پرتاب موفق کاوشگر یک میلیارد دلاری ناسا

امروز پانزدهم اردیبهشت، یک ماهواره‌بر اطلس ۵ با موفقیت کاوشگر سطح‌نشین اینسایت (InSight) را از پایگاه فضایی وندنبرگ در آمریکا به مقصد مریخ پرتاب کرد. این کاوشگر طبق برنامه‌ریزی در روز ۲۶ نوامبر سال جاری میلادی یعنی تقریبا هشت ماه دیگر بر روی سطح مریخ فرود خواهد آمد.

ابزار فرود اینسایت بر اساس طراحی مورد استفاده در ماموریت مریخ‌نورد فونیکس (Phoenix) که یک دهه پیش پرتاب شد، توسعه داده شده است؛ با اصلاحاتی از جمله سپر حرارتی ضخیم‌تر و چترهای فرود قوی‌تر برای اطمینان از فرود این کاوشگر.

ماموریت کاوشگر اینسایت، مطالعه ساختار داخلی مریخ شامل ابعاد و ترکیب پوسته، گوشته و هسته آن می‌باشد. بروس بانرت (Bruce Banerdt) محقق اصلی ماموریت اینسایت در آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا می‌گوید: «ما قصد داریم که مولفه‌های اصلی اعماق مریخ را اندازه‌گیری کنیم.» وی همچنین به اهمیت اطلاعات کسب‌شده از ساختار داخلی مریخ، در فهم شکل‌گیری دیگر سیارات از جمله زمین اشاره کرد و افزود: «با درک روند تشکیل مریخ و تعمیم آن به زمین، می‌توان فهمید که 4.5 میلیارد سال پیش زمین چگونه شکل گرفته است.»

اینسایت برای انجام مطالعات خود به دو ابزار کلیدی مجهز شده است. یکی از آن‌ها یک دستگاه زلزله‌سنج با نام SEIS است که توسط سازمان فضایی فرانسه (CNES) ساخته شده و علاوه بر زلزله‌های مریخی یا Marsquakes، لرزش‎‌های ناشی از برخورد شهابسنگ‌ها به مریخ را نیز اندازه‌گیری می‌کند. ابزار دیگر اینسایت که توسط مرکز هوافضای آلمان (DLR) توسعه یافته، ابزاری برای مطالعه جریان گرما و مشخصات فیزیکی می‌باشد. این ابزار به وسیله یک دریل تا عمق پنج متری سطح مریخ فرو می‌رود تا جریان گرما را مطالعه کند. غیر از دو ابزار مذکور، یک ابزار دیگر با عنوان آزمایشگر چرخش و ساختار داخلی، با ارسال سیگنال‌های رادیویی، اختلالات محور چرخش سیاره را بررسی می‌کند.

به دلیل اینکه دو ابزار اصلی کاوشگر اینسایت توسط سازمان‌های فضایی اروپایی تامین شده‌اند، تقریبا دو سوم تیم محققین این پروژه آمریکایی نیستند. این موضوع باعث ایجاد نارضایتی‌هایی میان دانشمندان این کشور شده که اعتقاد دارند باید در ماموریتی که عمده بودجه آن توسط ناسا تامین می‌شود حضور بیشتری داشته باشند. این سازمان حدودا ۶۵۰ میلیون دلار برای ماموریت اینسایت و ۱۶۳ میلیون دلار برای پرتاب آن هزینه کرده است. در حالی که CNES و DLR مجموعا ۱۸۰ میلیون دلار برای ساخت ابزارهای این کاوشگر هزینه کرده‌اند.

لازم به ذکر است که در حاشیه پرتاب امروز ناسا، دو ماهواره مکعبی با نام Mars Cube One نیز به عنوان محموله ثانویه به همراه اینسایت به مریخ فرستاده شدند. این دو ماهواره که اولین ماهواره‌های مکعبی بین سیاره‌ای نام خواهد گرفت، برای ارسال اطلاعات تله‌متری از فرود اینسایت به به آنتن‌های UHF باند X مجهز شده‌اند.