مریم فخیمی: در آستانه سال نو شمسی قرار داريم و مردم در تكاپوی برگزاری جشن سال نو هستند. به زودی اول بهار فرا خواهد رسيد و خورشيد از نقطه «اعتدال بهاری» عبور خواهد کرد. در اين يادداشت درباره اعتدال بهاری، صورفلكی فصل بهار و پديده‌های رصدی فروردين 96 خواهيد خواند.
اعتدال بهاری چه نقطه‌ای است؟
به گفته ستاره‌شناسان، اعتدال بهاری نقطه‌ای است که مسير حرکت ظاهری خورشيد در آسمان (دايرة البروج) با صفحه استوای زمين تلاقی مي‌كند. در اين هنگام مقدار پرتوهای خورشيدی که هر دو بخش از نيم‌کره شمالي و جنوبی دريافت می کنند يکسان و طول شب با طول روز در تمام نقاط زمين برابر خواهد بود. از اين لحظه به بعد به مرور زمان طول روز بلند و طول شب کوتاه‌تر می شود. بنابراين نقطه اعتدال بهاری که سرآغاز بهار در نيم کره شمالی است در ساعت 13 و 58 دقيقه و 40 ثانيه روز دوشنبه 30 اسفند به وقوع خواهد پيوست و تحويل سال نو شمسی رخ خواهد داد.
صورفلكی بهاری
دب اكبر يا خرس بزرگ كه در نيمه شمالی آسمان جای خوش كرده است ، سومين صورت فلكي بزرگ آسمان شب است كه پيدا كردنش در پهنه آسمان بسيار آسان است . اين صورت فلكی به شكل ملاقه و يا يك علامت سوال بزرگ است. بسياری از منجمان معتقدند دب اكبر اولين صورت فلكی ابداعی بشر است. هفت ستاره اصلي اين صورت فلكی راهنمای خوبی برای يافتن برخی ستاره‌ها و صور فلكی ديگر آسمان بهار است. در آسمان و با تاريك شدن هوا، اين ملاقه بزرگ را درست در شمال آسمان خواهيد يافت.
.jpg)
توضيح عكس: تصويری از صورت فلكی دب اكبر در آسمان بهاری / عكاس: اميرحسين ابوالفتح
پديده‌های رصدی قابل رويت در آسمان
7 فروردين: ساعت 6:51 صبح، هلال آخر ماه جمادی الثانی با چشم غير مسلح قابل رويت است.
9 فروردين: ساعت 19:45 عصر، هلال اول ماه رجب با چشم غير مسلح قابل رويت است.
10 فروردين: ساعت 10 شب در غرب آسمان جرم سرخ رنگی خواهيد ديد كه در نزديكی هلال باريك ماه نو قرار دارد. اين جرم سرخ رنگ سياره مريخ (Mars) است.
12 فروردين: حدود ساعت 10:30 شب در غرب آسمان شاهد قرار گيری ستاره نارنجي چشم گاو (Aldebaran) و ماه در كنار هم خواهيد بود.
14 فروردين: ساعت 12:10 بعد از نيمه شب، ماه، نزديكترين همسايه زمين در تربيع اول خواهد بود.
19 فروردين: ساعت 2:38 بامداد سياره مشتري (Jupiter) در *مقابله خواهد بود. بهترين زمان برای رصد سياره مشتری و اقمارش است. در اين شب‌ها سياره مشتری بيشترين درخشش را در آسمان دارد. رصد اقمار مشتری با ابزارهای نجومی مقدور است.
22 فروردين: ساعت 10:38 قبل از ظهر، ماه كامل خواهد شد.
22 فروردين: اگر يك شب زنده‌دار باشيد می توانيد حدود ساعت 1صبح يک رخداد باشكوه را در آسمان ببينيد. سياره درخشان مشتری در فاصله بسيار نزديكی از ماه قرار خواهد گرفت. عكاسان خوش ذوق می توانند تصاوير جالبی از اين پديده نجومی ثبت كنند.
28 فروردين: ساعت 1 بامداد و در جنوب‌شرق آسمان ، سياره زحل (Saturn) را در نزديكی ماه خواهيد ديد.
*مقابله: وضعيت مقابله برای سيارات بيرونی منظومه شمسی ( مريخ، مشتری، زحل، اورانوس و نپتون) رخ می دهد. در اين حالت سياره بيرونی، زمين و خورشيد در يك راستا قرار دارند و زمين مابين سياره بيرونی و خورشيد است. در اين هنگام فاصله سياره بيرونی از زمين به كمترين مقدار رسيده و درخشان‌تر ديده می شود.