از همکاری فضایی در عرصه بینالمللی چه میخواهیم؟
امیرحسین مجیدیان: بحث همکاریهای بینالمللی در صنعت فضایی دارای جایگاه مشخصی در سیاستها و راهبردهای کلان کشور است. طبق سند جامع توسعهٔ هوافضای کشور، به رعایت چارچوبهای دیپلماسی فناوری در فعالیتها و مشارکتهای بینالمللی اشارهشده است و همچنین در قسمت اهداف و راهبردهای سند، به طراحی ساخت و بهرهبرداری از انواع ماهوارهها با مشارکت جهان اسلام همکاریهای بینالمللی مستقیماً یادشده است. از طرفی بهمنظور پیشبرد برنامهٔ فضایی در راستای حفظ و حراست از داراییهای فضایی جمهوری اسلامی ایران، همکاری فعال و هوشمند جهانی مقررشده است.
ازاینرو در میزگرد بررسی همکاری بینالمللی فضایی که در شانزدهمین اجلاس هوافضای کشور برگزار شد، سید جلال موسوی، معاون توسعه فناوری مرکز ملی فضایی بیان داشت: «همکاری بینالمللی پلی برای دسترسی سریع به دستاوردهایی است که تا بتوانیم به خدمات موردنیاز کشور دست پیدا کنیم. همچنین به دلیل اینکه بحث فناوری فضایی یک فناوری پیچیده و هزینه و زمانبر است، میتوانیم با داشتن تعاملات مناسب جهانی، شاهد کاهش زمان و هزینه و ریسک در پروژههای فضایی باشیم. از سمتی دیگر با این همکاریها به دنبال ارتقا ظرفیت نخبگی و منابع انسانی هستیم و از حقوق فضایی کشور حفظ و حراست کنیم.»
سطوح مختلف همکاریهای بینالمللی
موسوی در ادامهٔ صحبتهای خود با تأکید بر اینکه همکاریهای جهانی میتواند سطوح مختلفی داشته باشد، اظهار داشت: «یک سطح مهم همکاری سطح تأمین است، چراکه در مرحلهٔ اول برای دسترسی سریع به فناوری فضایی میبایست از سامانههایی تأمین شوند تا امکان ارائه خدمات فضایی میسر شود. این تأمین میتواند فراهم کردن سامانه، زیرسامانه، تجهیزات و… باشد.»
وی ادامه داد: «سطح بعدی، انتقال دانش فنی و فناوری است که میتواند گامهایی از جنس طراحی مشترک، انتقال دانش طرحهای توسعه، مشاوره و نظارت علمی باشد. همچنین از این طریق میتوان از خدمات فنی از قبیل آزمودن و تأییدیه گرفتن و خدمات پرتاب و مشارکت در رصد و کنترل سامانهٔ فضایی بتوانیم از دنیا بهره بگیریم. مرحلهٔ بعدی همکاری، همکاریهای علمی مثل برگزاری دورههای آموزشی کوتاهمدت یا بلندمدت، مبادلهٔ دانشجو و تعریف پایاننامه و… است.»
وی در خاتمهٔ صحبتهای خود گفت: «ما نباید در همکاریهای بینالمللی خودمان را محدود در تعداد موضوعات کمی کنیم. خیلی سطوح مختلفی برای تعامل وجود دارد و برای همهٔ آنها باید برنامه داشته باشیم. همچنین باید با کشورهای پیشرو در صنعت فضایی باید به یکشکل و با کشورهای همتراز ایران اسلامی، شکل دیگری تعامل داشته باشیم.»