کاوه و کاویان؛ اسامی پیشنهادی ایران برای ستاره و سیاره فراخورشیدی
با توجه به افزایش تعداد سیارههای فراخورشیدی (سیارههای خارج از منظومه شمسی) کشف شده، اتحادیه بینالمللی اخترشناسی (IAU) برای نامگذاری آنها از کشورهای مختلف کمک گرفته است. در فهرست نهایی این اسامی، نام کاوه به عنوان یکی از قهرمانان شاهنامه فردوسی نیز به چشم میخورد.
اتحادیه بین المللی اخترشناسی (IAU) چندی قبل طرحی بهنام NameExoWorlds را آغاز کرد و پیشنهادهای بیش از ۷۸۰هزار نفر از ۱۱۲ کشور مختلف را برای نامگذاری سیارههای فراخورشیدی دریافت کرد. برای تخصیص هر سیاره فراخورشیدی به یک کشور، این سیاره باید در آن کشور به راحتی دیده شده و با تلسکوپهای عادی قابل رصد باشد. سپس کمیتهای از آن کشور براساس مضامین فرهنگی و تاریخی مختلف، برای نام پیشنهادی نظرسنجی میکند و گزینه نهایی برای تأیید به IAU ارسال میگردد.
فهرست اسامی تأییدشده بهتازگی از سوی IAU منتشر شده که در میان آنها، ستاره HD 175541 به کشور ایران اختصاص یافته است. هیئت ایرانی برای این ستاره و سیاره فراخورشیدی آن، به ترتیب نامهای «کاوه» و «کاویان» را انتخاب کردهاند. کاوه آهنگر یکی از قهرمانان شاهنامه فردوسی است که جنبش مردمی را علیه ضحاک راه میاندازد.
با انتخاب این دو نام برای ستاره HD 175541 و سیاره فراخورشیدی آن، از این به بعد کشفهای مربوط به این سامانه ستارهای نیز بر اساس شخصیتها، نمادها و مکانهای داستان کاوه آهنگر برگزیده خواهند شد.
دیگر کشورها نیز نامهای مشابهی را انتخاب کردهاند. به عنوان مثال مالزی نامهای Baiduri به معنای سنگ اوپال و Intan به معنای الماس را برای سامانه ستارهای HD 20868 پیشنهاد کرده است. آرژانتین هم اسامی Naqaya و Nosaxa را برای سامانه HD 48265 برگزیده که از زبانهای باستانی این کشور گرفته شدهاند.
گفتنی است هدف IAU از اجرای این طرح، تشویق مردم به اخترشناسی و مشارکت حداکثری در این حوزه بوده است. فهرست کامل اسامی نهایی سیارههای فراخورشیدی را میتوانید از این لینک دانلود کنید.