سینماگران از همان ابتدا نشان دادند مثل هر آدم دیگری عاشق ماجرا و معماهای فضایی هستند و برایشان وسوسهانگیز است که بدانند خارج از این کره کوچک چه شکلی است. تا همین 60 سال پیش هنوز کسی فضا نرفته بود اما سینما چند سال پس از رسمی شدن حضورش که میشود توسط نابغه فرانسوی ژرژ ملیهس برای اولین بار فضاپیمایی را در چشم کره ماه فرو کرد و حیرت تماشاگران آن دوران را برانگیخت.
در تمام این سالها فیلمهای زیادی با موضوع فضا ساخته شده که موضوعات آن همیشه یا در فضا میگذشته یا در مورد انسان و موجود فضایی بوده یا در زمین و فرار از دست قدرتهای فضایی. سینما در تمام سالهای عمرش با فضا ارتباط خوبی داشته است. کمتر کارگردانی را میتوانید پیدا کنید که دوست نداشته باشد یک فیلم فضایی درست و حسابی در کارنامهاش داشته باشد و جالب است دو نمونه از نوابغ تاریخ سینما با موضوع فضا فیلمهایی ساختهاند که سختمیتوانید مخاطبی را پیدا کنید كه از دیدن آنها لذت نبرد: «2001: یک ادیسه فضایی» به کارگردانی استنلی کوبریک و مجموعه «جنگ ستارگان» اثر جورج لوکاس.
قبل از انقلاب کامپیوتری که با آغاز قرن بیست و یکم اوج گرفت، ساختن فیلمهای فضایی سرمایه نسبتا زیادی طلب میکرد. البته اگر قرار بود داستان فیلمها در فضا بگذرد یا روایتی فضاگونه داشته باشد اما امروزه پیشرفت تکنیکهای کامپیوتری به اندازهای بالا رفته که نه تنها تولید فیلم را به مراتب ارزانتر کرده بلکه کارگردانها میتوانند کارهایی انجام دهند که شاید تا سه دهه پیش تنها میشد آنها را تخیل کنند. هماکنون اوضاع این طوری است که هر سال باید منتظر یک فیلم جذاب فضایی از کارگردانهای جوان خوشذوق یا کارگردان قدیمی کاربلد باشیم. امسال و سال آینده هم وضعیت به همین منوال است. از یک طرف فروش «یک نفر سرکش: داستانی از جنگهای ستارهای» قسمت جدیدی از جنگ ستارگان که به عنوان فیلمی فرعی اکران شده همه را غافلگیرکرده و از طرف دیگر فیلم «ورود/Arrival» با نظرات مثبتی رو به رو شده و در فهرستهای معتبر منتخب سال قرار دارد. سال آینده هم چندین فیلم فضایی جدید اکران میشود و در چند سال گذشته هم چند فیلم فضایی جوایز فراوان و معتبری گرفتهاند. پس همانطور که گفتیم بازار فیلمهای فضایی فعلا داغ است. هر چند در بین این همه فیلم علمی-تخیلی و فضایی با تکنیک و تر و تمیز که با ابرقهرمانهای عجیب و غریب و انسانهای عادی، حسابی گیشه را – به قول معروف- میترکانند، تعداد آنهایی که داستان هیجانانگیز و پر و پیمانی داشته باشند، خیلی نیست.
بین ستارهای / Interstellar
شنیدن خبر ساختن فیلمی فضایی توسط کریستوفر نولان در سال 2013 هیجان زیادی ایجاد کرد و دیدن نتیجهاش در سال 2014 نشان داد همه بیخودی منتظر نبودند. «بین ستاهای» یکی از پیچیدهترین آثار نولان است که مفاهیم فلسفی، اجتماعی و انسانی زیادی در آن مطرح شده است. هر چند برخی از این مفاهیم با دلایل علمی یا فلسفی توسط عدهای رد یا در آن تشکیک ایجاد شده اما مجموع این مفاهیم در کنار خلاقیت فیلمسازی نولان نتیجهاش فیلم نفسگیری است که باز هم میتواند نقطه روشنی در کارنامه کاری این کارگردان سرشناس باشد. «بین ستارهای» داستان خلبانی فضایی و پدری دوست داشتنی به نام کوپر (متیو مک کاناهی) است که تصمیم میگیرد پا به ماجراجویی خطرناکی در فضا بگذارد. دختر او مورفی سعی میکند کوپر را از این سفر منصرف کند، اما پدر با دادن قول اینکه حتما بازخواهد گشت دخترش را راضی میکند راهی این سفر خطرناک شود.
کوپر در این سفر با غافلگیریهای متعددی مواجه میشود و نتیجهاش درک چیزهایی میشود که حتی به مخیلهاش هم خطور نمیکرد. البته برای دانستن این چیزها بهای سنگینی میپردازد. این فیلم همه چیز درخود دارد؛ لحظههای حماسی، کمدی، اکشن، عاطفی و پراسترس. به همین خاطر، گاهی نگران پدر میشویم و گاهی هم نگران دختر روز به روز بزرگ شده (جسیکا چستین) و چشم به راهش، گاهی پدر به بازگشت فکر میکند و گاهی به رفتن راه تا به انتها و ابدی شدن. تنیده شدن این احساسات که بازی خوب بازیگران یکی از دلایل اصلی آن است، باعث شده تجربه دیدن فیلم نولان برای هر تماشاگری جذاب باشد. این فیلم هم فروش بسیار خوبی در گیشه داشت (675 میلیون دلار) و هم نامزد 5 جایزه اسکار شد.