روشی بهتر برای مدیریت منظومههای ماهوارهای
امروزه منظومههای ماهوارههای مخابراتی پرتعداد که با عنوان ابرمنظومه نیز شناخته میشوند به یکی از روندهای اصلی در صنعت فضایی تبدیل شدهاند. شرکت وان وب (OneWeb) در فوریه سال ۲۰۱۹ اولین ماهوارههای منظومه ۶۵۰ عددی خود را به فضا ارسال کرد. چندی پس از آن اسپیس ایکس (SpaceX) نیز دسته اول ماهوارههای خود را در ماه می به فضا فرستاد و اخیرا نیز خبری مبنی بر ارسال درخواست برپاکردن منظومهای مخابراتی شامل ۳۲۳۶ ماهواره به کمیسیون مخابرات فدرال FCC)) توسط شرکت آمازون (Amazon) منتشر شده است.
انتظار میرود که این منظومههای ماهوارهای پایهگذار یک تغییر اساسی در نحوه توزیع اینترنت در مقیاس جهانی باشند، هرچند حجم عظیم آنها چالشهای متعددی را با خود به همراه خواهد داشت که برخی از این چالشها تاکنون از نظر پنهان مانده است. در همین راستا محققان دانشگاه ایلینویز (University of Illinois) یکی از چالشهای بحرانی مغفولمانده در زمینه جایگزین کردن ماهوارههای خرابشده در ابرمنظومهها را شناسایی کرده و راه حلی برای آن ارائه دادهاند.
کوکی هو (Koki Ho) دانشیار هوافضا در دانشگاه ایلیونیز میگوید: «نگهداری منظومههای بزرگمقیاس بسیار پیچیدهتر از سامانههای فضایی سنتی است. در واقع مشکلات لاجستیکی این منظومهها روز به روز بیشتر شبیه مجموعههای بزرگ زمینی همچون شرکت حمل و نقل فداکس (FedEx) میشود. به همین دلیل ما مشکل نگهداری چنین مجموعههایی را با الهام گرفتن از روشهای لاجستیک زمینی حل کردهایم.» چالشی که هو در مورد آن صحبت میکند، جایگزین کردن یک ماهواره جدید با ماهواره خرابشده در منظومه به صورتی کارامد میباشد. برای شرکتهای مخابراتی، ماهوارههای خرابشده به معنی اختلال در ارتباطات و اینترنت میباشد که منجر به نارضایتی مشتریان و کاهش درآمد میشود.
وی میگوید: «شرکتها برای ارائه پوشش جهانی نیاز به خدماترسانی به صورت پیوسته دارند و برای رسیدن به این هدف باید به میزان کافی ماهواره ذخیره در مدار آماده داشته باشند. اما سوال این است که چه تعداد ماهواره ذخیره کافیست؟ آیا روش هوشمندانهتری وجود دارد که کمترین تعداد ماهواره ممکن را برای پر کردن این خلاء استفاده کند؟»
در روش این تیم که روش کنترل موجودی چند پلهای (multi-echelon inventory control method) نام دارد، یک مدار پایینتر از مدار اصلی قرارگیری ماهوارهها تحت عنوان مدار پارکینگ انتخاب میشود. تعداد اندکی از ماهوارههای ذخیره برای جایگزینی سریع در مدار اصلی قرار میگیرند. در همین حین تعداد بیشتری از این ماهوارهها در مدار پارکینگ ذخیره میشوند. بدین ترتیب دو راه حل کوتاهمدت و بلندمدت به صورت همزمان برای جایگزینی ماهوارهها وجود دارد. به گفته هو استفاده از این روش باعث میشود که نیازی به پرتاب ماهواره از زمین برای هر بار جایگزینی وجود نداشته باشد.