اسپیس ایکس روی سیستم خنککننده جدیدش در استارشیپ قمار کرد
ماه گذشته ایلان ماسک (Elon Musk) خبر آزمایش سپر حرارتی استارشیپ را در حساب کاربری توییتر خود منتشر کرد و اظهار امیدواری کرد که این سپر حرارتی بتواند این فضاپیما را از سوختن در جو زمین محافظت کند. اما این سامانه خنککننده تعریقی چطور عمل میکند؟
اگر تاکنون یک مسیر شیبدار را دویده باشید یا در ساحل زیر نور آفتاب دراز کشیده باشید یا داخل خانه بدون تهویه بوده باشید با طریقه کار این سیستم آشنا هستید. چراکه بدن ما برای خنک کردن خود از تعریق استفاده میکند، کاری که استارشیپ نیز برای خنک کردن خود انجام میدهد.
در این سامانه سوراخهای میکروسکوپی روی قسمت بادگیر فضاپیما که با جو درگیر میشود، تعبیهشده است و این قسمت دارای دو جداره است که وسط آن از آب یا متان مایع پر میشود.
همینطور که بادگیر در اثر برخورد با جو داغ میشود، مایع از طریق منافذ میکروسکوپی بیرون میآید و فلزهای اطراف را خنک میکند. این مایع بر اثر شدت گرما تبخیر میشود و این کار آنقدر ادامه پیدا میکند تا بدنه فولادی فضاپیما کاملاً خنک شود.
کارشناسان میگویند استفاده از چنین سامانهای ریسک زیادی دارد و عدم عملکرد درست منافذ بر روی سپر حرارتی تعریقی میتواند فاجعهبار باشد.
بر اساس گفته والت انگلاند (Walt England)، مدیر فناوری فضایی و مدیریت اکتشاف ناسا، مدلهای خنککننده تعریقی بهخصوص در برابر منافذ مسدود شده آسیبپذیر هستند و مسدود شدن احتمالی منافذ بسیار خطرناک است.
بهعنوانمثال دمای بالا برای متان همانند سایر ترکیبات هیدروکربنی میتواند باعث چسبیدن اتمهای کربن در یک فرآیند شناختهشده به نام «زغال شدن» شود که همهچیز را کاملاً جامد میکند و بهآسانی میتواند منافذ میکروسکوپی سپر حرارتی را ببندد و موجب یک شکست فاجعهبار برای سپر حرارتی و استارشیپ شود.
البته انگلاند و اسپیسایکس (SpaceX) چندان هم نگران نیستند، چراکه سوراخهای بسیار بیشتری از آنچه نیاز است روی سپر حرارتی ایجادشده است تا این نگرانیها را به حداقل برساند.