شرکتهای خصوصی چینی در حال آمادهسازی نسل جدید ماهوارهبرهای این کشور

شرکتهای فعال در بخش تجاری پرتابهای فضایی چین در تلاش هستند تا نسل جدید ماهوارهبرهای خود را به بازار عرضه کنند. این شرکتها اکثراً به دنبال پرتاب ماهوارهبر سوخت مایع کلاس متوسط هستند که بتواند نیازهای بازار را برآورده سازد.
به عنوان مثال شرکت نسبتا شناختهشدۀ آیاسپیس (iSpace) اعلام کرده است ماهوارهبر هایپربولا-۲ (Hyperbola-2) را در سال ۲۰۲۱ آزمایش خواهد کرد. این ماهوارهبر که از متان و اکسیژن مایع به عنوان پیشرانه استفاده میکند، ظرفیت حمل ۱۱۰۰ کیلوگرم را به مدار SSO در فاصلۀ ۵۰۰ کیلومتری از زمین خواهد داشت. هایپربولا-۲ با ۲۸ متر طول و ۳.۳۵ متر قطر، در هنگام برخاست وزنی در حدود ۹۰ تن دارد. در ماه جولای آیاسپیس عنوان نخستین پرتاب تجاری چین را از آن خود کرد. پیش از آن نیز شرکتهای دیگری از جمله وان اسپیس (OneSpace) و لنداسپیس (Landspace) برای نیل به این هدف تلاش کرده بودند. نکتۀ مهم در همگی این پرتابها استفاده از ماهوارهبرهای سوخت جامد بود.
در همین حین شرکت لنداسپیس در حال پیشبرد توسعۀ موتورهای متالوکس (متان و اکسیژن مایع) برای ماهوارهبر دو مرحلهای ژوخو-۲ (Zhuque-2) میباشد که قرار است در سال ۲۰۲۱ به پرواز درآید. در اوایل ماه جولای لنداسپیس اعلام کرد که موتور سوخت مایع این شرکت با نام TQ-12 تستهای داغ را با موفقیت پشت سر گذاشته است.
نسل جدید شرکتهای پرتابگر چینی
اما در چین شرکتهای جدید دیگری نیز به پیشرفتهایی برای انجام نخستین پرتاب خود دست یافتهاند. شرکت دیپ بلو (Beijing Deep Blue Aerospace Technology Co., Ltd.) که در سال ۲۰۱۷ تاسیس شده است، اوایل ماه اکتبر سال جاری آزمایشهای محفظه تراست یک موتور با پیشرانه کراسین و اکسیژن مایع را با موفقیت پشت سر گذاشت. این موتورها قرار است نیروی پیشران ماهوارهبرهای نبیولا-۱و۲ (Nebula-1&2) را فراهم کنند.
شرکت اس-موتور (S-Motor)، دیگر شرکتی که در سال ۲۰۱۷ راهاندازی شده، سال گذشته یک موتور سوخت جامد دومرحلهای را آزمایش کرد و اخیرا مرحله جدایش را با موفقیت پشت سر گذاشته است. این شرکت چندی پیش اعلام کرده بود که ماهوارهبر سوخت جامد سه مرحلهای را برای پرتاب ماهوارههای کوچک توسعه دهد. همچنین شرکت گلکتیک انرژی (Galactic Energy) در ماه سپتامبر برای مرحله دوم موتور ماهوارهبر خود تست داغ انجام داده بود و انتظار دارد که در ماه مارس سال ۲۰۲۰ نخستین پرتاب آن را به انجام برساند.
فعالیت انشعابات دولتی
شرکتهای تجاری چینی فعال در زمینه پرتابهای فضایی، از سوی دولت این کشور حمایت میشوند و این حمایت شامل اجازه دسترسی به فناوریهای طبقهبندی شده برای ترویج نوآوری در توسعه ماهوارهبرهای دو مرحلهای است. به غیر از شرکتهای خصوصی، شرکتهای خصولتی نیز در این بازار فعالیت میکنند که شرکت چاینا راکت (China Rocket Co. Ltd.) به عنوان زیرمجموعهای از شرکت فناوری و علوم هوافضای چین (CASC) یکی از این فعالان است. این شرکت علاوه بر توسعۀ ماهوارهبرهای سوخت جامد چهار مرحلهای سری اسمارت دراگون (Smart Dragon) برای دسترسی به مدار SSO، در حال توسعۀ ماهوارهبر سوخت مایعی با نام فلایینگ دراگون-۱ (Flying Dragon-1) نیز هست که سال ۲۰۲۱ به عنوان زمان پرتاب آن در نظر گرفته شده است.
بر اساس اطلاعاتی که در مورد ماهوارهبرهای اسمارت دراگون منتشر شده است اسمارت دراگون-1 در ماه آگوست یک پرتاب آزمایشی را با موفقیت پشت سر گذاشته است. اسمارت دراگون-2 نیز قرار است در سال ۲۰۲۰ پرتاب شود. این ماهوارهبر ۲۱ متری با قطر ۲ متر، در هنگام پرتاب ۶۰تن وزن خواهد داشت و ظرفیت حمل ۵۰۰ کیلوگرم محموله را به فاصلۀ۵۰۰ کیلومتری از زمین دارا خواهد بود. درصمن، اسمارت دراگون-۳ که چاینا راکت سال ۲۰۲۱ را هدف پرتاب آن قرار داده است، ۲.۶ متر قطر و ۳۱ متر طول خواهد داشت، ظرفیت حمل این ماهوارهبر به مدار SSO، تا ۱.۵ قابل افزایش است. چاینا راکت که در کنفرانسی در ماه اکتبر اعلام کرده بود که قصد دارد برای حمل هر کیلوگرم محموله به مدار SSO مبلغ ۵۰۰۰ دلار از مشتریان دریافت کند، برنامه دارد که سالانه ۸ الی ۱۰ بار اسمارت دراگون-۲، و ۵ الی ۸ بار اسمارت دراگون-۳ را به فضا پرتاب کند.
شرکت اکسپیس (Expace) که زیرمجموعه شرکت دولتی علوم و صنایع هوافضای چین (CASIC) میباشد، به زودی دو پرتاب جدید برای ماهوارهبر سوخت کوایژو-۱آ (Kuaizhou-1A) انجام خواهد داد و علاوه بر آن مدلهای بزرگتری از این ماهوارهبر را توسعه خواهد داد. کوایژو-۱۱ که مدل سنگینتر کوایژو-۱آ میباشد قرار بود که در سال ۲۰۱۸ به صورت آزمایشی پرتاب شود اما همچنان در دست توسعه میباشد.
در صنعت فضایی چین، ماهوارهبرهای سبک و ماهوارههای کوچک زمینههایی هستند که شاهد فعالیت گستردهای میباشند. دولت چین با تغییر سیاستهای خود در سال ۲۰۱۴ زمینه را برای فعالیت شرکتهای فضایی خصوصی آماده کرد و از آن زمان تاکنون حداقل ۲۰ شرکت تنها در بخش پرتابهای فضایی آغاز به فعالیت کردهاند. لازم به ذکر است که بر اساس گزارش کارلوس نیدراستراسر (Carlos Niederstrasser) از مهندسین شرکت نورثروپ گرومن (Northrop Grumman) از ۱۴۸ ماهوارهبر شناختهشدهای که در صنعت ماهوارهبرهای کوچک در حال توسعه هستند، چین پس از آمریکا بیشترین سهم را دارد.