سیروس برزو: با بازگشت موفقیت آمیز سفینه فضایی دراگون, می توان حدس زد که دوران رونق کار و کسب روسکاسموس از طریق فروش صندلی های سایوز به ناسا به پایان خواهد رسید. گرچه تا آوریل 2020 ناسا برای فضانوردان خود در ناو سایوز صندلی خریده, اما می توان گفت این آخرین روز هایی است که روسکاسموس می تواند آبرومندانه از فضانوردان حرفه ای برای کسب درآمد استفاده کند. هر یک از پارامترهایی مانند وضعیت نابسامان اقتصادی روسیه در سال های اخیر به دلیل تحریم ها, رسوایی های مالی برخی دست اندرکاران سیستم فضایی این کشور و خلاء ناشی از فاصله افتادن بین نسل دانشمندان کارکشته دوران شوروی و کارشناسان جوان اندک حتی به تنهایی می توانند فلج کننده باشند.
امید دست اندرکاران روسکاسموس به جلب نظر کیهانگردان ثروتمند است که بتوانند مانند سال های نه چندان دور, صندلی های خالی سایوز را پر کنند و با پرداخت 50-60 میلیون دلار برای سفر های توریستی “کمک خرج” هزینه های این آژانس شوند. اما تصور می رود اینک و با پرواز موفقیت آمیز سفینه فضایی دراگون (اژدها) سنگ دیگری جلوی پای روسکاسموس قرار گرفته است که شاید بتوان گفت بزرگتر از معضل مشکلات داخلی این آژانس باشد چون دراگون به یک موسسه دولتی مثل ناسا تعلق ندارد که تنها به فضانوردان “دولتی” خدمات بدهد و مسلما اسپیس ایکس (SpaceX) صاحب این سفینه, تنها به گرفتن امتیاز بردن چند فضانورد ناسا به ایستگاه فضایی بین المللی از روس ها قانع نخواهد شد و تور این شرکت برای جذب توریست های فضایی هم پهن می شود. به این ترتیب روسکاسموس به سختی خواهد توانست در این بازار برای خودش مشتری دست و پا کند بویژه با قوانین دست و پاگیر اداری روسیه.
ایلان ماسک (Elon Musk) به فکر گسترش کار تجارت فضایی است و مسلما در آینده نه چندان دور برگ های برنده دیگری را رو خواهد کرد. او هم اکنون و بطور رسمی مدعی ساخت زیستگاه هایی در ماه است و بعید نیست که بتواند بودجه ای از دولت آمریکا برای انجام این کار بگیرد که در آن صورت سفر به ماه قطعا شکل توریستی و تجاری به خود خواهد گرفت.
روسکاسموس البته صدای زنگ خطر را شنیده است و کم کم دارد تکان می خورد اما عمق مشکلاتی که این آژانس را سال هاست به خواب زمستانی فرو برده به قدری است که کارشناسان بعید می دانند این خرس خواب آلود به راحتی و به سرعت بتواند خود را برای مسابقه جمع و جور کند. این بار مسابقه مثل دهه1960 با ناسا نیست و اینک رقبای سرسختی در میدان مسابقه دارند خود را گرم می کنند از هند و چین گرفته تا اسپیس ایکس و بوئینگ و سیرا نوادا.