دانشمندان چینی قصد دارند نسل جدیدی از رصدخانه‌های فضایی را بسازند تا به طور ویژه به جستجوی ماده تاریک بپردازند. حساسیت این ابزار به نام تلسکوپ فضایی بسیار بزرگ پرتو گاما (VLAST) ۱۰ برابر تلسکوپ ناحیه بزرگ فِرمی (Fermi Large Area Telescope) ناسا، حساس‌ترین تلسکوپ پرتو گامای دنیا، خواهد بود.
این تلسکوپ هنوز فاصله زیادی تا عملیاتی شدن دارد، اما پژوهشگران امیدوارند که در آینده بتوانند به وسیله‌ای برای مشاهده ماده تاریک تبدیل شود. به گفته پژوهشگران VLAST برای یافتن آثار ماده تاریک، طیف پرتو گامای بین ۰/۳ گیگا-الکترون ولت و ۲۰ ترا-الکترون ولت را مشاهده خواهد کرد.
تلسکوپ فضایی VLAST چگونه عمل می‌کند؟
محققان چینی ادعا کرده‌اند VLAST کهکشان راه شیری را هم به شکل دقیق‌تر بررسی خواهد کرد تا مازاد تابش پرتو گاما را ببیند. دانشمندان همچنین قصد دارند از این رصدخانه برای تحقیق درباره موضوع‌هایی مثل فوران‌های پرتو گاما، ستاره‌های دوتایی پرتو ایکس و منشا پرتوهای کیهانی استفاده کنند.
VLAST از سه نوع حسگر بهره خواهد برد؛ این حسگرها ابتدا فوتون‌های پرتو گاما را از سایر ذره‌هایی که به تلسکوپ وارد می‌شوند، تشخیص می‌دهند و بعد به طور دقیق مقدار انرژی و خط سیر فوتون‌های پرتو گاما را اندازه‌گیری می‌کنند. پیش‌بینی می‌شود که وزن این تلسکوپ به ۱۶ تن یعنی بسیار بالاتر از اغلب تلسکوپ‌های فضایی برسد.
ماده تاریک
پرتوهای گاما پرانرژی‌ترین شکل نور هستند و به دانشمندان کمک می‌کنند مشاهده‌های عمیق‌تری در جهان داشته باشند تا اشیایی مثل ستاره‌های نوترونی که با سرعت می‌چرخند یا سیاهچاله های بسیار متراکم را رصد کنند. این پدیده‌ها گواه غیرمستقیمی برای ماده تاریک هستند که بخش عمده فضای جهان را پر کرده است، اما هنوز سوال‌های زیادی درباره‌اش وجود دارد.
ماده تاریک به این علت تاریک نامگذاری شده است که به هیچ عنوان نسبت به نور واکنشی نشان نمی‌دهد و با ماده عادی نیز هیچ برهم‌کنشی ندارد؛ در نتیجه برای ما کاملا نامرئی است. تنها شواهد وجود آن، تاثیر گرانشی آن روی موادی است که قابل مشاهده‌اند.
محققان در نظر دارند که تلسکوپ مذکور را در انتهای دهه جاری میلادی به مدار زمین بفرستند. با این حال، ابتدا دولت چین باید به این پروژه چراغ سبز نشان دهد.