی ایران بازتابهای زیادی داشت و سؤالاتی شبیه به این مطرح شد که، آیا واقعا هزینهٔ بازنگری غیرقابل توجیه است؟ در این رابطه عدهای کارشناسان اظهار داشتند که ممکن است که هزینهٔ بازبینی یک ماهواره حتی تا نصف هزینهٔ طراحی یک ماهواره برسد. اما عدهای دیگر از کارشناسان با این نظر موافق نبودند.
هزینههای پیشبینیشده برای ماهواره مصباح
بنا بر گفتهٔ یکی از کارشناسان حوزهٔ طراحی و ساخت ماهواره، باید بر روی ماهواره متناسب با مشخصات همان ماهوارهبری که میخواهد بهوسیلهٔ آن پرتاب شود، تستهای پرتابی انجام شود. درصورتیکه ماهواره از این آزمونها موفق بیرون آمد، صلاحیت آن برای پرتاب با ماهوارهبر مشخصشده احراز میگردد. حال اگر در برنامهٔ پرتاب تغییری ایجاد شود و راکت حامل دیگری در برنامه جایگزین شود، میبایست از اول کلیه تستهای پرتابی مربوط به حامل جدید اجرایی شود که بهروشنی اجرای دوباره آزمایشها هزینهٔ گزافی به طرح تحمیل میشود. بنابراین در مورد ماهوارهٔ مصباح، طبق گفتههای این کارشناس:«اگر با همان ماهوارهبر قبلی یعنی موشک حامل روسی «Kosmos-3M» پرتاب صورت بگیرد، هزینههای تست مجددی به میان نمیآید و تنها مجموعه تست زمینی سرهمبندی و اتصال به موشک انجام میشود.»
همچنین طبق اظهار دیگر متخصصین فنی، تست باطریهای ماهواره و شارژ آنها هزینهٔ سنگینی در برندارد چراکه باطریهای خورشیدی (solar panel) که نیازی شارژ مجدد و بازبینی ندارد و فقط میبایست باطریهای نیکل-هیدروژنی موردبازنگری و شارژ احتمالی گردند. البته گفتنی است که فرآیند بازنگری و شارژ باطریهای نیکل-هیدروژنی برای همهٔ ماهوارهها قبل از هر پرتابی صورت میگیرد.