چین در توسعه فناوریفضایی راه شوروی را تکرار میکند

کاربرد مواد کامپوزیت و اجزا جدید دیجیتالی تجهیزات عرشه، سفینه فضایی چینی “تیانجو-1” را در میان همتایان مانند “پروگرس” روسی یا Cygnus و Dragon آمریکایی در ردیف اول قرار میدهد. چنین گفتهای را کارشناسان روسی در ارتباط با پرتاب سفینه مذکور توسط چین در تاریخ 20 آوریل به رادیو Sputnik اظهار کردند. کارشناسان خاطرنشان کردند که چین عیناً راه توسعه فضایی سرنشینی زمان شوروی را تکرار میکند یعنی تصمیم جدید اصولی پیشنهاد نکرده ولی برنامه خود را در سطح پیشرفتهتر فنی تطبیق و تحقق میکند.
طبق نوشته روزنامه هنگکنگی “سائوت چاینا مورنینگ ستار”، طول سفینه باربری چیزی بیشتر از ده متر بوده که تا حالا بزرگترین سفینه فضایی ساخت چین است. زمانی که بالهای باتری آفتابی باز میشوند، عرض سفینه برابر میدان بسکتبال است. بالهای آزمایشگاه فضایی “تیانگون” کمتر است.
طبق دادههای تارنمای NASASpaceflight.com، جرم سفینه باربری در حدود 13 تن بوده که ازجمله بار مفید آن که به ایستگاه فضایی رسانده میشود 6،5 تن است. چنین محمولهای دو برابر بار مفید سفینههای روسی و آمریکایی است. سفینه باربری چینی قادر است همراه خود دو تن سوخت به همراه ببرد. سفینههای باربری آمریکایی Cygnus و Dragon یک محفظهای ساخته شده و به سامانه حمل سوخت برای سوختگیری دوباره ایستگاههای فضایی مجهز نشدند. زمانی که سفینههای “Shuttle ” آمریکایی در فضا پرواز میکردند در چین کوشش میکردند برنامه سفینههای بالدار فضایی را تبلیغ کنند. این عمل موردتوجه سرگئی فیلیپنکوف، کارشناس موسسه هوانوردی مسکو و مدیرمسئول مجله “آویئا پانراما” شده است. کارشناس مزبور در این مورد میگوید: “چین عیناً راه اتحاد جماهیر شوروی را طی میکند. اما تجهیزات سفینه چینی بهمراتب بهتر و فنّاوری اعمالشده دیجیتالی، دورنمای بیشتری در فضانوردی سرنشینی و پهپادی دارد. البته سفینه مذکور از ایراد و کمبود مستثنا نیست. مثلاً هنوز مشخص نیست فناوری چینی امکان مقابله با تابش یونیزه کننده موجود که براثر فوران فامسپهری پیدا میشود و حتی در مدار پایینی زمین برای تجهیزات مرگآور است را دارد یا خیر چرا که روسیه در آستانه دستیابی به این فناوری است.
به عقیده الکساندر ژِلِزنیاکوف، استاد آکادمی سین آکادمی فضانوردی روسی 6،5 تن بار مفید سفینه بار کشی چینی در قیاس 2،5 تن سفینه آمریکایی و چیزی بیشتر از 2 تن سفینه “پروگرِس” روسی، فرصت بهرهبرداری فعالتر و مؤثرتر از ایستگاه خود فراهم میکند. چنین کارکردی، ازلحاظ فنی، موفقیتی مهم تلقی میشود چون طراحی سفینه باری با ظرفیت حمل بیشتر، بهرهبرداری ایستگاه را بهمراتب سهولت تر میکند. سفینه باربری چینی در میان همتایان خود وزن نسبتاً کمتری دارد. البته مشخصات فنی آن هنوز فاش نشده است. بااینحال میتوان حدس زد که جرم نسبتاً کوچک سفینه میتوانست از راه اعمال مواد جدید کامپوزیت یا ترکیبی که از فلز سبکتر است به دست بیاید و یا از طریق تکمیل کردن پایه الکترونیک آنکه ازلحاظ مشخصه تابع، امکان حل کل مسائل را مهیا میسازد. پس تناسب جرم عمومی و بار مفید سفینه باربری چینی بسیار خوب است. شاخص فوق در قیاس با سفینههای روسی و آمریکایی بهمراتب بالاتر است. کارشناس روسی در این مورد میگوید: پرتاب آینده سفینه چینی، گام بزرگ برای فضانوردی جمهوری خلق چین است. بخصوص ازنقطهنظر اجرا برنامه تأسیس ایستگاه فضایی ملی در مدار زمین. درواقع کارکرد متخصصین چین، آخرین عنصر منظومه دائم مداری است که بایست طراحی و ایجاد میشد چون سه عنصر منظومه یعنی ایستگاه، سفینه سرنشین و سفینه باربری فرصت بهرهگیری از ایستگاه در زمان طولانی و عملیاتی، تأمین دائم آب آشامیدنی، غذا، سوخت و تجهیزات نورسان را فراهم میسازد. با رفع کمبود فوق، فضانوردی چین گام بزرگ انجام داد. برای فضانوردی بینالمللی هم طراحی چنین سفینه، رویداد قابلتوجه است. در میدان رقابت فضانوردی یک بازیکن دیگر که تحقیقات فضایی را شروع میکند ظاهر میشود. تابهحال تجربه اعمال چنین ایستگاههای فضایی-مداری فقط روسیه و ایالاتمتحده آمریکا داشتند. از این به بعد ایستگاه بینالمللی فضایی کار خود را شروع میکند. چین عضو این مجمع شده سهم خود را در توسعه فضانوردی بینالمللی خواهد داشت. سفینه، دو ماه در حالت بستهشده به ایستگاه در مدار خواهد بود. سپس سه ماه دیگر جدا کار خواهد کرد و بعدازآن در لایههای متراکِم جو به موجودیت خود پایان میدهد. طبق اطلاعات، سفینه جدید باربری در سال 2019 به مدار فرستاده خواهد شد.
“تِسین اینشی”، محقق پانزدهمین مرکز موسسه علمی و تحقیقاتی ماهوارهبرهای جمهوری خلق چین بر این عقیده است که پرتاب سفینه باربری، دستیابی به موفقیت در فضانوردی برای کشور چین است. مفسر مزبور رادیو در این مورد میگوید: “پرتاب سفینه، اهمیت فوقالعاده دارد. موشک حامل به نسل جدید طراحیشده چین که با سوخت اکسیژن مایه کار میکند متعلق است. بارگیری آن در سطح بالا و مطلوب است. ما شاهد مرحله جدید رساندن بار، به هم پیوستن خودکار سفینه و ایستگاه و سوختگیری دوباره در مدار هستیم. امیدوارم که از دید بینالمللی، کشورهای گوناگون بتوانند به پیشروی و توسعه فناوریمشابه نائل شوند و آن را درراه نیازهای مدنی و برای تشویق توسعه صلحآمیز بشریت به کار ببرد نه اینکه مانند ایالاتمتحده آمریکا از این فناوری در بخش نظامی استفاده کرده تسلیحات نظامی را تحریک کند”.