حیات احتمالی خارج از منظومه شمسی بدبو است!
محققان دریافتهاند گاز بدبویی بهنام فسفین (Phosphine) احتمالاً نشانهای از حیات بدون اکسیژن در سیارههای خارج از منظومه شمسی باشد؛ جالب آنکه میتوان این نشانگر زیستی را با تلسکوپهای فضایی رصد کرد. فسفین گازی بدبو، آتشزا و سمی است. تحقیقاتی جدید با هدایت کلارا سوسا-سیلوا (Clara Sousa-Silva) سیلوا از دانشگاه امآیتی (Massachusetts Institute of Technology) نشان میدهد موجودات فرازمینی در صورت وجود، احتمالاً بوی مخصوصی داشته باشند.
هنگامی که نخستین سیارههای خارج از منظومه شمسی کشف شدند این سؤال بهوجود آمد که آیا بر روی آنها حیاتی ساده وجود دارد یا خیر، اندازه این سیارههای چقدر است، آیا در خود آب مایع دارند و سؤالهایی از این دست که برای پاسخ به آنها تحقیقاتی انجام میشد. اما امروز سؤالها کمی پیچیدهتر شدهاند. دانشمندان با بررسی اتمسفر سیارههای خارج از منظومه شمسی سعی دارند ترکیبات آنها را تشخیص دهند و تعیین کنند آیا نشانگرهای زیستی در آنها وجود دارد یا خیر. منظور از این نشانگرهای زیستی گازهایی مانند اکسیژن و متان هستند که با حیات ارتباط دارند.
درهمین راستا، محققان امآیتی یک نشانگر زیستی عجیب به شکل فسفین را بررسی کردند. این گاز از یک اتم فسفر و سه اتم هیدروژن تشکیل شده است. روی زمین بیشتر اَشکال حیات، ارتباطی با این گاز ندارند و اکثر اوقات در روده گورکن و فضولات پنگوئنها یافت میشود. از سوی دیگر، تولید فسفین کار بسیار سختی است. اما این گاز در فضا در اتمسفر سیارههای مشتری و زحل وجود دارد. انرژیهای عظیم موجود در اعماق اتمسفر سیارهها به تشکیل این گاز منجر شده است؛ همچنین طوفانهای عظیم آن را به سمت بالا هدایت کردهاند.
محققان پس از بررسی ۱۶ هزار نشانگر زیستی متوجه شدند مولکولهای بدبو فقط به وسیله باکتری و میکروبها تحت شرایط خاصی در سیارههای مشابه زمین به وجود میآیند. از آنجا که فسفین در ارگانیسمهای غیرهوازی (anaerobic) مانند اکسیژن فعالیت میکند، محققان به این نتیجه رسیدهاند که اگر این گاز در اتمسفر یک سیاره و با غلظت متان در زمین وجود داشته باشد، میتوان آن را از فاصله ۱۶ سال نوری رصد کرد.