امیرحسین مجیدیان: دکتر علی درویشی بلورانی، متخصص سنجش از راه دور و استادیار دانشگاه تهران در گفت و گوی اختصاصی با سایت اسپاش، ضمن ابراز تأسف بابت عملکرد ضعیف سازمان محیط زیست در برابر موضوع آلودگی هوای شهرهای غربی و جنوب غربی کشور، اعلام کرد:”متاسفانه سازمان محیط زیست از طرح‌های داخلی به جهت پیشگیری و برون رفت از بحران آلودگی مکرر شهرهایی مثل اهواز، استقبال نکرده و پشتیبان مناسبی برای حمایت از تحقیقات در این زمینه و به ویژه پیشگیری و کنترل گرد غبار به کمک سنجش از راه دور، نمی‌باشد.”
سنجش از راه دور، کمکی بزرگ به حل مشکل اهواز
این استادیار دانشگاه در تکمیل صحبت‌های خود به معرفی محل‌های اصلی گردوغبار پرداخت و بیان داشت:”گرد و غبار دارای سه حوزه است. در ابتدا محلی که گرد و غبار از آن بلند و ساطع می‌شود، که به آن “کانون“ می گویند. حوزهٔ دیگر که “انتقال“ نام دارد، راهی است که گرد و غبار حرکت می‌کند و در مسیر از حجم آن کم شده و در طول مسیر ریخته می‌شود و در آخر حوزهٔ “مقصد“ که گرد و غبار در نهایت به آن جا می‌رسد.”
وی سپس به کاربرد سنجش از راه دور در هر سه حوزه اشاره کرد و گفت:”با تعیین ورودی‌هایی مانند دما، پوشش گیاهی، بافت و رطوبت خاک توسط تصاویر ماهواره‌ای، می‌توان به مدل‌های فرسایش خاک پی برد تا بدین گونه محل‌های دقیق کانون‌های گرد و غبار مشخص شود. همچنین در حوزه انتقال محققان با استفاده از مدل‌های عددی که از داده‌های قدیمی و تصاویر ماهوارهٔ پیشین، حرکت بسته‌های باد را پیش بینی می‌کنند. برای تهیهٔ مدل‌های دقیق عددی، نیاز به تصاویر ماهواره‌ای با قدرت تفکیک زمانی 15، 30 دقیقه و یا حداکثر 5 ساعت می‌باشد. با این دقت زمانی جهت و سرعت بستهٔ باد مشخص می‌شود.”
درویشی ادامه داد:”در انتها با توجه به کانون‌ها و مدل‌های عددی، مسیر و مقصد نهایی گردو غبار مشخص می‌شود. این اطلاعات می‌توانند به یکسیستم پیش هشدار طوفان گردغبار تزریق شوند، به گونه‌ای که این سیستم به طور خودکار با اطلاع رسانی به موقع، سازمان‌های مسئول را آگاه می‌سازد.”
سیستم پیش هشدار داخلی نیازمند حمایت سازمان محیط زیست
این استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه مجموعهٔ دانشگاهی کشورمان در تعیین محل کانون‌ها موفق بوده و در به دست آوردن مدل‌های عددی گام‌های بسیار خوبی برداشته است، بیان داشت:”تنها یک سامانهٔ عملیاتی پیش هشدار در دنیا وجود دارد و آن هم در کالیفرنیای آمریکا می‌باشد. ولی محققان داخلی خودمان با توجه به بودجهٔ محدود و وجود تحریم‌ها، مراحل خوبی تا رسیدن به سیستم پیش هشدار داخلی برداشته‌اند و مطمئناً با نگاه و حمایت سازمان متولی امر یعنی سازمان محیط زیست، به سیستمی داخلی و ایرانی برای پیش بینی و برنامه ریزی و هشدار آلودگی می‌رسیم.”
ولی وی گفت:”متاسفانه با جود چند بار ارائهٔ مستندات و پیشنهادیه های علمی، به راحتی ایدهٔ دانشمندان داخل کشور پذیرفته نشد. از طرفی پروپوزال را به سازمان فضایی و دیگر سازمان‌ها هم نشان دادیم، ولی چون متولی نیستند، نمی‌توانند بودجه‌ای برای تکمیل در اختیار قرار بدهند.”