رصد قویترین انفجارهای عالم هستی برای اولین بار توسط تلسکوپهای زمینی
اخترشناسان به کمک دو تلسکوپ مخصوص به نامهای HESS و MAGIC که به ترتیب در کشورهای نامیبیا و اسپانیا واقع شدهاند، انفجار پرتوهای گاما را مشاهده کردند. بهگفته ستارهشناسان این انفجارها که ۱۰۰ میلیارد برابر بیشتر از نور مرئی انرژی آزاد کردند، پرانرژیترین تابش ثبتشده از پرتوهای گاما هستند و درخشانترین منبع پر انرژی نور را در فضا ایجاد نمودند.
این اولین باری است که اخترشناسان موفق می شوند انفجار پرتوهای گاما (GRB) را به کمک تلسکوپهای زمینی کشف کنند. آنها جزئیات یافتههای خود از دو تلسکوپ مذکور را در قالب سه مقاله در نشریه نیچر (Nature) منتشر کردهاند.
دیوید برگ (David Berg)، یکی از نویسندگان مقاله و سرپرست این مطالعه در مرکز DESY آلمان میگوید: «انفجارهای پرتوهای گاما قویترین انفجارهای عالم هستند و معمولاً در مدت زمان تنها چند ثانیه، بیشتر از تمام طول عمر خورشید انرژی آزاد میکنند. آنها در سرتاسر عالم هستی میدرخشند.»
انفجار پرتوهای گاما با یک درخشش نورانی یک ثانیهای یا کمتر آغاز شده و سپس با پسفروزش (afterglow) که در طول زمان کاهش مییابد ادامه پیدا میکنند. این انفجارها در ژوئیه۲۰۱۸ و ژانویه۲۰۱۹ کشف شدند. یکی از انفجارها در فاصله ۴ میلیارد سال نوری و دیگری در فاصله ۶ میلیارد سال نوری از زمین رخ داده است.
اندرو تیلور (Andrew Taylor) از دیگر نویسندگان مقاله در مرکز DESY عنوان میکند: «ثبت انفجارها غافلگیر کننده بود؛ چون انفجار پرتوهای گاما به سرعت رخ داده و از آن پسفروزش به جای میماند که تا چند ساعت و یا چند روز و در طول موجهای مختلف (از امواج رادیویی تا ایکسری) قابل مشاهده است. تاکنون انفجارها در قالب پرتوهای گامای بسیار پر انرژی ثبت نشده بودند. این موفقیت به خاطر بهبود روشهایی بوده که به ما اجازه میدهد ستاره را مدتی پس از اینکه دچار ازهمپاشیدگی شد رصد نماییم.»
محققان معتقدند به کمک تلسکوپهایی که انفجارهای پرتوهای گاما را ثبت کردهاند، میتوان در آینده رصدهای بهتری انجام داد.