منطقه‌ی خاورمیانه یکی از مناطق مهم جهان از دیدگاه ژئوپولتیک می‌باشد که کشورهای این منطقه در حال استفاده‌ی فضا برای مقاصد غیر نظامی، تجاری و امنیتی می‌باشند. صنعت فضایی در خاورمیانه به یک عرصه‌ی مسابقه،محلی برای نمایش غرور ملی و موضوع توسعه‌ی سیاسی و اقتصادی تبدیل شده است.
برای دهه‌ها، رژیم صهیونیستی یکه تاز عرصه فضایی در این منطقه بود، اما طی دهه‌ی اخیر تعداد کشورهایی که در خاورمیانه قرار دارند و ماهواره یا سازمان فضایی ندارند بسیار انگشت‌شمار شده است.
با وجود برتری رژیم صهیونیستی در فضا، این ایران است که در مرکز رقابت‌های ژئوپولتیک این منطقه قرار دارد. مجمع همکاری‌های موسوم به «خلیج» (GCC) شامل کشورهایی چون عربستان سعودی و امارات متحده‌ی عربی ممکن است برنامه‌ی فضایی رژیم صهیونیستی را به عنوان استانداردی برای برنامه‌های خود ببینند (که البته به صورت رسمی به آن اقرار نکرده‌اند) اما این رقابت با ایران است که باعث ترغیب آنها به ادامه‌ی فعالیت‌های فضایی می‌شود. هر دو کشور به تازگی ماهواره‌های پیشرفته‌ی جاسوسی سفارش داده‌اند و در حال تقویت توان تولید ماهواره‌ی خود هستند؛ حتی امارات امیدوار است که در سال 2021 و در 50 امین سالگرد به وجود آمدن این کشور کاوشگر خود را بر روی مریخ فرود آورد.
تفاوت‌های فاحشی از لحاظ بودجه، تکنولوژی و ظرفیت‌های مهندسی بین این رقبای منطقه‌ای وجود دارد اما هیچیک به خاطر باقی ماندن در این رقابت از هیچ تلاشی دریغ نمی‌کنند. بعضی از این رقابت‌ها جنبه‌ی خصمانه‌تری دارند؛ مثل رقابت فضایی بین کشورهای GCC و ایران یا رژیم صهیونیستی و ایران و برخی تنها برای دستیابی به اولین‌ها یا رقابت‌های تجاری دنبال می‌شوند مثل رقابت بین امارات و عربستان.
برنامه‌ی فضایی ایران با وجود تحریم‌های شدید و انزوای بین‌المللی دنبال می‌شود، اما با وجود تمام محدودیت‌ها، این برنامه کاملا خودکفاست. ایران از لحاظ بودجه و تکنولوژی از رقبای عربی و صهیونیستی خود عقب است ولی در زمینه‌های علمی، مهارت‌های مهندسی و تحصیلات عالی جلودار منطقه می‌باشد. رژیم صهیونیستی و کشورهای عربی حوزه‌ی خلیج ترس از آن دارند که لغو تحریم‌ها و پیشرفت‌های اقتصادی باعث آزادسازی پتانسیل ایران به عنوان یک قدرت نظامی و فضایی در منطقه شود و آنها را در موضع ضغف قرار دهد. تا آن زمان اما، ایران باید به ماهواره‌های بومی خود که ممکن است از لحاظ تکنولوژیک مقداری ضعف داشته باشند، و سیستم‌های ماهواره‌ای ساخت روسیه متکی بماند. ضمنا ایران به غیر از رژیم صهیونیستی، تنها کشوری در خاورمیانه است که پرتاب ماهواره‌های خود را به فضا دارد.
از لحاظ اقتصادی، بازار شلوغ تلویزیون ماهواره‌ای و توسعه‌ی تکنولوژیک باعث ایجاد یک رقابت شدید و در حال تکامل بین ارائه‌دهندگان ارتباطات ماهواره‌ای مثل Arabsat، Yahsat، Es’hailSat، Nilesat، Turksat و شرکت صهیونیستی Spacecom شده است.
بخش نفت و گاز خاورمیانه نیز همانند مسائل ژئوپولتیک و امنیتی بسیار پر سر و صدا است؛ بدین معنی که بازار مناسبی برای شرکت‌های فعال در زمینه‌ی تصویربرداری ماهواره‌ای همچون دیجیتال گلوب (DigitalGlobe) و ایرباس ایجاد کرده است. اگرچه شرکت اسرائیلی ImageSat نیز به عنوان تنها فعال منطقه‌ای در این زمینه مشغول می‌باشد. به هر حال یکی از زمینه‌های تجاری که خاورمیانه در آن کمبود دارد، تکنولوژی‌های فضایی و استارت‌آپ‌های این صنعت هستند که دلیل عمده‌ی این مسئه اقتصاد فاسد و مملو از بروکراسی کشورهای عربی می‌باشد.
با وجود نیاز شدید به اصلاحات اقتصادی در اغلب کشورهای عربی، اکثر کشورهای خاورمیانه برنامه‌های فضایی را روشی برای نوسازی اقتصاد، توسعه و اعتبار خود می‌بینند. تناقض آشکاری که در این منطقه وجود دارد این است که پروژه‌های فضایی توسط دولت‌ها حمایت می‌شوند و این بر خلاف حرکت به سمت خصوصی سازی و ایجاد همکاری بین بخش خصوصی و دولتی برای کاربردهای ماهواره‌ای، خدمات و اکتشافات فضایی است؛ پیشرفتی که در بسیاری از کشورهای غربی مشاهده می‌شود.
معمولا در کشورهای خاورمیانه برنامه‌های فضایی به خاطر شرایط آشوبناک سیاسی و اقتصادی از محبوبیت چندانی بین مردم برخوردار نیستند. برای مثال می‌توان به مصر اشاره کرد: دولت فعلی این کشور اخیرا از تاسیس یک سازمان فضایی برای جهت دادن به فعالیت‌های فضایی مصر خبر داده است اما وضعیت سیاسی ناپایدار، فساد و مشکلات جدی اقتصادی گریبانگیر اکثر مردم این کشور باعث شده که استقبالی از این حرکت نشود و می‌توان گفت بدترین زمان ممکن برای اعلام این تصمیم انتخاب شده است.
در ترکیه اما مسائل سیاسی تاثیر متفاوتی بر برنامه‌ی فضایی گذاشته‌اند. کودتایی که در ماه جولای سال 2016 بر علیه دولت رجب طیب اردوغان صورت گرفت و پاکسازی‌های سیاسی و نظامی‌ای که به تبع آن انجام شد باعث طولانی‌تر شدن انتظار برای تاسیس سازمان فضایی این کشور گردید. از میان سازمان‌های دولتی‌ای که در برنامه‌ی فضایی ملی ترکیه درگیر بودند، نیروی هوایی این کشور مهم‌ترین نقش را ایفا می‌کرد که به شدت در معرض پاکسازی‌های دولتی قرار گرفت و نتیجتا بخش‌های مهمی از سیاست‌های فضایی و تخصص‌های مهندسی از دولت ترکیه حذف شدند.
آنچه تا کنون بیان شد، چکیده‌ای از فعالیت‌های فضایی انجام شده در خاورمیانه در راستای ترسیم چهره‌ی فضایی این منطقه در آینده بود. برنامه‌های فضایی در خاورمیانه به صورت هفتگی دچار توسعه، تغییر و تحول می‌شوند و این امر نشانگر وضعیت سیاسی پیچیده، ناپایدار و گاها اسفناک این ناحیه می‌باشد. بنابراین سیاست‌گذاران، تحلیلگران، مدیران اجرایی و سرمایه‌گذارانی که به دنبال پیش‌بینی رویکردهای جهانی آینده و پیشرفت‌ها در زمینه‌ی فضا هستند باید تلاش مضاعفی برای دنبال کردن فعالیت‌های فضایی خاورمیانه از خود نشان دهند. لازمه‌ی فهمیدن سیاست‌های فضایی قرن 21ام در مقیاس جهانی این است که شما بتوانید انگیزه‌ها، موفقیت‌ها، چالش‌ها و شکست‌هایی که در برنامه‌های فضایی خاورمیانه به وجود می‌آیند را رصد کنید و ارتباطات منطقه‌ای و بین‌المللی کشورهای قرار گرفته در این ناحیه را زیر نظر داشته باشید.