برنامه های ایلان ماسک،دراگون و آینده ناسا
سیروس برزو: پس از اولین پرتاب موفقیتآمیز ناو سرنشین دار دراگون (Dragon) ساخته شرکت فضایی اسپیس ایکس (SpaceX)، که برای پرواز فضانوردان آمریکایی به ایستگاه فضایی بینالمللی طراحیشده، ناسا (NASA) در مرکز فضایی کندی (Aerospace Kennedy Space Center) یک کنفرانس مطبوعاتی برگزار کرد که در آن رئیس شرکت فضایی خصوصی ایلان ماسک (Eon Musk) نیز شرکت داشت. پس از گوش دادن به تبریکها درباره پرواز موفقیتآمیز نمونه سرنشین دار دراگون، ماسک گفت که تصور نمیکند روزی خودش بتواند با سفینه تولیدشده توسط شرکتش پرواز کند.
صبح روز ۲ مارس از سکوی شماره ۳۹-آ پرتاب مرکز فضایی کندی واقع در فلوریدا (Florida) و در چارچوب مأموریتی ۶ روزه، سفینه سرنشین دار دراگون با موشک فالکون ۹ (Falcon 9) راهی مدار زمین گردید. البته به دلیل آزمایشی بودن این پرواز، هیچکس در این ناو به ایستگاه فضایی بینالمللی سفر نمیکرد، مگر یک آدمک که بر اساس شخصیتی در فیلم بیگانه به اسم ریپلی (Ripley) و همچنین یک اسباببازی به شکل کره زمین که بهعنوان شاخص رسیدن به بیوزنی در سفینه قرارگرفته بود. البته آدمک دراگون تنها یک مجسمه نبود و لباسی به تن داشت که آنهم در نمونه اولیه لباس فضایی اسپیس ایکس بشمار میرود و به حسگرهای مختلفی مجهز بود که وضعیت محیط داخل سفینه را بررسی میکرد. این اطلاعات در مأموریتهای واقعی برای فرستادن فضانوردان به مدار زمین به کارشناسان کمک خواهد کرد.
علاوه بر این، دراگون ۱۸۲ کیلوگرم مواد غذایی، تجهیزات علمی و لوازم ضروری سرنشینان ایستگاه فضایی بینالمللی را با خود حمل میکرد تا در اختیار آنان قرار گیرد. سفینه به مدت پنج روز به عنوان بخشی از ایستگاه فضایی بینالمللی باقی خواهد ماند، سپس از آن جدا میشود و در اقیانوس اطلس فرود خواهد آمد، محلی که گروه بازیابی منتظرش هستند.
سفینه سرنشین دار دراگون بهعنوان بخشی از برنامه خدمه تجاری چندمرحلهای ۸ میلیارد دلاری ناسا برای واگذاری کارها به بخش خصوصی جهت فرستادن فضانوردان به ایستگاه فضایی بینالمللی ایجادشده است. این طرح پسازآن که در سال ۲۰۱۱ مسئولان ناسا تصمیم به بستن پرونده برنامه شاتل فضایی به دلایل امنیتی و هزینههای بالای پرتاب – تقریباً ۱٫۵ میلیارد دلار برای هر برنامه- کردند به اجرا گذاشته شد.
جیمز بریدنشتاین (James Brydenstein)، رئیس سازمان فضایی آمریکا (NASA) طی کنفرانس مطبوعاتی گفت: « امروز یک روز بزرگ برای آمریکا و ناسا بشمار میرود. امروز، دوره جدید پروازهای فضایی برای ما آغاز میشود .»
بریدنشتاین اضافه کرد: «برنامه جدید نه تنها به بازگشت آمریکا به توانایی پروازهای مستقل منجر میشود، بلکه در کاهش هزینهها مؤثر است، همچنین فرصت بیشتری ایجاد میکند برای مردمی که علاقهمندند به فضا سفر کنند.»
ماسک، با اشاره به تاریخ تأسیس اسپیس ایکس در سال ۲۰۰۲، گفت: « ۱۷ سال گذشت، اما تاکنون هیچکس به فضا فرستاده نشده است. ما امیدواریم که امسال بتوانیم این کار را انجام دهیم. نه تنها برای من، بلکه برای دیگر افراد در اسپیس ایکس، این یک قهرمانی شگفتانگیز پس از کاری طولانی و سخت برای تحقق یک رؤیا خواهد بود.»
پسازآن که دستگاه دراگون به واحد هارمونی (Harmony) ایستگاه فضایی بینالمللی آمریکا متصل شد، اولگ کانوننکو (Oleg Kononenko) و دیوید سان ژاک (David San-Jacques)، دو فضانورد مستقر در ایستگاه با ماسک وارد آن شدند و هوای دراگون را آزمایش کردند، به زمین گزارش دادند همهچیز طبیعی است. البته این اولین باری نبود که اولگ کانوننکو در ایستگاه فضایی بینالمللی به سفینه اسپیس ایکس پا میگذاشت. در ماه مه ۲۰۱۲، نخستین دراگون – البته نمونه باربری آن- هم به ایستگاه متصل شد و خدمه ایستگاه فضایی بینالمللی تحت فرماندهی اولگ کانوننکو از آن دیدار کردند.
باوجوداین که اسپیس ایکس قبلاً با موفقیت ۱۶ سفینه را به ایستگاه فضایی بینالمللی فرستاده بود اما این اتصال برای گروه فضایی بسیار هیجانانگیز بشمار میرفت. عملیات اتصال همه سفینههای قبلی با ایستگاه با استفاده از جرثقیل ساخت کانادا که جزئی از ایستگاه فضایی بشمار میروند انجام گردید به این معنا که دراگون خود را به ایستگاه میرساند و در آنجا فضانوردان ساکن ایستگاه آن را با جرثقیل میگرفتند و به دهانه الحاق میچسباندند اما این مرتبه، برای اولین بار از حالت پهلوگیری خودکار استفاده شد. تجزیهوتحلیل این نوع اتصال، به متخصصان اسپیس ایکس اجازه میدهد تا انواع فرآیندهای فنی که قادر به مدلسازی بر روی زمین نیستند را بیازمایند. برای آنها درک طراحی و توانایی سیستمها جهت پشتیبانی از پروازهای آتی که سرنشین دار هستند جنبه حیاتی دارد.
ماسک در کنفرانس مطبوعاتی گفت: «ازآنجاکه این پرواز برای ما یک مرحله بسیار حساس و پراضطراب بود، صادقانه بگویم احساس خستگی میکنم. اما همه اتفاقها به خوبی صورت گرفت. ما به ایستگاه وصل شدیم. در مرحله بعد باید سفینه را به زمین بازگردانیم. آنچه تاکنون رخداده رضایتبخش و خیلی خوب بوده ما از یکی از مراحل بحرانی و خطرناک این مأموریت گذشتیم.»
رئیس شرکت فضایی خصوصی افزود: «افراد هوشمندی که در اسپیس ایکس کار میکنند، مجبور به انجام کارهای سختتر و سختتر شدند تا بتوانند دراگون را بسازند و البته ناسا سهم بزرگی در این کار داشت.»
ماسک به سؤال روزنامهنگاران در مورد اینکه آیا شخصاً دوست دارد با دراگون پرواز کند، مردد بود پاسخ مثبت بدهد او گفت: «من خوشحال میشوم که با آن پرواز کنم. این عالی است. با این حال، بهتر است منتظر اطلاعات تأیید شده بمانیم و بعداً نتیجهگیری کنیم.»
در کنفرانس مطبوعاتی نه تنها ماسک، بلکه رئیس ناسا بریدنشتاین، همچنین دو فضانورد آزمایشگر، رابرت بکنن و داگلاس هارلی، شرکت داشتند. اگر اولین مأموریت دراگون سرنشین دار با موفقیت به اتمام برسد، پس از آزمایش اضافی سامانه نجات اضطراری خدمه که در ماه آوریل برگزار میشود، این دو نفر در مأموریت آزمایش بعدی شرکت خواهند کرد و در ماه ژوئیه امسال به ایستگاه فضایی بینالمللی خواهند رفت.
ماسک اشاره کرد مأموریت اولین دراگون سرنشین دار برای او و کل شرکت بسیار پرتنش بود و ازآنجاکه نتیجه آن به نظر افراد شرکتکننده در مأموریت بعدی بستگی دارد او بلافاصله پسازاینکه دراگون از موشک فالکون جدا شد، نظر رابرت بکنن و داگلاس هارلی را درباره سفینه پرسید. او گفت: «من پرسیدم آیا تصمیم دارند با آن پرواز کنند. هر دو گفتند که آنها موافق بودند و افزودند که منتظر پایان موفقیتآمیز نخستین مأموریت هستند. »
فضانوردان نیز در مصاحبه اظهار داشتند: «ما میدانستیم چه خواهد شد. دوستان ما در اسپیس ایکس قبل از پرتاب به ما گفتند چه اتفاقی قرار است بیفتد و چگونه. ما خوشحال شدیم که همهچیز دقیقاً همانطور که گفته شد رخ داد. این چیزی است که به ما اعتمادبهنفس میدهد.»
در پایان کنفرانس، روزنامهنگاران کنجکاو بودند تا از طرح ماسک و بریدنشتاین در مورد برنامههای آینده اسپیس ایکس و ناسا و همکاریهای دو جانبه درزمینه مسائل مربوط به توسعه فضانوردی اطلاعاتی بهدست آورند.
ماسک در مورد آنچه اسپیس ایکس قصد دارد پس از سفینه فضایی دراگون شروع کند چنین پاسخ داد:«ما میخواهیم یک پایگاه بر روی ماه بسازیم. یک ایستگاه قابل سکونت دائمی و پسازآن برای فرستادن انسان به مریخ قدم برخواهیم داشت .»
پسازآن او اضافه کرد: «شاید همکاری ما تنها با مسائل مربوط به ایستگاه فضایی بینالمللی ختم نشود. اما حالا آنچه ما باید بر آن تمرکز کنیم و فعلاً برایمان یک اولویت بشمار میرود، ایستگاه فضایی بینالمللی است. اما پسازآن، ممکن است مسائل مربوط به اجرای برنامههای خارج از مدار زمین را در نظر بگیریم. »
بعدازآن سخنرانی طولانی بریدنشتاین، بابیان اینکه آینده ناسا در راستای اهداف اسپیس ایکس قرار دارد، کنفرانس را بهپایان رساند.
او گفت: «از ایشان شنیدهایم که علاقهمند به ساخت یک پایگاه فضایی دائمی روی ماه است. مسلماً ما باید این کار را انجام دهیم. بازگشت به ماه مهمترین وظیفهای است که رئیسجمهور ایالاتمتحده به ناسا داده است. ما شکی نداریم که اسپیس ایکس ایدههای بسیار خوبی دارد که میتواند در این زمینه کمکمان کند.»