۱۲۰۰ روز از پرتاب آخرین ماهواره ایرانی گذشت
![](https://espash.ir/wp-content/uploads/2020/12/636650533071700370s.jpg)
۱۳ بهمن ماه سال ۱۳۹۳، ماهواره فجر با موفقیت به فضا پرتاب شد و با این حساب، بیش از سه سال از پرتاب آخرین ماهواره ایرانی به فضا می گذرد؛ چیزی در حدود ۱۲۰۰ روز !
کره شمالی، مثال خوبی برای برخی سیاست ورزان تیترساز است؛ روزی هواداران انقلاب و طرفداران ایستادگی مقابل زیادهخواهی غرب را مواخذه میکردند که میخواهند، ایران را کره شمالی کنند و روزی دیگر، سرکوفت میزنند که چرا همچون کره شمالی دست دوستی نفشاریم. غافل از آنکه، آنهایی که از کره شمالی شدن و علف خوار شدن مردم میگفتند، مرگی را برای ملتی هشدار میدانند که خود، با دروغ و توهم میخواستند مسمومش کنند. اما همان موج سوارها، خوب یاد گرفتهاند که هزینه ندهند، لکن سود اقدامات را به حساب خود و تفکرشان بریزند؛ درست مثل بتونی که در برنامه هستهای و فضایی ریخته شده اما موفقیت مینامندش.
موشکهای بالستیک و فناوری فضایی به خصوص ماهوارهبرها از جمله بحثهای بسیار مهم و استراتژیک برای امور دفاعی و علمی کشورها به حساب میآیند. برای جمهوری اسلامی ایران نیز این توان موشکی به عنوان رکن اصلی بازدارندگی کشور از سالهای بعد از جنگ تحمیلی وارد کارزار دفاع از میهن شده و پس از آن نیز، فناوری فضایی نیز به عنوان یکی از علوم برتر روز از جمله مباحثی بود که در دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ با جدیت پیش گرفته شد تا ایران، به سرعت وارد باشگاهی پولساز و اقتدارساز شود. با سوء استفاده از این موضوع که بخشی از این دو فناوری دارای فصل مشترک و همپوشانی هستند و علومی که برای طراحی و ساخت موشکهای بالستیک کاربرد دارد، در بخشهایی زیربنای بحث ماهوارهبرها و رسیدن به ماوراء جو زمین نیز محسوب میشود، با تعریف ایران هراسی غرب، تلاش شد برنامه فضایی کشور و پس از آن، برنامه موشکی، دچار توقف و ایستایی کامل شده و اکنون حدود ۱ سال است، خبری از برنامههای امیدبخش و اقتدارآفرین در این حوزهها نباشد.
یک سال از حمله موشکی به داعش گذشت
۲۸ خرداد ماه سال ۹۶ شاهد حمله موشکی سپاه به دیرالزور سوریه در تلافی حمله تروریستی گروهک داعش به مجلس شورای اسلامی و حرم حضرت امام (ره) بودیم. بعد از پایان جنگ تحمیلی و حمله موفق موشکی علیه تروریستهای منافقین در خاک عراق، این اولین استفاده عملیاتی از توان موشکی کشور به حساب میآمد که البته ویژگیهای متفاوت و فضای سیاسی – بین المللی خاص نسبت به رخدادهای قبلی داشت.
در این عملیات؛ عمدتا از موشکهای تاکتیکی ذوالفقار با سوخت جامد استفاده شد که در حقیقت میتوان از آنها به عنوان دقیقترین موشکهای ساخت ایران نام برد. موشک ذوالفقار که در جریان رژه نیروهای مسلح در ۳۱ شهریور ۱۳۹۵ رونمایی شده و بر اساس اعلام فرمانده نیروی هوافضای سپاه چیزی در حدود ۷۵۰ کیلومتر برد دارد. این حمله دقیق که با استفاده از ۶ تیر موشک انجام شد بازتابهای فراوان داخلی و خارجی داشته و نشانهای از عظم جدی جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با پدیده شوم تروریسم بود. با انجام این حمله، سیل روایتهای تبریک به خود، از سوی برخی مسئولین دولتی به راه افتاد، وزیر اطلاعات گفت که «رییس جمهور به نیروهای مسلح دستور یورش کوبنده را به مقر داعش صادر کرده» و روحانی با کنایه بیان کرد که «سازنده این موشک دولت و وزارت دفاع است و پول آن را بخش اقتصادی کشور تامین میکند. »
البته هیچ کس نیز جواب نمیداد که چرا در موارد مشابه و رزمایشهایی که در مناظرات، تلاش برای به هم زدن برجام معرفی میشد، کسی صحبت از پولهای دولتی نمی کرد و هزینهاش را متقبل نمیشد؟
رژه ۳۱ شهریور : آخرین رونمایی موشکی تا به امروز
اما آخرین تحول موشکی کشور مربوط به رژه ۳۱ شهریور ماه سال ۹۶ بود؛ جایی که موشک بالستیک خرمشهر برای اولین بار به نمایش درآمد. یک موشک بالستیک با برد ۲ هزار کیلومتر و توان حمل سر جنگی به وزن ۱۸۰۰ کیلوگرم که از سوخت مایع بهره می برد. به نظر می رسد موشک خرمشهر توانایی حمله چند سر جنگی جدا شونده را نیز داشته باشد.
در همان ایام، فیلمی از آزمایش آن موشک که توسط وزارت دفاع ساخته شده بود، منتشر شد اما از ۳۱ شهریور سال گذشته تا به امروز که تقریبا به پایان بهار سال جدید رسیدهایم، خبری از دستاورد یا تحول جدیدی در بخش موشکهای بالستیک نیست؛ چیزی در حدود ۲۷۰ روز تمام.
۱۳ بهمن ۹۳ آخرین پرتاب فضایی!
در ۱۳ بهمن ماه سال ۱۳۹۳ یعنی در حدود ۱.۵ سال پس از استقرار دولت اعتدال و امید و… و. ، ماهواره فجر با موفقیت به فضا پرتاب شده و در مدار زمین قرار گرفت. این پرتاب آخرین پرتاب فضایی ایران تا به امروز به شمار میآمد و بعد از آن، برای مدت زیادی است که بخش پرتاب با سکون کامل مواجه شده است. البته در سال گذشته ماهواره بر سیمرغ به صورت آزمایشی پرتاب شد ولی این تستها تداوم نیافت و با این حساب، بیش از سه سال از پرتاب آخرین ماهواره ایرانی به فضا میگذرد؛ چیزی در حدود ۱۲۰۰ روز.
در ۵ مردادماه سال ۹۶ شاهد پرواز ماهوارهبر سیمرغ برای اولین بار بودیم. این ماهوارهبر نسل جدیدی از راکتهای ایرانی بود. سیمرغ، ماهوارهبری دو مرحلهای است که در راستای دستیابی به بخشی از اهداف برنامه فضایی ایران طراحی و ساخته شده و با بهرهگیری از پیشران سوخت مایع میتواند ماهوارههایی در رده جرمی سنگین تر نسبت به موشک سفیر را در مدار حدود ۵۰۰ کیلومتری و زاویه میل مداری ۵۵ درجه قرار دهد و همچنین قادر به تزریق ماهوارههایی با جرم چند صد کیلوگرم در مدارهای نزدیک به زمین LEO است.
آنطور که در زمان رونمایی و سالهای اولیه پس از آن توسط مسئولان و کارشناسان کشورمان اعلام شده، این موشک دارای طول کلی ۲۵.۹ متر است که ۱۷.۸ آن مربوط به مرحله اول و ۸.۱ متر آن نیز متعلق به مرحله دوم آن است. قطر مرحله اول این موشک برابر ۲.۴ متر و قطر مرحله دوم آن برابر ۱.۵ متر است. همچنین در زمان رونمایی رانش مرحله اول ۱۴۲ و مرحله دوم نیز ۷.۲ تن-نیرو اعلام شد. البته ماهوارهبر سیمرغ فاقد ماهواره بوده و صرفا برای آزمایش خود ماهوارهبر سیمرغ انجام شد.
اما یکی از اتفاقات مهمی که پس از این پرتاب، رخ داد و مورد توجه کافی رسانهها و افکار عمومی قرار نگرفت، پست اینستاگرامی صفحه رییس جمهور بود. در این پست، تصویری از حضور حجت الاسلام روحانی در مراسمی برای افتتاح رسمی پایگاه ملی فضایی امام (ره) درج شده بود و نکته مهم آن، اعلام «پرتاب ماهواره طلوع» در بنر رسمی درج شده در پشت وی و وزیر وقت دفاع بود؛ اتفاقی که تا زمان چاپ بنر، قطعی بوده و پس از آن، ملغی شده بود.
حال، یا این ماهواره، به سرنوشت اتفاقی که سردار حاجی زاده از آن خبر داد که برخی مسئولان، جلوی پرتاب یک ماهواره بر ایرانی را گرفته بودند، یا آنکه اتفاق فنی و غیرسیاسی رخ داده که دولت، صلاح ندیده بود، آنرا رسما اعلام کند. هرچه بود، تصویر اخم آلود رییس جمهور و وزیر دفاع وقت، در عکس منتشره، پیام امیدبخشی را منتقل نمیکرد؛ چه برسد آنکه بپرسیم ماهواره ایرانی و قدرتمند طلوع چه شد؟
با توجه به بررسیهای فوق، ۳۱ شهریور ماه سال گذشته تا به امروز دیگر شاهد حرکتی در بخش فضایی یا موشکی نبودهایم و همانطور که برخی کارشناسان و مسئولان تاکید کردهاند، طیف وسیعی از دلایل سیاسی – از تلاش بیهوده برای حفظ برجام یا ترس از تشرهای غرب- دلیل این خاموشی و بی تحرکی است. طبیعتا اگر مسئولان مهم اجرایی همچون وزیر اطلاعات، تاکید میکنند که شلیک موشکهای سال گذشته با دستور رییس جمهور بوده، پس باید قبول کرد که عدم شلیکها نیز با فعل و ترک فعل همان مسئول رخ میدهد.
شاید دولتیها نیز همانند برخی تازه به مدرسه سیاست رسیدهها که معتقدند نمره خوب را خودشان میگیرند و نمره بد را معلم میدهد، زمانی که اتفاق مهمی چون حمله موشکی به داعش رخ میدهد، آنرا متعلق به خود و پولهای دولت میدانند و بهرهبرداری سیاسی را به سرعت آغاز میکنند اما در روی دیگر سکه، نمیخواهند هزینه تداوم شلیکها و توسعه توان دفاعی کشور، به پای آنها نوشته شود.