سوختهای مدرن و پاکیزه در راه صنعت فضایی
اخیرا تحقیقاتی در مجله علمی ساینس ادونسز (Science Advances) منتشر شده است که طبق نتایج آن این امکان وجود دارد که در آینده سوخت موشکی جدیدی مورد استفاده قرار بگیر که بسیار پاکیزهتر و ایمنتر از سوختهایی هستند که هماکنون مورد استفاده قرار میگیرند و با این وجود میتواند همچنان به همان اندازه پربازده و کاربردی باشند.
این سوختهای جدید پس از یک سری واکنشهای شیمیایی ساده ولی شدیدا گرماده انرژی بسیار زیادی از خود آزاد میکنند. این سوخت جدید یک نوع ساختار از فلزات آلی است که به آن اماواف (MOF) میگویند. ترکیب شیمیایی اماوافها از خوشهای از یونهای فلزی و یک مولکول آلی تشکیل شده است.
ماهوارهها و ایستگاههای فضایی که در مدار زمین قرار دارند برای تنظیم مسیر و ماندن در مدارشان نیاز به هایپرگولها (Hypergols) دارند. هایپرگولها سوختهایی هستند که سوختن آنها واکنشی شدیدا گرماده است و بلافاصله در حضور اکسیدکننده خود میسوزند. به همین دلیل بسیار کاربردی و مقرونبهصرفه هستند.
هیدرازین (Hydrazine) سوخت هایپرگولیکی است که هماکنون در صنعت فضایی استفاده میشود. هیدرازین به یک گروه ترکیبات شیمیایی بسیار سمی٬ خطرناک و ناپایدار گفته میشود که از اتمهای نیتروژن و هیدروژن تشکیل شده است.
سوختهایی که بر پایه هیدرازین هستند بسیار سرطانزا هستند به همین دلیل طبق مقررات به کسانی که با این سوختها کار میکنند تجهیزات و لباسهایی داده میشود که دست کمی از تجهیزات فضانوردان ندارند. با این وجود با توجه به تخمینها سالیانه ۱۲۰۰۰ تن هیدرازین توسط صنعت هوافضا به اتمسفر وارد میشود.
تومیسلاو فریسی (Tomislav Frisci) استاد شیمی و محقق این پروژه در دانشگاه مکگیل (McGill University) در این رابطه گفت : «اماوافها یک نوع سوخت جدید و پاکیزه و قابل احتراق هستند که نه تنها به طور قابل توجهی امن تر از آنهایی هستند که هماکنون در حال استفاده هستند، بلکه به سرعت واکنش میدهند و میسوزند ، که این موضوع معیار اصلی سنجش کیفیت در سوخت راکت است.»
فریسی همچنین افزود:« اگر چه ما هنوز در مراحل اولیه کار با این مواد در آزمایشگاه هستیم، اما نتایج این آزمایش نوید این را میدهند که امکان ایجاد یک کلاس از سوخت های جدید، پاکیزه و کاربردی برای صنعت هوافضا وجود دارد.»